друк¹, -у, м.

1. Працэс публікацыі і выпуску ў свет разнастайнай друкаванай прадукцыі.

Кніга яшчэ ў друку.

2. Знешні выгляд надрукаванага (асаблівасці шрыфту, характар ілюстравання і пад.).

Уборысты д.

Каляровы д.

3. Спосаб друкавання (спец.).

Высокі д.

Глыбокі д.

Плоскі д.

4. Галіна вытворчасці, якая друкуе творы; выдавецкая і друкарская справа.

Работнікі друку.

5. Сукупнасць друкаваных выданняў; прэса.

Перыядычны д.

Замежны д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

дыпло́м, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пасведчанне аб заканчэнні навучальнай установы або аб прысваенні вучонай ступені або якога-н. звання.

Д. кандыдата навук.

2. Дакумент, што выдаецца як узнагарода за паспяховае выступленне на конкурсе, фестывалі, спартыўным спаборніцтве і пад.

Д. першай ступені.

Дыплом з адзнакай — дыплом спецыяліста, які закончыў вышэйшую навучальную ўстанову з выдатнымі адзнакамі.

|| прым. дыпло́мны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

васьмёрка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

1. Лічба

8.

2. Група з васьмі чалавек або васьмі аднародных прадметаў.

В. самалётаў.

Лодка-в. (з чатырма парамі вёсел).

3. Назва чаго-н., абазначанага лічбай 8 (разм.).

Самалёт зрабіў васьмёрку.

Ехаць на васьмёрцы (на трамваі, аўтобусе, тралейбусе пад №8).

4. Ігральная карта з васьмю ачкамі.

5. Школьная адзнака.

|| прым. васьмёрачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ве́чар, -а, мн. вечары́ і (з ліч. 2, 3, 4) ве́чары, вечаро́ў, м.

1. Час сутак ад канца дня да надыходу ночы.

Зімовы в.

Прыйшлі дамоў пад в.

2. Грамадскі вячэрні сход, прысвечаны якой-н. даце.

Урачысты в.

В. сустрэчы з ветэранамі.

|| памянш. вечаро́к, -рка́, мн. -ркі́, -рко́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. вячэ́рні, -яя, -яе (да 1 знач.).

Вячэрняя школа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

вы́нік, -у, мн. -і, -аў, м.

1. Канчатковы паказчык якіх-н. дзеянняў, намаганняў і пад.

Падвесці вынікі работы за дзень.

Вынікі конкурсу.

2. Паказчык майстэрства (звычайна спартыўнага).

В. плаўца.

В. забегу на сто метраў.

Лепшы в. дня.

3. Тое, што вынікае з чаго-н., з’яўляецца лагічным вывадам.

Поспехі з’яўляюцца вынікам напружанай штодзённай працы.

Пажар быў вынікам нядбайнага абыходжання з агнём.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

арты́кул, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Невялікі навуковы або публіцыстычны твор у часопісе, газеце, зборніку.

Крытычны а.

2. Самастойны раздзел, параграф у юрыдычным дакуменце, слоўніку і пад.

А. канстытуцыі.

Слоўнікавы а.

3. Раздзел фінансавага плана, каштарыс, які вызначае крыніцу даходаў або мэту расходаў (спец.).

Расходны а.

4. Тып вырабу, умоўнае абазначэнне тавараў (спец.).

А. тканіны.

|| прым. арты́кульны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

асяро́ддзе, -я, н.

1. Сукупнасць прыродных або сацыяльных умоў, у якіх існуюць якія-н. арганізмы, жывуць і дзейнічаюць людзі.

Сацыяльнае а.

Навакольнае а.

2. Група людзей, звязаных агульнасцю ўмоў існавання, заняткаў і пад.

Рабочае а. сяброў.

3. спец. Рэчывы, целы, якія запаўняюць якую-н. прастору і маюць пэўныя якасці.

Воднае а.

Пажыўнае а.

|| прым. асяро́ддзевы, -ая, -ае (да 1 знач.; спец.).

Асяроддзевыя фактары.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

бі́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

1. Невялікая дошчачка або кавалак кардону з надпісам (на таварах, на багажы і пад.).

Б. на чамадане.

2. Палачка або дошчачка, на якой нарэзамі вёўся ўлік чаго-н. (гіст.).

3. перан. Характарыстыка (звычайна адмоўная), якая даецца каму-н. па шаблоне.

Павесіць бірку на чалавека.

|| прым. бі́рачны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

благі́, -а́я, -о́е.

1. Які не мае станоўчых якасцей, не адпавядае патрабаванням.

Благія землі.

Б. чалавек.

2. Дрэнны ў маральных адносінах.

Б. ўчынак.

3. Худы, хваравіты на выгляд.

Б. з твару.

4. Непрыемны для іншых (пра манеры, характар і пад.).

Благія прывычкі.

Благія вочы — у народным павер’і: вока, позірк якога прыносіць няшчасце.

|| наз. благата́, -ы́, ДМ -гаце́, ж. (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

апеля́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Абскарджанне рашэння суда ў больш высокай судовай інстанцыі з мэтай перагляду справы (спец.).

2. Форма афіцыйнага абскарджання рашэння атэстацыйнай камісіі па выніках экзаменаў і пад. з мэтай перагляду ацэнкі.

Падаць а.

3. перан. Зварот з просьбай, з заклікам аб чым-н. (кніжн.).

А. да грамадскай думкі.

|| прым. апеляцы́йны, -ая, -ае (да 1 знач.).

А. суд.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)