1. Цякучая сумесь вадкіх і цвёрдых рэчываў. Гнаявая жыжка. □ Да раніцы ад прыгожай белі не засталося і следу — усё было пакрыта брудна-шэрай жыжкай з гразі і снегу.Васілёнак.
2. Вадкая частка стравы. Джвучка боўтаецца лыжкай у халадніку — ловіць агуркі; сёрбае праз зубы жыжку.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
суравы́, ‑ая, ‑ое.
1. Грубы, нябелены (пра тканіну, ніткі і пад.). Мех быў новы, з суравога палатна.Пташнікаў.// Зроблены з грубай нябеленай тканіны. Суравы абрус. □ На дварэ днела; шэрае святло прабівалася ў .. пакой [Наталі] праз шчыльную суравую фіранку.Гартны.
2.Абл. Сыры. [Антось:] — Вось глядзі: агуркі суравыя і маласольныя — колькі хочаш.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2. (размякнуть от влаги) разле́зться, раски́снуть;
агуркі́ ~зліся — огурцы́ разле́злись;
глі́на ~злася — гли́на разле́злась (раски́сла)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
doważyć
doważy|ć
зак. даважыць; узважыць яшчэ;
~ł mu dwa ogórki — ён узважыў яму яшчэ два агуркі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
АЛІ́ЎКАВАЯ ПЛЯ́МІСТАСЦЬ,
хвароба раслін, якая выклікаецца грыбам з роду кладаспорый. Узбуджальнік — кладаспорый агурковы (Cladosporium cucumerinum; пашкоджвае ўсю расліну ў цяпліцы і ў адкрытым грунце). На пладах (радзей чаранках і сцёблах) з’яўляюцца масляністыя плямы, якія ператвараюцца ў светла-карычневыя язвачкі са споранашэннем грыба аліўкавага колеру. На лісці ўтвараюцца бурыя плямы. Хварэюць на аліўкавую плямістасць пераважна агуркі, кабачкі, гарбузы, дыні, кавуны, патысоны. Пашкоджаныя плады трацяць таварныя якасці, маладая завязь гіне. Развіццю хваробы спрыяюць рэзкія перапады тэмпературы, высокая вільготнасць. Меры барацьбы: знішчэнне хворых пладоў, падтрыманне т-ры паветра ў цяпліцах не ніжэй за 17 °C, зніжэнне вільготнасці паветра да 70%.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
плёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
1. Празрыстая эластычная, цэлулоідная стужка са святлоадчувальным слоем для фатаграфічных і кінематаграфічных здымкаў. За якой паўгадзіны Айзік мог аббегаць паўгорада, напстрыкаць на плёнку свае «лейкі» кадраў з дваццаць.Сабаленка.
2. Тонкая празрыстая бясколерная матэрыя сінтэтычнага паходжання. Поліэтыленавая плёнка. Трымаць раннія агуркі пад плёнкай.
3. Тое, што і плеўка. Халаднаваты метал быў пакрыты васковай плёнкай тавоту.Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свінчо́, ‑чаці, ДМ ‑чаці, Т ‑чом, н.
Разм.
1. Падсвінак. [Соль] бераглі толькі для важных патрэб: саліць агуркі, капусту або сала, калі ўдавалася выгадаваць якое свінчо.Якімовіч.З жыўнасці ў двары — адна карова, ні свінчаці, ні кураняці няма.Навуменка.
2.перан.Памянш.да свіння (у 2, 3 знач.). [Маці:] — Малады яшчэ, а свінчо такое...Пташнікаў.Я добра разумею, што я няўдзячнае свінчо, што мне трэба змоўчаць.Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераляжа́цьсов.
1.в разн. знач. перележа́ть;
п. бамбёжку ў ако́пе — перележа́ть бомбёжку в око́пе;
~жа́ў на со́нцы — перележа́л на со́лнце;
агуркі́ ~жа́лі — огурцы́ перележа́ли;
2. перележа́ть, отлежа́ть;
п. руку́ — перележа́ть (отлежа́ть) ру́ку
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
салёны
1. (які ўтрымлівае ў сабе соль) sálzig, sálzhaltig; Salz-;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
няхі́тры, ‑ая, ‑ае.
1. Далёкі ад хітрасці; прастадушны. Юзік быў просты, няхітры і не вельмі разумны.Чарнышэвіч.
2. Просты, нескладаны, немудрагелісты. Антон ускінуў на плечы чамаданчык з няхітрымі сваімі манаткамі, азірнуўся наўкол і пайшоў проста па пуцях.Васілёнак.У пачатку паказвалі кіначасопіс. Анатоль Макаравіч любіў часопісы — няхітрыя расказы пра нашых сучаснікаў.Шамякін.Стол быў застаўлены няхітрай, але цудоўнай вясковай закускай: малако салодкае і кіслае, сыр, адвараная бульба, нарэзанае скрылікамі сала, яечня, маласольныя агуркі.Сапрыка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)