byle

1. абы;

byle co — абы-што;

byle gdzie — абы-дзе;

byle jak (byle jaki) — абы-як (абы-які);

byle kto — абы-хто;

byle gadać — абы гаварыць;

przy byle okazji — пры любой нагодзе;

2. толькі б;

byle tylko — абы; каб толькі; абы-толькі; толькі каб;

byle nie upaść — каб толькі не ўпасці (паваліцца);

gotów na wszystko, byle dopiąć swego — ён гатовы на ўсё, каб (абы-толькі) дамагчыся свайго;

biegł bez tchu, byle dalej — ён бег на ўсю моц (з усіх ног) каб толькі (абы-толькі) далей

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

адшкумата́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Абы-як, не разбіраючыся, наспех ададраць. Потым.. [Іван] ад камбатавых новых летніх ануч адшкуматаў два белыя матузы. Няхай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напрыязджа́ць, ‑ае; безас. зак.

Прыехаць у вялікай колькасці. Напрыязджала дэлегатаў. □ Словам, вяселле было як трэба. Гасцей напрыязджала многа, і ўсё не абы-хто. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Абыя́кавы да абы (гл.), як (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пасо́ваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. і без дап. Соваць некаторы час.

2. Пакласці што‑н. куды‑н. абы-як. Пасоваць рэчы ў чамаданы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

самаво́льшчык, ‑а, м.

Разм. Самавольна. Самавольшчыкі псуюць і пішчаць лес, сякуць яго абы-як, без разбору. Раз у год, перад святам, асабліва пакутуе ельнік. Лось.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Сабуго́рыць ’пабудаваць’ (Юрч., Сцяшк. Сл.), ’з-за недахопу сродкаў зрабіць што-небудзь абы як’ (Раст.), ’даглядзець’ (Мат. Гом.). Параўн. у Насовіча буго́рынне ’нагрувашчванне’ < бугор (гл.). Сюды ж і дзеяслоў з першасным значэннем ’пабудаваць абы як, нагрувасціць як бугор’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скаўпа́сіць (скоўпа́сіць) ‘абрабіць з большага, абы-як’, скоўпа́чыць ‘паблытаць, пакалмаціць’ (ТС). Да каўпак (гл.), у тым ліку ‘старая ўкладка валасоў у жанчын (стажком)’. Параўн. тыпалагічную паралель: балг. на калпа́к ‘абы-як, так-сяк, любому (раздаваць)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

шма́лец, ‑льцу, м.

Гусіны тлушч. Птушынае царства, як у газетах пісалі, і не абы якой птушкі! Качкі, як гусі, а гусі, як ладныя індыкі. Адзін шмалец! Грамовіч. [Мацвееў:] — А зімой без кажуха, валёнак, не абмазаўшы твар шмальцам, і носу не вытыркай. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

так-сяк прысл

1. (з намаганнямі) mit Müh(e) und Not, mit Ach und Krach, schlecht und recht;

2. (абы як) náchlässig, flüchtig

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)