анахрані́зм

(гр. anachronismos, ад ana- = назад, супраць + chronos = час)

1) парушэнне храналагічнай дакладнасці, якое прыводзіць да неапраўданага ўнясення ў апісанне якой-н. эпохі рыс, характэрных для іншага часу;

2) устарэлы погляд, падыход, звычай; перажытак мінулага.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

карбана́рый

(іт. carbonaro = літар. вугальшчык, ад лац. carbo = вугаль)

член тайнай палітычнай арганізацыі, заснаванай у Італіі ў пачатку 19 ст. для барацьбы супраць чужаземнага прыгнёту, за ўз’яднанне Італіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

культурка́мпф

(ням. Kulturkampf = барацьба за кулыуру)

назва мерапрыемстваў ураду О. Бісмарка ў Германіі ў 70-х гг. 19 ст., праведзеных пад выглядам «барацьбы за культуру» супраць каталіцкай царквы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

фро́нда, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

1. Буржуазна-дваранскі рух супраць абсалютызму ў Францыі сярэдзіны 17 ст. // Наогул якая‑н. апазіцыя, што супрацьпастаўляе каму‑, чаму‑н. свае погляды, сваю палітыку і пад. Нездарма ў яго [Галоўнага] часта бывалі вострыя сутычкі з Адамам Стронгам і яго падапечнай літаратурнай фрондай. Паслядовіч.

2. перан. Кніжн. Незадаволенасць кім‑, чым‑н.; франдзёрства. Прычыны ж гэтай фронды і ўсяго Косцевага няправільнага жыцця аўтар бачыць у пласцінках джазавай музыкі, у залішнім ужыванні рому. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

jab1 [dʒæb] n.

1. штуршо́к, уда́р (асабліва чым-н. вострым);

He gave me a jab in the ribs. Ён штурхнуў мяне локцем у бок.

2. med., infml уко́л; прышчэ́пка;

a cholera jab прышчэ́пка су́праць хале́ры

3. каро́ткі прамы́ ўда́р па ко́рпусе (у боксе)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

mind2 [maɪnd] v.

1. звярта́ць ува́гу, зважа́ць;

don’t mind me не звярта́йце на мяне́ ўва́гі;

mind the steps! асцяро́жна, прысту́пкі!

2. : Do you mind if I open the window? Вы не будзеце супраць, калі я адчыню акно?

never mind нічо́га; не турбу́йцеся

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Аканава́ць ’абяцаць, намеціць (= мець намер)’ (Касп.), магчыма, праславянскі архаізм. Тады да прасл. kaniti: серб.-харв. ка́нити ’мець намер’, балг. каня, макед. кани ’тс’. Параўн. яшчэ балг. каня ’запрашаць, прапанаваць’ макед. кани ’тс’ (Мартынаў, SlW, 62). Бернекер (1, 561) супастаўляе з лац. cōnor ’мець намер, намагацца’. Супраць Вальдэ-Гофман, 1, 262. Параўн. таксама Покарны, 564. Скок (2, 34) звязвае з прасл. konati, konъ (гл. канец). Неверагодна. Гл. канькаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прыцягну́ць, -ягну́, -я́гнеш, -я́гне; -ягні́; -я́гнуты; зак.

1. каго-што. Цягай наблізіць, цягнучы, прысунуць, даставіць куды-н.

П. бервяно.

П. лодку да берага.

2. каго (што). Прывесці сілай ці супраць волі (разм.).

П. у госці.

3. каго-што. Прымусіць звярнуць увагу на што-н. або выклікацьжаданне прыбыць куды-н.

Выстаўка прыцягнула шмат наведвальнікаў.

4. каго (што). Прымусіць, выклікаць жаданне прыняць удзел у чым-н.

П. да работы ў камісіі.

5. каго (што) да чаго. Прымусіць адказаць за сваю дзейнасць, учынкі (афіц.).

П. да адказнасці.

|| незак. прыця́гваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прыця́гванне, -я, н. (да 1—3 і 5 знач.) і прыцягне́нне, -я, н. (да 4 і 5 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

benstanden

vt пярэ́чыць; пратэстава́ць (супраць чаго-н.), выка́зваць незадавальне́нне (з прычыны чаго-н.); падава́ць рэклама́цыю (на што-н.)

das ist zu ~ — гэ́та выкліка́е пярэ́чанне

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

striten

*

1.

vi

1) спрача́цца; свары́цца

mit sich (D) ~ — быць у нерашу́часці

2) (gegen, wider A) змага́цца (супраць каго-н.)

2.

(sich) спрача́цца; свары́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)