надпіса́ць, ‑пішу, ‑пішаш, ‑піша; зак., што.
Зрабіць на чым‑н. надпіс. Папас паклаў ліст у канверт, падпісаў на канверце адрас і зноў неяк супраць жадання пачаў услухоўвацца ў цішыню ночы, не кратаючыся з крэсла. Галавач. // Змясціць надпіс зверху чаго‑н. напісаняга, намаляванага. Надпісаць над радком.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нажні́цы, ‑ніц; адз. няма.
1. Інструмент для рэзання, стрыжкі, які складаецца з двух накрыж складзеных нажоў з ручкамі ў выглядзе кольцаў. Вострыя нажніцы. Хірургічныя нажніцы. □ [Марыя Андрэеўна] разрэзала бінт нажніцамі і тады стала хутка раскручваць павязку. Мележ.
2. перан. Разыходжанне, неадпаведнасць чаго‑н. з чым‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насы́чаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад насыціць.
2. у знач. прым. Спец. Які змяшчае ў сабе гранічную колькасць якога‑н. рэчыва. Насычаны раствор.
3. перан.; у знач. прым. Змястоўны, багаты чым‑н. Алегорыі астатніх коласаўскіх баек таксама насычаны канкрэтным жыццёвым зместам. Казека.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
патало́гія, ‑і, ж.
1. Навука пра ўмовы, прычыны, заканамернасці ўзнікнення, развіцця і вынікі хваробных працэсаў у арганізме чалавека і жывёлы. Лекцыі па агульнай паталогіі.
2. Адхіленне ад нормы жыццядзейнасці арганізма. Паталогія галаўнога мозгу.
3. перан. Кніжн. Адхіленне ад нормы ў чым‑н. Паталогія паводзін.
[Ад грэч. páthos — хвароба і logos — вучэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
недагля́д, ‑у, М ‑дзе, м.
Недастатковы нагляд за кім‑, чым‑н. Па абодва бакі вуліцы стаялі цёмныя, шэрыя ад часу і недагляду, дамы. Галавач. // Памылка, промах, зробленыя з-за няўважлівасці, нядбайнасці. — Памылкі і недагляды бываюць, — апусціўшыся на крэсла і абмякшы неяк, прызнаў Ваўчок. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераплаці́ць, ‑плачу, ‑плаціш, ‑плаціць; зак., што.
1. і без дап. Заплаціць больш, чым трэба. Пераплаціць за пакупку. □ [Касірка:] — Каму я з вас, мужчыны, сто рублёў пераплаціла? Пальчэўскі.
2. і чаго. Разм. Заплаціць, выплаціць паступова за што‑н. вялікую колькасць (грошай). Колькі я грошай пераплаціла за кнігі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ко́рпаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае і карпа́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што чым.
Разм. Раскопваць, калупаць. Валодзя звычайна корпаў нагамі вільготны пясок і гаварыў з жалем: — Сырая яшчэ, брат. І гразі поўна... Якімовіч. Унурыўшыся, хадзіў [Гендарсан] па раллі і наском бота або ручкай бізуна корпаў зямлю. Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кпі́ны, кпін; адз. няма.
Злыя, абразлівыя жарты, насмешкі над кім‑, чым‑н. Платон Астапавіч ведаў характар сваёй дачкі: яшчэ дзяўчынкай яна не раз сваімі кпінамі і крытыкай выводзіла яго з цярп[ення]. Шамякін. І смех там быў, былі і жарты, І кпіны едкія, і злосць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кручкатво́рства, ‑а, н.
Неадабр. Наўмыснае выкарыстанне ўсякіх дробязей, фармальнасцей для зацягвання, заблытвання судовых і адміністрацыйных спраў з карыслівай мэтай. — Хто б ён ні быў і чым бы ён ні кіраваўся, а ён чалавек небяспечны, крамольнік, гэта ясна, прайдоха, не пазбаўлены юрыдычнага кручкатворства, праўда, наіўнага. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
проці...,
Першая састаўная частка складаных слоў, якая мае значэнне: 1) прызначаны для барацьбы з чым‑н., напрыклад: процімалярыйны, процітанкавы; 2) варожы каму‑, чаму‑н., напрыклад: процінародны, проціўрадавы; 3) які не адпавядае, супярэчыць чаму‑н., напрыклад: процізаконны; 4) які перашкаджае, процістаіць чаму‑н., напрыклад: проціціск.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)