калана́т, ‑у, М ‑наце, м.

Форма прыгоннай залежнасці сельскага насельніцтва, якая з’явілася асновай феадальных адносін у Рымскай імперыі і ў раннім сярэдневякоўі.

[Лац. colonatus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазапарты́йны, ‑ая, ‑ае.

Які знаходзіцца па-за партыяй, не звязаны з ёю; які не мае адносін да партыі. Пазапартыйная групоўка. Пазапартыйныя справы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

battered [ˈbætəd] adj.

1. разбі́ты; зно́шаны, пано́шаны;

a battered old car стара́я разбі́тая машы́на

2. : a battered baby syndrome сіндро́м жо́рсткіх адно́сін да дзяце́й

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

неэкано́мны, ‑ая, ‑ае.

1. Не схільны да эканоміі. Неэканомная гаспадыня.

2. Які выяўляе адсутнасць эканоміі, беражлівых адносін да чаго‑н. Неэканомнае расходаванне сродкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

непрычы́нны, ‑ая, ‑ае.

Які не мае адносін да чаго‑н.; які не прымаў ўдзелу ў якой‑н. справе; невінаваты. Ён да гэтай справы непрычынны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нігілісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да нігілізму, нігілістаў; уласцівы нігілізму. нігілістам. Камуністычная партыя .. заўсёды выступала і супраць нігілістычных адносін да нацыянальнай культуры. Адамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

імперыялі́зм, -у, м.

Унутраны эканамічны лад найбольш развітых дзяржаў і адпаведныя яму формы міжнародных эканамічных і палітычных адносін як вышэйшая стадыя капіталізму, што характарызуецца панаваннем буйных манаполій ва ўсіх сферах жыцця, барацьбой паміж краінамі за крыніцы сыравіны, рынкі збыту, тэрыторыі.

|| прым. імперыялісты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

агрэ́сія, -і, ж.

1. Дэструктыўныя паводзіны або форма адносін, якія наўмысна прычыняюць шкоду інш. асобам, аб’ектам нападзення.

А. падлеткаў.

2. Паводле міжнароднага права незаконнае прымяненне ўзброенай сілы адной дзяржавай супраць суверэнітэту, тэрытарыяльнай недатыкальнасці або палітычнай незалежнасці другой дзяржавы.

Імперыялістычная а.

|| прым. агрэсі́ўны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ла́кмус, -у, м. (спец.).

Фарбавальнае рэчыва, якое змяняе колер насычанай ім паперы пад дзеяннем кіслот на чырвоны, а пад дзеяннем шчолачаў — на сіні колер.

|| прым. ла́кмусавы, -ая, -ае.

○

Лакмусавая папера — папера, пакрытая лакмусам.

◊

Лакмусавая паперка — сродак выяўлення, праверкі адносін паміж кім-н. і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бязгрэ́шнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць бязгрэшнага. Максім Багдановіч — прыхільнік маральнай бязгрэшнасці чалавека; ён услаўляе маральную чысціню адносін да цудоўнага тварэння прыроды — жаночай красы і прыгажосці. Майхровіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)