Ві́дучы ’хутка, на вачах, увачавідкі, відавочна’ (КЭС, лаг.; хойн., Мат. Гом., Янк. II) — прыслоўе, утворанае ад дзеепрыслоўя відзючы > viděti. Да відзець (гл.).
Віду́чы ’чалавек, які добра бачыць’ (Жд., 2, КТС), мсцісл. відзючый (З нар. сл.), відучый ’тс’ (Нас.), укр. видючий ’відавочны’; ’відушчы’, рус. видучий ’відушчы, хто добра бачыць’ — дзеепрыметнік незалежнага стану ад дзеяслова відзець (гл.) з нерэгулярным утварэннем: суф. ‑учы(й) утварае Nomina agentis. Сюды ж відучасць ’здольнасць бачыць’ (КТС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
адгуля́цца, ‑яюся, ‑яешся, ‑яецца; зак.
Разм.
1. Уволю пагуляць, адпачыць. Усе ведалі, што Адарка ў апошні час любіць адгуляцца. Лупсякоў.
2. Адпасвіцца на падножным корме (пра жывёлу). Мой конь, ты добра адгуляўся, Пакуль я ездзіў на машыне, Мой конь, ты добра назбіраўся Дарожкай белай канюшыны. Гаўрусёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абле́гчыся, ‑ляжацца; зак.
Разм.
1. Абаперціся, усперціся. Ён [Ткачук] грузна аблёгся на наш хісткі столік, добра зацягнуўся цыгарэтай. Быкаў.
2. Прыйсці да звычайнага стану рэчаў; уладкавацца. І прыйшлі дамоў з такім пачуццём, нібы ўсё ўжо больш-менш добра, усё сяк-так абляглося, стала на сваё месца. Гарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ды́хацца, ‑аецца; безас. незак., без дап. і чым.
Пра магчымасць дыхаць, умовы для дыхання. Лёгка дыхалася на ўлонні прыроды. Шахавец. І хоць нейкае нечуванае багацце раптоўна і не прыйшло, але праз усе гады добра елася і пілося, добра працавалася і слаўна дыхалася цудоўным скіп’ёўскім паветрам. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закансервава́цца, ‑рвуецца; зак.
1. Паддацца кансерваванню, зрабіцца кансерваваным. Агуркі добра закансерваваліся.
2. Прыпыніць на працяглы час сваю дзейнасць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дадзе́ць, ‑дзену, ‑дзенеш, ‑дзене; зак.
Разм. Даняць, дапячы. Добра ўмеў гаварыць Андрэй, знаў, як дадзець да нутра. Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
версіфіка́тар, ‑а, м.
Уст. Паэт, які добра валодае тэхнікай вершаскладання. // Іран. Той, хто піша беззмястоўныя ці бяздарныя вершы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адсарбе́нт, ‑у, М ‑нце, м.
Цела з развітай паверхняй, якая добра паглынае (адсарбіруе) рэчывы з газаў і раствораў.
[Лац. ad — пры, да, sorbens (sorbentis) — які глытае.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
е́льнічак, ‑чку, м.
Памянш.-ласк. да ельнік; малады ельнік. Вышэй трошкі — ельнічак густы. Там добра і прысесці. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
растаўчы́ся, ‑таўчэцца; ‑таўкуцца; пр. растоўкся, ‑таўклася, ‑дося; зак.
1. Размяцца пры таўчэнні. Бульба добра растаўклася.
2. Разм. Разбіцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)