фігура́нт

(фр. figurant, ад лац. figurans, -ntis = які прадстаўляе)

1) танцоўшчык, які выступае ў кардэбалеце;

2) драматычны акцёр, які іграе ролі без слоў, статыст;

3) перан. крыўляка, пазёр.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фіска́л

(лац. fiscalis = казённы)

1) чыноўнік у Расіі 18 ст., які назіраў за законнасцю ў галіне фінансавых і судовых дзеянняў урада, устаноў і асоб;

2) перан. даносчык, паклёпнік.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

харч

(тат. charć, тур. harć, ад ар. harg)

1) тое, што спажываюць, чым жывяцца; прыпасы ежы;

2) корм для жывёлы;

3) перан. тое, што з’яўляецца крыніцай роздуму, разважанняў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

штурм

(ням. Stuim)

1) рашучая атака крэпасці, горада, апорнага пункта або ўмацаванай пазіцыі праціўніка;

2) перан. рашучыя дзеянні, накіраваныя на дасягненне чаго-н. (напр. ш. космасу, ш. навукі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

мешкава́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Вельмі шырокі, падобны на мяшок (пераважна пра адзенне). [Дзянісаў] быў у парусінавым светлым касцюме, які выглядаў на ім крыху мешкаватым. Гамолка.

2. перан. Нязграбны, няспрытны; няўклюдны. Камандзірам таго аддзялення .. назначылі мешкаватага тугадума Тодарава. Быкаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мішура́, ‑ы, ж.

1. Пазалочаныя або пасярэбраныя металічныя ніткі, з якіх вырабляюць парчовыя тканіны, галуны, каніцелі і пад.

2. перан. Знешняя, падманная бліскучасць. У адмятанні мішуры і пазалоты з уяўных купалавых сяброў дапамагае нам сягоння гісторыя. Лужанін.

[Ад араб. mozavvir — падроблены.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мурза́ты, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Запэцканы, брудны. Дзеці ўставіліся на незнаёмых круглымі .. вачыма, і мурзатыя тварыкі іх застылі ў нейкім чаканні. Кулакоўскі.

2. перан. Абл. Закрыты дымкай, затуманены; шэры. Ад пылу-дыму ўсё сонца мурзатае, затуманенае. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нака́ркаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і без дап.

Разм. Паводле народных павер’яў — наклікаць няшчасце, ліха (пра варону). // перан. Размовамі, прадказаннямі наклікаць непрыемнасць, бяду. Маша засмяялася: — Гэта я накаркала. Помніце, я сказала: «Аднімуць у вас правы». Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падзю́баць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што і без дап.

Разм.

1. Здзюбаць усё, многае (пра птушак). Галубы падзюбалі ўсе зярняты.

2. Дзюбаць некаторы час. // перан. Пастукаць. Следчы падзюбаў алоўкам у паперу, кінуў порсткі позірк на Янку. Дамашэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нірва́на, ‑ы, ж.

Паводле вучэння будыстаў — стан спакою і шчасця, які дасягаецца адмаўленнем ад усіх жыццёвых клопатаў і імкненняў. // Месца, дзе знаходзяцца «душы» ў такім стане. // перан. Стан спакою, сузірання і асалоды.

•••

Патануць у нірване гл. патануць.

[Санскрыт. nirvāna — знікненне, згасанне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)