АПЕРТУ́РА

(ад лац. apertura адтуліна),

дзейная адтуліна аптычнай сістэмы, якая вызначаецца памерамі лінзаў або дыяфрагмамі. Раздзяляльная здольнасць аптычнай прылады прапарцыянальная апертуры. Вуглавая апертура — вугал α паміж крайнімі прамянямі канічнага светлавога пучка, які ўваходзіць у аптычную сістэму. Лікавая апертура вызначаецца як п n sin(α/2), дзе n — паказчык пераламлення асяроддзя, у якім знаходзіцца прадмет.

т. 1, с. 426

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ву́сцейка, ‑а, н.

Невялічкая адтуліна на лістах і сцяблах раслін для газаабмену і выпарэння.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

gębowy

ротавы;

otwór gębowy — ротавая адтуліна

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

ро́стул, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Вугал, атрыманы ў выніку расхілення ножак цыркуля і пад.

Шырокі р.

2. Адтуліна, якая ўтвараецца, калі адчыніць двухстворкавае акно, дзверы, вароты; росчын.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

клюз, ‑а, м.

Адтуліна ў корпусе карабля, цераз якую праходзяць якарныя ланцугі, тросы і пад.

[Гал. kluis.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ледаскі́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Спец. Адтуліна ў плаціне для скідання лёду ў час ледаходу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэгуліро́вачны, ‑ая, ‑ае.

Які прызначаецца, служыць для рэгуліроўкі, рэгулявання. Рэгуліровачны пост. Рэгуліровачны вінт. Рэгуліровачная адтуліна.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кра́тар, -а, мн. -ы, -аў, м.

Адтуліна на вяршыні вулкана, праз якую вывяргаецца лава, а таксама ўпадзіна, абкружаная кальцавымі валамі, у ландшафце Месяца і іншых планет.

|| прым. кра́тарны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

гарлаві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.

1. Глыбокая і звужаная адтуліна ў чым-н.

Г. вулкана.

2. Выраз для шыі ў адзенні.

Г. ў блузцы цеснаватая.

|| прым. гарлаві́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Spúndloch

n -s, -löcher адту́ліна пад уту́лку

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)