сці́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.
1. каго-што. Зрабіць больш павольным рух, ход і пад.; затрымаць, прыцішыць каго-, што-н.
Машына сцішыла ход.
С. хуткасць матацыкла.
2. каго (што). Супакоіць, угаварыць каго-н. перастаць шумець, плакаць і пад.
С. дзіця.
3. што. Зрабіць менш адчувальным, аслабіць што-н.
С. боль.
С. гнеў (прыглушыць).
|| незак. сціша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
jerk1 [dʒɜ:k] n.
1. рыво́к; штуршо́к; рэ́зкі рух;
The train moved off with a jerk. Цягнік пачаў рэзка рухацца.
2. infml ду́рань, нікчэ́мнасць
3. су́тарга
4. замарынава́нае мя́са
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ Пустамлі́н ’балбатун, несур’ёзны чалавек’ (слонім., Жыв. сл.), пустамлён ’тс’ (ашм., Стан.). Ад пусты (гл.) і млін ’млын’, да ўнутранай формы параўн.: лапочаш, як пусты млын (стаўб., Матуе.); другасна збліжанае з млён ’кій у жорнах, якім іх прыводзяць у рух’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
затармазі́цца, ‑мозіцца; зак.
1. Запаволіць, спыніць свой рух пад дзеяннем тормаза. Машына затармазілася.
2. перан. Разм. Затрымацца, зацягнуцца ў сваім развіцці, руху. Наступленне на правым флангу затармазілася, прычым гэта ставіла пад пагрозу фланг Сібірака. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
балансі́р, ‑а, м.
1. Доўгі шост, пры дапамозе якога акрабат захоўвае раўнавагу на канаце.
2. Рычаг у машыне, які перадае рух ад адной часткі да другой, а таксама рэгулятар у механізме гадзінніка, які замяняе маятнік.
[Фр. balancier.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасмыкну́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; ‑нёмся, ‑няцеся; зак.
Разм. Зрабіць сутаргавы, нервовы рух; сутаргава перакрывіцца. Плечы ў маці перасмыкнуліся, як ад нечаканага дотыку халоднага. Шамякін. Перад вачыма дзяўчыны заскакалі нейкія кругі, твар яе балюча перасмыкнуўся. Гамолка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
планета́рый, ‑я, м.
1. Апарат, пры дапамозе якога на купалападобным экране паказваецца рух планет і іншых нябесных целаў.
2. Культурна-асветная ўстанова, дзе чытаюцца лекцыі па астраноміі, якія суправаджацца дэманстрацыяй неба з дапамогай такога апарата.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пнеўматы́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да пнеўматыкі (у 1 знач.).
2. Які прыводзіцца ў рух пры дапамозе сціснутага паветра. Грукаталі маторы экскаватараў і бульдозераў, рыпелі тросы пад’ёмных кранаў, разносіўся перастук пнеўматычных малаткоў. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ратыфіка́цыя, ‑і, ж.
Зацвярджэнне вышэйшым органам дзяржаўнай улады міжнароднага дагавору, заключанага прадстаўніком улады; канчатковае зацвярджэнне міжнароднага пагаднення. Назіраючы ажыўлены рух навокал парламента, мы ўспомнілі, што сёння адбываюцца дэбаты па ратыфікацыі так званых парыжскіх пагадненняў. Лынькоў.
[Фр. ratification ад лац. ratus — які мае законную сілу і facere — рабіць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уключа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
1. Незак. да уключыць.
2. (звычайна з займеннікам «сябе»). Мець сваёй састаўной часткай; ахопліваць. Рэвалюцыйна-вызваленчы рух працоўных заходніх абласцей Беларусі ўключаў у сябе і барацьбу супраць нацыянальнага прыгнёту. Хромчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)