гіпо́тэза, ‑ы, ж.

Прапанаванае для тлумачэння якіх‑н. з’яў навуковае меркаванне, ісціннасць якога яшчэ не даказана доследным шляхам. Гіпотэза аб касмічных гасцях Зямлі хвалявала калісь многіх вучоных і даследчыкаў, выклікала гарачую дыскусію. А потым паступова на яе забыліся. Шыцік. // Усякае меркаванне, дапушчэнне, здагадка.

[Ад грэч. hypóthesis — меркаванне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́даліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак., каго-што.

1. Прымусіць выйсці, знікнуць; перамясціць. Выдаліць пабочных асоб. Выдаліць прымесі. □ А Мурамцаў усяго толькі і зрабіў, што на першым пасяджэнні загадаў выдаліць з залы паліцыю. Колас.

2. Выразаць, вынуць шляхам аперацыі. Выдаліць пухліну. Выдаліць нырку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адшліфава́ць, ‑фую, ‑фуеш, ‑фуе; зак., што.

1. Апрацаваць шляхам шліфавання. Адшліфаваць дэталь. // Зрабіць роўным, гладкім.

2. перан. Згладзіць шурпатасці мовы, стылю. Нічога, нічога, браце Брыль! — заспакойваў яго старшыня. — Дапамажы, браце, правесці нам работу ў асноўным, а ўжо дэталі адшліфуем мы самі. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абстра́ктны, ‑ая, ‑ае.

1. Адцягнены, атрыманы шляхам абстракцыі (у 1 знач.); проціл. канкрэтны. Абстрактныя паняцці. Абстрактныя вобразы. Абстрактная рэчаіснасць. Абстрактная ідэя. Абстрактная ісціна. Абстрактная форма. Абстрактная праца.

2. Заснаваны на абстракцыі; такі, які карыстаецца абстракцыяй. Абстрактны метад. Абстрактнае мастацтва. Абстрактнае мысленне. Абстрактны гуманізм.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камбіна́тар, ‑а, м.

Разм. Спрытны дзядок, які дасягае мэты шляхам лоўкіх аперацый, хітрыкаў, камбінацый. Гэты круцель і камбінатар быў на першы погляд чалавек прыемны, умеў адгаварыцца, і яго не вельмі чапалі. Чарнышэвіч. — Завадатар гэтай шайкі, мусіць, вопытны камбінатар і мае шырокія сувязі. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прасава́ны 1, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прасаваць ​1.

2. у знач. прым. Гладжаны, выгладжаны; выпрасаваны. Прасаваная бялізна.

прасава́ны 2, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прасаваць ​2.

2. у знач. прым. Зроблены шляхам прасавання ​2. Прасаваныя дрожджы. Прасаванае сена.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прышчэ́плены 1, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад прышчапіць ​1.

2. у знач. прым. Такі, якому нададзены якія‑н. ўласцівасці шляхам перасадкі на яго часткі другой расліны (пра расліну). Прышчэпленая яблыня.

прышчэ́плены 2, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад прышчапіць ​2.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сінтэзава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

1. Зрабіць (рабіць) сінтэз (у 1 знач.); злучыць (злучаць), абагульніць (абагульняць). Як ні адзін з сучаснікаў, Купала сінтэзаваў набыткі літаратуры мінулага стагоддзя. Ярош.

2. Атрымаць (атрымліваць), утварыць (утвараць) шляхам сінтэзу (у 2 знач.). Сінтэзаваць фарбавальнікі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уско́сна прысл, уско́сны ndirekt, mttelbar;

даве́дацца аб чым уско́сным шля́хам etw. auf Úmwegen [hntenherm] erfhren*;

уско́сная мо́ва грам ndirekte Rde;

уско́сны склон грам der bhängige Fall, der ndirekte Ksus;

уско́сныя пада́ткі фін ndirekte Stuern

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

Збабэ́ніць, збаба́ніць (Сл. паўн.-зах.), збабэнчыць (слонім., Нар. лекс.) ’ударыць’. Польск. zbębnić ’склікаць шляхам удару ў бубен, гонг’ уст. ’ударыць’ (Sł. Wił.). Відаць, збэбніць < польск. з далейшымі зменамі ў фанетыцы. Параўн. бэбушыць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)