электраправо́днасць, ‑і, ж.

Спец. Уласцівасць, здольнасць рэчыва, матэрыялу і пад. прапускаць электрычны ток. Прынята лічыць, што.. [газ] ператвараецца ў плазму ў той момант, калі ў ім пачынае з’яўляцца электраправоднасць. «Маладосць».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

э́ўрыка, выкл.

Вокліч, які выражае задавальненне, радасць пры знойдзеным рашэнні, пры ўзнікненні ўдалай думкі і пад. — Эўрыка! — крыкнуў.. [Платон] і кінуўся ў знямозе ў мяккае крэсла бухгалтара. — Знайшоў! Прыдумаў! Нядзведскі.

[Ад грэч. héurēka — я знайшоў; паводле падання, так усклікнуў Архімед, калі адкрыў названы яго імем закон.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апе́ка ж.

1. (надзор) опе́ка;

прызна́чыць ~ку — назна́чить опе́ку;

2. (система мероприятий для опеки) попечи́тельство ср.; призре́ние ср.;

3. перен. (заступничество, защита) опе́ка, покрови́тельство ср.;

узя́ць каго́е́будзь пад сваю́ ~ку — взять кого́-л. под свою́ опе́ку (под своё покрови́тельство);

міжнаро́дная а.полит. междунаро́дная опе́ка

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аршы́н м. арши́н;

а. з ша́пкаю — от горшка́ два вершка́;

ме́раць на свой а. — ме́рить на свой арши́н;

як а. праглыну́ў — как арши́н проглоти́л;

ме́раць на адзі́н а. — ме́рить на оди́н арши́н;

ба́чыць на два ~ны пад зямлёю — ви́деть на два арши́на под землёй

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адчу́ць (што) сов.

1. почу́вствовать, ощути́ть; испыта́ть;

а. боль — почу́вствовать (ощути́ть) боль;

2. (влияние) ощути́ть; испыта́ть; подве́ргнуться (чему);

а. уздзе́янне чаго́е́будзь — ощути́ть возде́йствие чего́-л.; подве́ргнуться возде́йствию чего́-л.;

даць сябе́ а. — дать себя́ знать;

а. гле́бу пад нага́мі — ощути́ть (почу́вствовать) по́чву под нога́ми

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ме́рка ж., в разн. знач. ме́рка; (критерий — ещё) мери́ло ср.;

пад ~ку не падыхо́дзіць — под ме́рку не подхо́дит;

м. з папе́ры (з вяро́ўкі) — ме́рка из бума́ги (из верёвки);

м. ва́ртасці — мери́ло сто́имости;

ме́раць усі́х адно́й ~кай — ме́рить всех одно́й ме́ркой;

свая́ м. — свой арши́н

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

мыш ж. мышь;

ляту́чая м. — лету́чая мышь;

сядзе́ць як м. пад ве́нікам — сиде́ть затаи́в дыха́ние; сиде́ть ни жив ни мёртв;

загі́нуць як руда́я м. — пропа́сть ни за что;

надзьму́цца як м. на кру́пы — наду́ться как мышь на крупу́;

гара́ нарадзі́ла м.погов. гора́ родила́ мышь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

разуме́цца несов.

1. разуме́ться; подразумева́ться;

пад гэ́тым ~ме́ецца якра́з то́е, аб чым вы гаво́рыце — под э́тим разуме́ется (подразумева́ется) как раз то, о чём вы говори́те;

2. страд. понима́ться; разуме́ться, постига́ться, осмы́сливаться, осмысля́ться, уясня́ться; подразумева́ться; см. разуме́ць 1-4;

само́ сабо́й разуме́ецца (зразуме́ла) — само́ собо́й разуме́ется

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

task

[tæsk]

1.

n.

зада́дзеная пра́ца, зада́ньне n.; абавя́зак -ку m.

2.

v.t.

1) дава́ць зада́ньне; нагружа́ць пра́цай

2) абцяжа́рваць; напру́жваць

Lifting the heavy box tasked him beyond his strength — Падня́ць цяжку́ю скры́нку было́ яму́ не пад сі́лу

- take to task

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

Но́нічы, ноньчы ’сёлета’ (Сл. ПЗБ), ’сёлета; сягоння, цяпер’ (бешанк., Нар. сл.), сюды ж таксама ноненны ’сяголетні’ (Сл. ПЗБ). Магчыма, запазычанне з рус. ноньче ’тс’ (праз мову мясцовых жыхароў-старавераў), аднак суфікс ‑ч‑ы, адзначаны, паводле Шубы (Прыслоўе, 63), у нонячы ’тс’ побач з заўтрачы, сённечы і пад., ставіць пад сумненне такую магчымасць. Хутчэй за ўсё, мясцовае ўтварэнне ад ноні ’тс’ (< прасл. *пъпё), варыянт ніні, ніня (гл.) (Фасмер, 3, 82).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)