Валасажа́р ’сузор’е Вялікай Мядзведзіцы, Плеяды’ (Бяльк.). Іншыя назвы вісыжар, валоскі, валосны, стажары (гл.). Рус. волосожары, стожары, висожары, тул. сожар, сажар ’тс’, укр. волосожар, ц.-слав. власожельць, власожелишти, власожилишти, власожалицѧ ’тс’ (Сразн., 1, 270), серб.-харв. вла̏шићи ’тс’. Апошняе Міклашыч (394) звязвае з волох, влах, старой назвай раманскіх народаў. Наяўнасць назваў тыпу валоскі, валосны, рус. волосыни, ст.-рус. волосыни ’тс’ дало падставу звязаць назву сузор’я з волас (Праабражэнскі, 1, 93; Фасмер, 1, 343; Рудніцкі, 1, 469; Скок, 3, 609). Такім чынам, існавалі, відаць, дзве назвы Плеяды — ад волас і ад стажара (Фасмер, 3, 764), якія былі збліжаны і кантамінаваны. Вісыжар, магчыма, з’яўляецца другасным утварэннем, узнікшым у выніку змешвання валасы і вісы, вісківаласы на скронях’ (версія В. У. Мартынава).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Гі́чка ’ніжняя шырокая частка збанка’ (Шатал.). Па сваіх семантычных сувязях гэта лексема вельмі нагадвае слова гі́рка ’тс’ (гл.). Гі́чка, як і ўкр. ги́чка, звязана з гіч ’сцяблы, лісце і да т. п.’ (гл.). Ва ўкр. мове ги́чка азначае ’качан кукурузы без зерня; верхняя частка завязанага мяшка вышэй перавязі; валасы’ (гэта апошняе значэнне ўжываецца ў іранічным сэнсе). Для нас важнае тое, што як у слова гі́рка (гл.), так і ў слова гі́чка (укр. ги́чка) у семантычным полі сустракаецца значэнне ’валасы, стрыжка’, якое можа суадносіцца (метафарызацыя!) з ’часткай збанка’. Для слова гічка мы, праўда, чакалі б хутчэй значэння ’верхняя частка збанка’. Але параўн. яшчэ бел. дыял. гі́чка ’істужка, тасьма; верх завязанага напоўненага мяшка (вышэй завязкі)’ (Сл. паўн.-зах.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

перачаса́ць I сов., в разн. знач. перечеса́ть;

п. уве́сь лён — перечеса́ть весь лён;

п. валасы́ — перечеса́ть во́лосы

перачаса́ць II сов., плотн., в разн. знач. перетеса́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ублы́тацца сов.

1. впу́таться, запу́таться;

у валасы́ ўблы́талася галі́нка — в во́лосы впу́талась (запу́талась) ве́точка;

у. ў дрот — запу́таться в про́волоке;

2. перен. впу́таться, вмеша́ться, ввяза́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Cum mula pepererit (Suetonius)

Калі мул народзіць.

Когда мул родит.

бел. На святыя ніколі. Тады тое будзе, як на далоні валасы вырастуць.

рус. Когда рак свистнет и рыба запоёт. Когда воскресенье будет в субботу. После дождичка в четверг. Когда Волга вверх потечёт. Когда рак на горе свистнет. Когда песок на камне взойдёт.

фр. Quand les poules auront les dents (Когда y кур вырастут/появятся зубы).

англ. When pigs fly (Когда свиньи полетят). When two Sundays come together (Когда два воскресенья сойдутся).

нем. Wenn Ostern und Pfingsten auf einen Tag fallem (Когда пасха и троица выпадут на один день).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

Мяцёлка ’мятла’, ’суквецце некаторых раслін’, ’мятліца’ (ТСБМ), ’доўгія валасы на канцы хваста ў каровы’ (шчуч., Сл. ПЗБ), мяцёлачкі ’адросткі пер’я ў птушкі ў час лінькі’ (гродз., Сцяшк. Сл.). Укр. мете́лочки ’смеццевы клапоўнік, венічкі, Lepidium ruderale L.’, міте́лка ’венік’, рус. метёлка ’тс’, ’суквецце раслін’. Усх.-слав. Да мятла́1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

подре́зать сов., в разн. знач. падрэ́заць, мног. пападраза́ць, пападрэ́зваць;

подре́зать во́лосы падрэ́заць валасы́;

подре́зать дёрн падрэ́заць дзёран;

подре́зать хле́ба падрэ́заць хле́ба;

неуда́ча подре́зала его́ няўда́ча падрэ́зала яго́;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

flaxen

[ˈflæksən]

adj.

1) ільняны́, льняны́, зь лёну

2) які́ ко́лерам і мя́ккасьцю нага́двае валакно́ лёну; бяля́вы, блянды́ністы

flaxen hair — льняны́я, бяля́выя валасы́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

shag

[ʃæg]

n.

1) цьвярды́я, пакудла́чаныя валасы́ або́ поўсьць, ко́смы pl.

2) даўгі́, цьвярды́ ворс (сукна́, ткані́ны)

3) калма́тая ткані́на

4) махо́рка f.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

silken

[ˈsɪlkən]

adj.

1) шаўко́вы, ядва́бны

a silken dress — шаўко́вая суке́нка

2) як шо́ўк, шаўкаві́сты

silken hair — шаўкаві́стыя валасы́

3) лісьлі́вы о́лас, мане́ры)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)