АЛЕ́ГІЯ,

малая планета № 3501. Сярэдні дыяметр 17 км, пл. каля 90 км², сярэдняя адлегласць ад Сонца прыблізна 3 а.а., перыяд абарачэння 5 гадоў. Адкрытая ў 1971 у Крымскай астрафіз. абсерваторыі. Наз. ў гонар астранома Алега Коратцава.

т. 1, с. 236

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

А́НЦЫО

(Ancio),

кліматычны курорт у Італіі. Каля 55 км на Пд ад Рыма, на беразе Тырэнскага м. Вядомы з часоў Стараж. Рыма. Мяккі міжземнаморскі клімат, шырокі пляж, працяглы перыяд марскіх купанняў. Музей тэрмаў, рэшткі рымскіх пабудоў.

т. 1, с. 409

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АГО́НІЯ

(ад грэч. agōnia барацьба),

згасанне асн. жыццёвых працэсаў у перыяд, які папярэднічае смерці. Суправаджаецца стратай свядомасці, парушэннем дыхання, згасаннем адчувальнасці, рэзкім спадам сардэчнай дзейнасці, памутненнем рагавіцы вока, сінявата-барвовым адценнем скуры. Працягласць агоніі — некалькі мінут, гадзіны.

т. 1, с. 79

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

сезо́н м

1. (пара года) Jáhreszeit f -, -en;

2. (час, перыяд) Saison [zɛ´zõ:] f -, -s;

лячэ́бны сезо́н Kúrzeit f;

тэатра́льны сезо́н Spíelzeit f;

купа́льны сезо́н Bádesaison f, Bádezeit f;

ацяпля́льны сезо́н Héizperiode f -, -n;

разга́р сезо́на Hóchsaison f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Ánfang

m -(e)s, -fänge

1) пача́так

kéinen ~ fínden* — не ве́даць, з чаго́ пача́ць

séinen ~ néhmen* — пачына́цца

von ~ an — з са́мага пача́тку

2) pl зараджэ́нне, пачатко́вы перы́яд

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

заўрало́ф

(ад гр sauros = яшчарка + lophos = грэбень)

раслінаедны дыназаўр падатрада арнітаподаў з моцна развітым гарпунападобным грэбенем чэрапа, які жыў у мелавы перыяд (гл. мезазой).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

палеамагнеты́зм

(ад палеа- + магнетызм)

уласцівасць горных парод намагнічвацца ў перыяд свайго ўтварэння пад уздзеяннем магнітнага поля Зямлі і захоўваць набытую намагнічанасць у наступныя эпохі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

прэка́рый

(лац. precarium = выпрашаная рэч)

права на карыстанне зямлёй, якое ў перыяд ранняга сярэдневякоўя даваў зямельны ўласнік на пэўны тэрмін па просьбе да яго.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

АКТЫ́ЎНАЯ МАГУ́ТНАСЦЬ,

сярэдняе за перыяд значэнне імгненнай магутнасці пераменнага току. Вызначаецца <P> = 1 T ∫ T 0 p ∙ dt , дзе T — перыяд, p — імгненная магутнасць. Характарызуе скорасць пераўтварэння электрамагн. энергіі ў інш. віды энергіі (цеплавую, светлавую, мех. і г.д.). Для эл. ланцуга аднафазнага (сінусаідальнага) току <P> = U ∙ I ∙ cosφ , для трохфазнага пры сіметрычнай нагрузцы <P> = 3 ∙ U ∙ I ∙ cosφ , дзе U, I — дзейныя значэнні напружання і току адпаведна, φ — вугал зруху фаз паміж U і I, cos φ — каэфіцыент магутнасці. З поўнай магутнасцю S актыўная магутнасць звязана суадносінамі <P> = S ∙ cosφ . Адзінка вымярэння актыўнай магутнасці — ват (вт).

т. 1, с. 214

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АМІЯ́Н МАРЦЭЛІ́Н

(Ammianus Marcellinus; каля 330 — каля 400),

рымскі гісторык. Па паходжанні грэк. У 363 удзельнічаў у ваен. паходзе імператара Юліяна Адступніка ў Персію. Асноўны гіст. твор «Дзеянні» (задуманы як працяг «Аналаў» і «Гісторый» Тацыта), ахоплівае перыяд ад праўлення імператара Нервы [96—98] да 378. З 31 кнігі захаваліся 18 (14—31-я). У іх апісаны падзеі 353—378: войны, барацьба за ўладу, перыяд заняпаду Рым. імперыі, сац. рух 4 ст., барацьба еўрапейскіх плямёнаў з Рымам. Акрамя пісьмовых крыніц выкарыстаў асабістыя назіранні і паведамленні сведак.

Тв.:

Рус. пер. — История. Вып. 1—3. Киев, 1906—08.

т. 1, с. 319

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)