туф, ‑у, м.

Порыстая горная парода вулканічнага або асадкавага паходжання, якая выкарыстоўваецца як будаўнічы матэрыял. Вапнавы туф. □ У аддзелцы калон упершыню выкарыстаны .. туф, дэкаратыўная кераміка, чаканка. «ЛіМ».

[Ад лац. tofus.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тымпа́н 1, ‑а, м.

Старадаўні ўдарны музычны інструмент — род медных талерак або невялікай літаўры.

[Грэч. tympanon — барабан, бубен.]

тымпа́н 2, ‑а, м.

Спец. Трохвугольнае поле франтона з жывапіснымі і скульптурнымі ўпрыгожаннямі.

[Грэч. tympanon — барабан, бубен.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэ́мпера, ‑ы, ж.

1. Фарбы, расцёртыя на яечным жаўтку або на сумесі клеявога раствору з алеем.

2. Карціна, намаляваная такімі фарбамі і асобымі тэхнічнымі прыёмамі. Роспісы тэмперай.

[Іт. tempera.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

удо́йнасць, ‑і, ж.

1. Здольнасць жывёлы даваць тую або іншую колькасць малака. Правільны догляд за каровамі амаль удвая павысіў іх удойнасць. «Полымя».

2. Тое, што і удой.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фотапрыёмнік, ‑а, м.

1. Апарат для прыёму фотатэлеграфных відарысаў па радыё або правадной лініі сувязі.

2. Прыстасаванне, якое прымае прамянёвую энергію і ператварае яе ў электрычныя сігналы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цік-та́к, выкл.

Ужываецца гукапераймальна для абазначэння цікання гадзінніка або іншага ціхага і мернага пастуквання. На сцяне аднатонна — цік-так, цік-так — рабілі сваю справу ходзікі. Гроднеў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чэмпіяна́т, ‑у, М ‑наце, м.

Спаборніцтва на першынство ў якім‑н. відзе спорту або ў спартыўных гульнях. Шахматны чэмпіянат. Чэмпіянат па футболу. Чэмпіянат свету па вольнай барацьбе.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчы́цік, ‑а, м.

Спец.

1. Насякомае з атрада хобатных, драўнінны або лясны клоп.

2. Рухомая частка кулямётнага і пад. прыцэла, што служыць для ўстаноўкі прыцэла на дыстанцыі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

экспана́т, ‑а, М ‑наце, м.

Прадмет, які выстаўляецца ў музеі або на выстаўцы для агляду. Па рашэнню абкома.. [Міна Азаравіч] разам з экспанатамі музея эвакуіраваўся ў самым пачатку .. [вайны]. Шамякін.

[Ад лац. exponatus — выстаўлены напаказ.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Падскро́бак ’апошні сын або дачка’ (Шат., Сл. ПЗБ, Інстр. I), ’апошні снег’ (Інстр. I), падскрэ́біш ’малы хлеб з астаткаў цеста; апошні сын або дачка’, падскрэ́буш ’саскрэбенае цеста з дзяжы, што засталося на закваску’ (Сцяшк. Сл.), падскро́бка, падскрэ́бка, пыдскрэ́бка ’маленькая булка з астаткаў цеста’ (ТС). Да падскрабаць < скрабці (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)