Verbum

страсяну́ць, -сяну́, -сяне́ш, -сяне́; -сянём, -сеняце́, -сяну́ць; -сяні́; -сяну́ты; зак.

1. каго-што і чым. Рэзкім, парывістым рухам скалануць.

С. галіну грушы.

С. чупрынай.

2. што. Трасучы, ачысціць ад чаго-н.

С. з плашча пыл.

3. каго-што. Пры яздзе па няроўнай дарозе падкінуць, трасянуць (безас.).

Пры павароце машыну моцна страсянула.

4. перан., што. Парушыць цішыню, спакой.

Моцны крык страсянуў цішыню.

стыка́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Мець сумежныя бакі, размяшчацца вельмі блізка, упрытык.

Ветравыя дошкі стыкаюцца над франтонамі.

2. Знаходзіцца дзе-н. які-н. час, прыпыняцца.

Дома прыходзіцца рэдка с.

3. перан. Быць звязаным з чым-н.; мець адносіны да чаго-н.

Нашы інтарэсы стыкаюцца даволі часта.

|| аднакр. стыкну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся.

тэкст, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

1. Надрукаванае ці напісанае звязанае маўленне, якое можна ўзнавіць.

Т. апавядання.

2. Асноўны матэрыял якога-н. твора, дакумента і пад. ў адрозненне ад заўваг, каментарыяў ілюстрацый да яго.

Зноскі занялі больш месца, чым сам т.

3. Словы, на якія напісана музыка.

Т. песні.

4. Шрыфт буйнога памеру — каля 8 мм (спец.).

|| прым. тэ́кставы, -ая, -ае.

упада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.), у што. Уцякаць, улівацца (пра раку).

Сож упадае ў Днепр.

2. за кім-чым. Даглядаць каго-, што-н. (разм.).

Ён надта не ўпадае за гаспадаркай.

3. за кім. Заляцацца да каго-н. (разм.).

У. за дзяўчынай.

|| наз. упадзе́нне, -я, н. (да 1 знач.).

Пры ўпадзенні Палаты ў Дзвіну.

усцягну́ць, -ягну́, -я́гнеш, -я́гне; -ягні́; -я́гнуты; зак.

1. каго-што. Цягнучы, падняць наверх або з цяжкасцю ўнесці, узвезці на што-н. высокае.

У. мех на вышкі.

2. што. Надзець, апрануць з цяжкасцю або накрыцца чым-н., нацягнуць на сябе што-н. (разм.).

Ледзь ужо ўсцягнула гэту сукенку.

У. ватовую коўдру.

|| незак. усця́гваць, -аю, -аеш, -ае і усцяга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

уці́снуцца, -нуся, -нешся, -нецца; -ні́ся; зак.

1. Паглыбіцца, улезці ў глыб, унутр чаго-н.

У. ў зямлю.

2. З цяжкасцю ўвайсці, пранікнуць у што-н. цеснае, запоўненае.

У. ў аўтобус.

3. Цесна абвязаць сябе чым-н. (разм.).

У. папружкай.

4. перан. Якім-н. чынам уладкавацца куды-н. (разм.).

Уціснуўся ў каледж.

|| незак. уціска́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1—3 знач.).

фон¹, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Асноўны колер, тон, на якім пішацца карціна ці малюецца што-н.

Чырвоны ф.

2. Задні план карціны, а таксама ўвогуле задні план чаго-н., тое, на чым што-н. бачыцца, вылучаецца.

Караблі на фоне вячэрняга неба.

3. перан. Агульныя ўмовы, абставіны, у якіх што-н. адбываецца.

На фоне цяперашніх міжнародных падзей.

|| прым. фо́навы, -ая, -ае.

хвалява́цца, -лю́юся, -лю́ешся, -лю́ецца; -лю́йся; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Быць у хваляванні (у 1 знач.).

Мора хвалюецца.

2. перан. Перажываць хваляванне (у 2 знач.), знаходзіцца ў трывожным стане.

Х. перад экзаменамі.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан. Выказваць пратэст супраць чаго-н., масавую незадаволенасць чым-н.

Натоўп хваляваўся.

|| зак. усхвалява́цца, -лю́юся, -лю́ешся, -лю́ецца; -лю́йся.