погна́ться пагна́цца;
◊
за двумя́ за́йцами пого́нишься, ни одного́ не пойма́ешь посл. хто зашма́т жада́е, той нічо́га не ма́е; за сем рабо́т бярэ́цца, а ні адна́ не ўдае́цца; хто два за́йцы го́ніць, ніво́днага не здаго́ніць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
Вілка 1 ж. р. — назва розных дэталей, прыстасаванняў з раздвоеным канцом (КТС). Запазычана з рус. вилка, якое з’яўляецца ўласнарускім (Шанскі, 1, В, 97–98). Да вілкі, вілы (гл.).
Вілка 2 ’сукупнасць двух прыцэлаў: недалёт — пералёт снарада’; ’становішча на шахматнай дошцы, калі адна фігура адначасова пагражае некалькім фігурам’ (КТС). Запазычана з рус. вилка ’тс’. Да вілы (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ске́пка ‘лучынка, трэска, аскалёпак’ (Шат.; маз., Яшк. Мясц.; Байк. і Некр., Янк., Пятк. 2, ТС), ‘адна лучына’ (жытк., Нар. словатв.), скы́пка ‘лучына’ (кам., Жыв. НС), скёпка ‘трэска; асколак’ (Нас.). Укр. скі́па, скі́пка, рус. дыял. ске́па, ске́бка, ски́па ‘тс’. Ад скяпа́ць (гл.) з суф. ‑к(а). Сюды ж ске́пка ‘дзеянне па дзеяслову скяпаць’ (Нас.), прыметнік ске́пкі ‘колкі’ (Байк. і Некр.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
альтэрнаты́ва
(фр. alternative, ад лац. alternare = чаргаваць)
1) неабходнасць выбару паміж дзвюма або некалькімі магчымасцямі, якія выключаюць адна другую;
2) кожная з такіх магчымасцей.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
палаві́на, -ы, мн. -ы, -ві́н, ж.
1. Адна з дзвюх роўных частак, якія разам складаюць цэлае.
П. памідора.
П. справы.
П. зімы прайшла.
Першая п. гульні (у спорце).
2. Сярэдзіна якой-н. адлегласці, прамежку часу.
Праехаць палавіну дарогі.
П. восьмай вечара.
3. Асобная частка жылога памяшкання (уст.).
Парадная п. дома.
4. Пражонку (разм., жарт.).
Мая п. ў ад’ездзе.
|| памянш. палаві́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.).
|| прым. палаві́нны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
many2 [ˈmeni] adj. (more, most) мно́гія, шматлі́кія;
in many ways разнаста́йнымі спо́сабамі;
for many years на праця́гу до́ўгіх гадо́ў;
It was one of my many mistakes. Гэта была адна з маіх шматлікіх памылак;
How many people are here? Колькі тут людзей?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
віхры́ць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
1. што. Узнімаць, кружыць што‑н. віхрам. Вецер ганяў па асфальце паперкі і віхрыў пыл. Карпаў.
2. Віхрыцца. З начной цемры адна за другой выплывалі вадзяныя горы, на вершалінах якіх.. віхрыла пена. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пафарбава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад пафарбаваць.
2. у знач. прым. Пакрыты фарбай. Хаты былі далекавата адна ад адной, сям-там ашаляваныя, з пафарбаванымі аканіцамі. Пальчэўскі. Каля пафарбаванага агародчыка, насупроць Паўлавага дамка, спынілася некалькі чалавек. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
энтрапі́я, ‑і, ж.
1. Спец. Адна з велічынь, якая характарызуе цеплавы стан цела або сістэмы цел.
2. У тэорыі інфармацыі — мера няпэўнасці сітуацыі (выпадковай велічыні) з канчатковым або з цотным лікам зыходаў.
3. У медыцыне — заварот павек унутр.
[Ад грэч. entropia — паварот, ператварэнне.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прага́л
1. Адкрытая прастора, сенажатная паляна ў лесе, паміж кустамі, на балоце (БРС). Тое ж прага́ліна, прага́лка (БРС), прага́лачак (Стол.).
2. Пралёт, водступ, пакінуты паміж хатамі, узгоркамі, лясамі (БРС).
3. Адна вялікая праталіна (Слаўг.). Тое ж прага́лка (Слаўг., Стол.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)