peak3 [pi:k] v.
1. дасяга́ць;
In 1950 Chicago’s population peaked at about 3.6 million. Насельніцтва Чыкага дасягнула 3,6 мільёна ў 1950 годзе.
2. дасягну́ць апаге́я (славы, улады і да т.п.); дасягну́ць по́ўнага ро́сквіту
3. абвастра́ць; акцэнтава́ць;
heighten and peak contradictions узмацня́ць і абвастра́ць супярэ́чнасці
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
portion1 [ˈpɔ:ʃn] n.
1. ча́стка, до́ля;
the larger portion of population бо́льшая ча́стка насе́льніцтва
2. по́рцыя;
He ate a portion of soup. Ён з’еў порцыю супу.
3. archaic спа́дчына; паса́г;
She received four hundred pounds for a portion. Яна атрымала чатырыста фунтаў стэрлінгаў у пасаг.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Ма́са ’колькасць матэрыі, якая складае цела’, ’вялікая колькасць, мноства, шмат чаго-небудзь’, ’мноства рэчыва без пэўнай формы’, ’народ, шырокія колы насельніцтва’ (ТСБМ, Яруш., ТС). Еўрапейскае слова. У бел. мову запазычана з польск. і, магчыма, паўторна з рус. мовы, у якіх з новав.-ням. Masse (XVI ст.) або з франц. masse > лац. massa ’злітак’, ’ком, глыба, кавалак’, ’хаос’ < ст.-грэч. μᾶζα ’цеста’, ’ячменны хлеб’ < μάσσω ’мяшаю, размешваю’. Сюды ж масаві́к ’той, хто вядзе работу ў масах’, ’арганізатар масавых гульняў’ (ТСБМ), ма́савыя ’летняе свята саўгаснікаў’ (віл., Нар. сл.), масо́ўка ’масавая сцэна ў спектаклі, фільме’, ’масавая прагулка’, ’тайны рэвалюцыйны сход’ (ТСБМ) — усе з рус. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
аўтано́мія
(гр. autonomia, ад autos = сам + nomos = закон)
1) права насельніцтва якой-н. часткі дзяржавы самастойна вырашаць справы ўнутранага кіравання; самакіраванне;
2) здольнасць асобы прымаць самастойныя рашэнні.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
субстра́т
(лац. substratum = аснова, падкладка)
1) філас. агульная аснова ўсіх працэсаў і з’яў;
2) элементы мовы папярэдняга насельніцтва дадзенай тэрыторыі, якія захаваліся ў мове прышэльцаў (параўн. адстрат).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
гіперурбаніза́цыя
(ад гіпер + урбанізацыя)
канцэнтрацыя насельніцтва у буйных гарадах і гарадскіх агламерацыях, калі люднасць настолькі вялікая, што дадатныя бакі урбанізацыі засланяюцца сур’ёзнымі недахопамі (пагаршэнне экалагічных умоў, транспартная напружанасць і г. д.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
эвакуа́цыя
(п.-лац. evacuatio = апаражненне)
вываз насельніцтва, устаноў, прадпрыемстваў, маёмасці з мясцовасці, якую можа захапіць вораг або якой пагражае стыхійнае бедства, а таксама вываз раненых, хворых і матэрыяльных каштоўнасцей з месца баёў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
growth [grəʊθ] n.
1. рост, развіццё;
growth hormones гармо́ны ро́сту
2. (in, of) павелічэ́нне, распаўсю́джанне, распаўсю́джванне;
population growth рост насе́льніцтва;
growth of education распаўсю́джанне/распаўсю́джванне адука́цыі;
the rapid growth in crime ху́ткі рост злачы́ннасці
3. med. пухлі́на
4. па́раснік, раслі́ннасць;
the thick growth of weeds густы́ па́раснік пустазе́лля
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
абслу́га, ‑і, ДМ ‑слузе, ж.
1. Сістэма сродкаў бытавога абслугоўвання насельніцтва; сервіс. На вышыні абслуга там: Швейцар, парадак строгі, Стаяць каля салідных дам Бульдогі, мопсы, догі. Зарыцкі.
2. Службовы персанал, які займаецца абслугоўваннем каго‑н. [Бусла] даглядалі ўсе сёстры... Уся абслуга бальніцы наведвала яго кожны дзень. Пестрак.
3. Баявы разлік гарматы і пад. Абслуга гарматкі збянтэжана прыпала да зямлі... Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
марадзёр, ‑а, м.
1. Той, хто грабіць забітых і раненых на полі бою і займаецца грабяжом насельніцтва ў час вайны. Каб ноч віднейшая была, Ноч на чужой зямлі, Шміт марадзёрам загадаў Будынкі падпаліць. Танк. Па дарозе ехалі фурманкі.., нагружаныя нарабаваным дабром... — Траха не будзе, калі аднаго марадзёра мы затрымаем, — рашыў Мікола. Новікаў.
2. перан. Разм. Спекулянт, які прадае тавары па вельмі высокай цане.
[Фр. maraudeur — грабежнік.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)