пільнава́цца, -ну́юся, -ну́ешся, -ну́ецца; -ну́йся; незак.
1. чаго. Знаходзіцца паблізу чаго-н., не адыходзіцца.
П. хаты.
2. каго. Хадзіць следам за кім-н., трымацца каго-н.
П. бацькі.
3. чаго. Удзяляць увагу чаму-н.
П. гаспадаркі.
4. чаго. Прытрымлівацца чаго-н., кіравацца чым-н.
П. правіл, дысцыпліны.
5. Асцерагацца, быць уважлівым.
Пераходзячы дарогу, трэба п.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазапі́сваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што. Запісаць, занесці на паперу ўсё, многае.
П. свае думкі.
2. што. Запісаць, нанесці на плёнку, пласцінку ўсё, многае.
П. песні на плёнку.
3. каго-што. Унесці ў спіс, рэестр і пад. ўсіх, многіх ці ўсё, многае; уключыць у лік каго-н. усіх, многіх.
П. у сведкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазаса́джваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. што. Засадзіць чым-н. усё, многае.
П. клумбы кветкамі.
2. каго. Пасадзіць прымусова ўсіх, многіх куды-н. (разм.).
3. каго за што. Прымусіць займацца чым-н. усіх, многіх (разм.).
П. дзяцей за ўрокі.
4. што. Засунуць, уткнуць куды-н. усё, многае (разм.).
П. граблі пад вяроўку на возе.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пазва́льваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.
1. каго-што. Зваліць, паваліць усіх, многіх ці ўсё, многае або спілаваць, ссячы ўсё, многае.
Вецер пазвальваў слупы.
П. сосны.
2. каго-што. Скінуць адкуль-н. усё, многае або ўсіх, многіх.
Ты там не пазвальвай дзяцей з печы.
3. што. Неакуратна зваліць, скідаць усё, многае.
П. рэчы ў кучу.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
пані́зіць, -ніжу, -нізіш, -нізіць; -ніжаны; зак., каго-што.
Зрабіць больш нізкім (у 2, 3 і 7 знач.).
П. цэны.
П. узровень вады.
П. каго-н. па пасадзе.
П. напружанне ў электрасетцы.
П. гук.
◊
Панізіць голас — пачаць гаварыць цішэй, ціха.
|| незак. паніжа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. паніжэ́нне, -я, н.; прым. паніжа́льны, -ая, -ае (спец.).
Паніжальная падстанцыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
будзі́ць, буджу́, бу́дзіш, бу́дзіць; незак.
1. каго-што. Перапыняць чый-н. сон, прымушаць прачнуцца.
Б. дзяцей у школу.
2. перан. Абуджаць што-н. у каго-н., выклікаць да жыцця, дзейнасці.
Б. успаміны.
|| зак. пабудзі́ць, -буджу́, -бу́дзіш, -бу́дзіць; -бу́джаны (да 1 знач.), прабудзі́ць, -буджу́, -бу́дзіш, -бу́дзіць; -бу́джаны (да 2 знач.) і разбудзі́ць, -буджу́, -бу́дзіш, -бу́дзіць; -бу́джаны.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
апаяса́ць, апаяшу́, апая́шаш, апая́ша; апаяшы́; апаяса́ны; зак.
1. каго-што. Надзець на каго-н. пояс, падперазаць.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.), перан., што. Працягнуцца вакол чаго-н., абкружыць сабой.
Лес апаясаў вёску.
|| незак. апая́сваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. апаяса́цца, апаяшу́ся, апая́шашся, апая́шацца; апаяшы́ся (да 1 знач.); незак. апая́свацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
асла́біць, -блю, -біш, -біць; -блены; зак.
1. каго-што. Зрабіць слабым, паменшыць сілу або сілы каго-, чаго-н.
А. ворага.
Хвароба аслабіла арганізм.
2. што. Паменшыць сілу, напружанасць і пад. чаго-н.
А. дысцыпліну.
3. што. Зрабіць менш нацягнутым, сцягнутым.
А. рэмень.
◊
Аслабіць гайкі — знізіць патрабаванні.
|| незак. аслабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. аслабле́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
абсадзі́ць, -саджу́, -са́дзіш, -са́дзіць; -са́джаны; зак.
1. што і чым. Пасадзіць дрэвы, кусты вакол чаго-н.
А. сядзібу бярозамі.
2. каго. Перамагчы, паваліць каго-н. (разм.).
Ён і мядзведзя абсадзіць.
|| незак. абса́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абса́джванне, -я, н. і абса́дка, -і, ДМ -дцы, ж. (спец.).
|| прым. абса́дачны, -ая, -ае. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
агітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; незак.
1. за каго-што і без дап. Займацца агітацыяй (у 2 знач.).
А. за кандыдата ў дэпутаты.
2. каго (што). Пераконваць у чым-н., схіляць да чаго-н., угаворваць (разм.).
А. сябра ісці па ягады.
|| зак. сагітава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны (да 2 знач.).
|| наз. агіта́цыя, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)