АВАНАВІ́ЛАНА,

у міфалогіі індзейцаў Паўн. Амерыкі бог — стваральнік і першапрычына ўсяго існага. З часцінкі свайго цела ён стварыў светы-блізняты: маці-зямлю і бацьку-неба, ад якіх узнікла ўсё наступнае жыццё.

т. 1, с. 58

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГА́СКЕЛ (Gaskell) Элізабет

(29.9.1810, Лондан — 12.11.1865),

англійская пісьменніца. Вядомасць прынёс раман пра жыццё англ. рабочых «Мэры Бартан» (1848), рэаліст. накіраванасць якога змякчалася пропаведдзю хрысц. ўсёдаравання і надзеяй на магчымасць класавага прымірэння. У 1853 апубл. раманы «Крэнфард» і «Рут». Рэаліст. раман «Поўнач і Поўдзень» (1855) пазначаны духам кампрамісу, узмацненнем рэліг. і сентыментальных тэндэнцый. Аўтар біяграфіі сваёй сяброўкі — «Жыццё Шарлоты Бронтэ» (т. 1—2, 1857), раманаў «Паклоннікі Сільвіі» (1863), «Жонкі і дочкі» (1866, незавершаны) і інш.

Літ.:

Ремизов Б.Б. Элизабет Гаскелл. Киев. 1974.

Н.М.Саркісава.

т. 5, с. 83

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГАФУ́РАЎ Абуталіб Гафуравіч

(21.11.1882, аул Шуні, Дагестан — 1975),

лакскі паэт. Нар. паэт Дагестана (1939). Першыя вершы апублікаваны ў альманаху «Крокі рэвалюцыі» (1932). Асн. тэмы яго творчасці — жыццё вёскі, штодзённыя клопаты людзей, што працуюць на зямлі (зб-кі «Новы свет», 1934; «Голас Дагестана», 1943; «Світанак жыцця», 1963; «Горныя крыніцы», 1966; «Другое жыццё», 1970, і інш.). Пісаў апавяданні, мініяцюры, творы для дзяцей. Стварыў новы жанр у дагестанскай л-ры — прозу ў спалучэнні з вершамі. Увёў у лакскае вершаскладанне рыфму, васьміскладовы сілабічны памер.

т. 5, с. 94

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

targnąć się

зак. зрабіць замах;

targnąć się na własne życie — замахнуцца на сваё жыццё

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

rozkoszny

rozkoszn|y

прыемны, цудоўны, шчасны;

~y uśmiech — прыемная ўсмешка;

~e życie — шчаснае жыццё

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

абарва́цца сов.

1. (оторваться, отделиться) оборва́ться;

2. (внезапно, сразу прекратиться) оборва́ться; пресе́чься;

3. (обноситься) оборва́ться, обтрепа́ться;

◊ сэ́рца ~ва́лася — се́рдце оборвало́сь;

жыццё ~ва́лася — жизнь оборвала́сь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

квітне́ць несов.

1. (успешно развиваться) цвести́, процвета́ть;

жыццё на́ша ~не́е год ад го́да — жизнь на́ша цветёт год от го́да;

2. (иметь цветущий вид) цвести́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пацячы́ сов., в разн. знач. поте́чь;

пацяклі́ ручаі́ — потекли́ ручьи́;

пацяклі́ слёзы — потекли́ слёзы;

ло́дка пацякла́ — ло́дка потекла́;

жыццё пацякло́ спако́йна — жизнь потекла́ споко́йно

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

біягра́фія

(ад бія- + -графія)

1) апісанне чыйго-н. жыцця;

2) чыё-н. жыццё (напр. выпадак з біяграфіі);

3) перан. гісторыя якіх-н. прадметаў, з’яў, падзей.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прыво́лле н.

1. (прастора) fréier Raum [Spíelraum];

2. (вольнае жыццё) fréies [fróhes] Lében; Fréiheit f -, Úngebundenheit f -;

тут дзе́цям прыво́лле hier können sich die Kínder frei túmmeln

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)