◊ zwíschen die ~e kómmen* — папа́сці ў ця́жкае [небяспе́чнае] стано́вішча
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Éckstein
m -s, -e краевуго́льны ка́мень
◊ sich für éinen ~ des Wéltgebäudes hálten* — лічы́ць сябе́ пу́пам зямлі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
апа́лавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да апалу 2. Апалавы камень.// Які зроблены з апалу 2 або ўтрымлівае апал 2. Апалавы пярсцёнак.// Малочна-белы з жоўтым або блакітным адценнем; такога колеру, як апал 2. На апалавым небе не было ніводнай хмурынкі.Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кара́л, ‑а, м.
1. Марская нерухомая жывёліна, якая жыве калоніямі на скалах; род паліпаў.
2. Вапнавае адкладанне некаторых відаў гэтых жывёл — чырвоны, ружовы або белы камень, які пасля адпаведнай апрацоўкі выкарыстоўваецца як упрыгожанне. Маніста з каралаў.// Само ўпрыгожанне з такога каменю; каралі.
[Грэч. korallion.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хітрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак.
Тое, што і хітрыць. [Марцін] ужо не сумняваўся, што Пронька хітруе і шукае карысці для сябе.Каваленка.[Голуб:] «Чэсным хітраваць нідзе не трэба. Калі што, то добра знаю я: Для мяне высокае ёсць неба І, як камень, цвёрдая зямля»...Сербантовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
я́шма, ‑ы, ж.
Горная асадкавая парода розных колераў, якая складаецца з дробных зерняў кварцу і халцэдону (выкарыстоўваецца як дэкаратыўны камень і для прыгатавання мастацкіх вырабаў). Стары спусціўся ў падзямелле і вынес адтуль невялічкую скрынку. Са скрынкі выняў малюсенькую шкатулку з яшмы.«Маладосць».
[Араб.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Спада́к ‘ніжняе бервяно драўлянага збудавання’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ), ‘падваконнік’, ‘насціл на санях’ (Сцяшк., Шатал., Сл. ПЗБ), ‘апорны палазок у плузе’, ‘нарог, які падразае зямлю’, ‘ніжні камень у жорнах’ (ТС, Сл. ПЗБ), ‘частка воза ў выглядзе кузава ці платформы’ (Скарбы). Да спод (гл.). Параўн. сподак.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Lapis saepe volutatus non obducitur musco
Жорны, якія часта круцяць, мохам не абрастаюць.
Жернова, часто вращаемые, мхом не обрастают.
бел. І нож іржавее, калі ім не рэзаць.
рус. Жернова мхом не обрастают.
фр. Pierre qui roule n’amasse pas (de) mousse (Катящийся камень не собирает мох).
англ. A rolling stone gathers no moss (Катящийся камень мхом не обрастает). The wheel that turns gathers no rust (Вращающееся колесо не ржавеет).
нем. Wälzender Stein wird nicht moosig (Обработанный камень не покрывается мхом). Am rollenden Stein haftet kein Moos (К катящемуся камню не пристаёт мох).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
аметы́ст
(лац. amethystus, ад гр. amethystos)
мінерал, разнавіднасць кварцу, каштоўны камень фіялетавага або блакітна-фіялетавага колеру; выкарыстоўваецца для ювелірных вырабаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
беры́л
(гр. beryllos)
мінерал класа сілікатаў жоўта-зялёнага, зеленавата-блакітнага або ружовага колеру;
празрысты б. — каштоўны камень (гл.аквамарын, ізумруд).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)