Перадзыга́ць ’пераскокваць’ (Сцяшк. Сл.), перадзы́гнуць ’пераскочыць’ (Скарбы). Да пера- (гл.) і дзыгаць, якое, магчыма, з польск.беласт.dżygać ’скакаць; хутка бегчы’, параўн. джг̆аць (гл.): сувязь з літ.dýgti ’бегчы, калоць; расці’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 141) з-за фармальных адрозненняў неабавязковая.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыду́рак экспр. ’прыбудова; каморка’ (брасл., Сл. ПЗБ). Суфіксальна аформленае запазычанне з літ.priedurà ’тс’, у якім корань звязаны з дзве́ры (гл.), на што таксама паказвае лакалізацыя слова. Стылістычная памета адназначна паказвае на другасную семантычную сувязь з разм. прыду́рак ’дурань’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Прышчу́ра ’падслепаваты чалавек’ (Бяльк.). З рус.прищура ’пра чалавека, які мае звычку жмурыць вочы’ < прищуриться ’прыжмурыцца’, параўн. прывальваць ’прыжмурваць’ (ТС) пры скаліць зубы ’смяяцца’ (там жа), што, магчыма, сведчыць пра сувязь з шчэрыць (гл.), якую адмаўляе Фасмер (4, 511).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Раскудзе́ліцца ’рассваволіцца’ (івац., ЖНС). Відаць, да кудзеля (гл.) з няясным метафарычным пераносам, магчыма, праз сінанімічнае распусціцца, параўн. рус.арханг.раскудели́ть ’распускаць ніткі’ і пск.раскудели́ться ’раззлавацца’. Не выключана сувязь з праку́дзіць ’гарэзнічаць, вычвараць’, праку́да ’ахвотнік да свавольстваў, гарэза’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bond1[bɒnd]n.
1.су́вязь, е́днасць;
The treaty strengthened the bonds of friendship between the two countries. Дагавор замацаваў дружалюбныя сувязі паміж дзвюма краінамі.
2. абліга́цыя
3.AmE, law грашо́вы зало́г;
He was released on $10,000 bond. Яго вызвалілі з-пад арышту пад залог у 10 тысяч долараў.
4.pl.bondsfml ланцугі́; кайда́ны; турма́ (таксама перан.)
5.fml дагаво́р; абавяза́цельства
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
a chain letter ліст/пісьмо́, у які́м адраса́та про́сяць размно́жыць яго́ і адасла́ць і́ншым лю́дзям;
the chain of events ланцу́г/шэ́раг падзе́й;
the chain of mountains го́рны ланцу́г, го́рны хрыбе́т;
chain of proof шэ́раг до́казаў
3.comput. ланцужо́к
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
sex
[seks]1.
n.
1) пол -у m.
the male sex — мужчы́нскі пол
the female sex — жано́чы пол
2) сэкс -у m
3) informal палава́я су́вязь, палавы́я зно́сіны
2.
adj.
палавы́
•
- the gentle sex
- the fair sex
- the sterner sex
- the stronger sex
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Гуза́ць ’вязаць снапы’, ’біць вяроўкай’ (Нас.). Да слав.*ǫz‑: *ęz‑ ’вязаць’ (гл. вяза́ць < *vęzati, гуж1). Параўн. таксама Фасмер, 1, 471, і падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 7, 93–94 (але без бел. дзеяслова). Параўн. яшчэ ў Насовіча гуз ’вузел; сувязь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дзераза́ ’расліна дзераза’ (БРС). Рус.дереза́, укр.дереза́ (агляд матэрыялу ў Трубачова, Эт. сл., 4, 205–206). Паводле Трубачова (там жа), вытворнае ад дзеяслова *derti ’драць’ (суф. ‑eza). Няпэўна Фасмер, 1, 502: зыходная форма dьrz‑ і сувязь з рус. дзеясловам дёргать.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сні́чна ‘шчыльна’ (Касп.), сні́шна ‘тс’ (Шымк. Собр.). Рус.смал.сни́шно ‘тс’. Мабыць, да сніца (гл.), аднак не выключана сувязь з снед, снет, сніт ‘лінія, па якой распілоўвалася дрэва’, гл., пра што сведчыць “спецыфічнае” смал.сни́дно ‘шчыльна’ (Бел.-рус. ізал., 59).