Verbum

бро́нза, -ы, ж.

1. Сплаў медзі з волавам, свінцом і іншымі металамі.

2. зб. Мастацкія вырабы з такога сплаву.

Выстаўка бронзы.

3. Пра медаль, атрыманы ў спартыўных спаборніцтвах за трэцяе месца (разм.).

Атрымаць бронзу на спаборніцтвах.

|| прым. бро́нзавы, -ая, -ае.

Б. медаль.

Б. загар (цьмяна-залацісты).

апанава́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак., каго-што.

1. Ахапіць, авалодаць (пра фізічны стан, настрой і пад.).

Жанчыну апанаваў страх.

2. Напасці ў вялікай колькасці, акружыць, накінуцца.

Яго апанавалі сабакі.

3. З’явіцца ў вялікай колькасці (разм.).

Справы апанавалі.

|| незак. апано́ўваць, -ае.

абліза́цца, -ліжу́ся, -лі́жашся, -лі́жацца; -ліжы́ся; зак.

1. Аблізаць сабе губы.

2. перан. Выявіць пачуццё незадаволенай зайздрасці, не атрымаўшы таго, на што разлічваў.

3. Пра жывёлу: аблізаць на сабе поўсць.

|| незак. аблі́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| аднакр. аблізну́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; -ні́ся (да 1 знач.; разм.).

адкаці́цца, -качу́ся, -ко́цішся, -ко́ціцца; зак.

1. Коцячыся, перамясціцца ў які-н. бок на пэўную адлегласць.

Кола адкацілася.

Хваля адкацілася ад берага (перан.).

2. перан. Пра войска: хутка адступіць пад націскам праціўніка.

Адкаціўся вораг за раку.

|| незак. адко́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. адка́т, -у, М -ка́це, м.

абабі́цца, -б’ю́ся, -б’е́шся, -б’е́цца; -б’ёмся, -б’яце́ся, -б’ю́цца; зак. (разм.).

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пашкодзіцца, адбіцца, адпасці (пра рэчы, тынк і пад.).

2. перан. Звыкнуцца з чым-н., перастаць заўважаць дрэннае.

За столькі год абабіліся, дык і зараз церпім.

|| незак. абабіва́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

клеката́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., кляко́ча; незак.

1. Ствараць клёкат, крычаць падобна некаторым птушкам.

На ліпе клякоча бусел.

2. Бурліць, шумна кіпець.

У трубах клекатала вада.

3. перан. Бурна праяўляцца (пра пачуцці).

На душы ў яго клекаталі гнеў і абурэнне.

|| наз. клеката́нне, -я, н.

ко́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Тое, што і косць (у 1 знач.).

Сабака грыз костку.

2. Тое, што і косць (у 5 знач.).

Панскай косткі чалавек.

◊

Як костка ў горле (разм.) — пра таго (тое), што вельмі перашкаджае каму-н., даймае каго-н.

крыві́ць, крыўлю́, кры́віш, кры́віць; кры́ўлены; незак., што.

1. Рабіць крывым, перакошаным, выгнутым.

К. абцасы.

2. Перакошваць у грымасе (пра твар, губы, рот і пад.)

К. губы.

◊

Крывіць душой — гаварыць няшчыра, не так, як падказвае сумленне.

|| зак. пакрыві́ць, -крыўлю́, -кры́віш, -кры́віць; -кры́ўлены і скрыві́ць, скрыўлю́, скры́віш, скры́віць; скры́ўлены.

по́зні, -яя, -яе.

1. Пра час дня, года, перыяд развіцця чаго-н.: які набліжаецца да свайго канца, ужо праходзіць.

П. вечар.

Позняя восень.

2. Які затрымаўся з наступленнем, запознены.

П. прыход.

Сёлета вясна позняя.

Позняе раскаянне.

3. Які паяўляецца пасля ўсіх іншых.

Познія кветкі.

Познія гатункі яблыкаў.

прабле́ма, -ы, мн. -ы, -ле́м, ж.

1. Складанае пытанне, задача, якія патрабуюць вырашэння, даследавання.

Вырашыць праблему.

П. землекарыстання.

2. перан. Пра што-н. цяжка вырашальнае, ажыццявімае (разм.).

Гэта для мяне не п. (можна лёгка і проста зрабіць).

|| прым. прабле́мны, -ая, -ае (да 1 знач.).

Праблемныя пытанні.