акампанеме́нт, ‑у, М ‑нце, м.

Музычнае суправаджэнне спеваў, дэкламацыі або ігры на інструменце. // перан. З’явы, падзеі, якія суправаджаюць што‑н., ствараюць гукавы фон чаму‑н. Паліцыянты .. балявалі, спявалі і танцавалі пад акампанемент жудасных стогнаў ахвяры. Бядуля.

[Фр. accompagnement.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ако́вы, акоў; адз. няма.

1. Тое, што і кайданы.

2. перан. Тое, што скоўвае, абмяжоўвае каго‑, што‑н., перашкаджае каму‑, чаму‑н. Каланіяльныя аковы. Рэлігійныя аковы. □ Помніш ты, як у дзень вераснёвы Векавыя апалі аковы. Танк.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

затушы́ць, ‑тушу, ‑тушыш, ‑тушыць; зак., што.

Спыніць гарэнне чаго‑н.; патушыць, пагасіць. Затушыць папяросу. Затушыць лямпу. Затушыць пажар. // перан. Спыніць, заглушыць. — Калі я і кахаў яе, то гэта, можа, ад таго, каб затушыць нейкі боль. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

згале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм.

1. Агаліцца, апусцець. Лес згалеў.

2. перан. Крайне збяднець. Казалі, быццам і сам .. [Дракула] быў некалі невялікім панам. Потым згалеў, прадаў свой фальварак і пайшоў у цівуны да пана Ясінскага. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здзічэ́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які здзічэў, стаў дзікім (у 1 знач.). Здзічэлы сад. □ Здзічэлы конь.. чуйна ўзняў галаву ад вады.. і кінуўся прэч. Караткевіч.

2. перан. Які адвык ад людзей, ад культурных звычак; нелюдзімы. Здзічэлы чалавек.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́брысці, ‑брыду, ‑брыдзеш, ‑брыдзе; зак.

Ідучы паціху, з цяжкасцю, выйсці адкуль‑н., куды‑н. Выбрысці з вады. / у перан. ужыв. Аснежаны лес таксама маўчаў, не мог падказаць гэтым двум людзям, як выбрысці з зачараванага кола. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́гарадзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.

1. Выдзеліць якую‑н. плошчу агароджай. Выгарадзіць прагон для жывёлы.

2. перан. Разм. Узяць пад абарону, апраўдаць каго‑н. з вінаватых. Страйболаў.. імкнуўся апраўдацца, выгарадзіць сябе перад Дзерашам. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размаро́зіць, ‑рожу, ‑розіш, ‑розіць; зак., каго-што.

1. Вывесці з замарожанага стану, даць магчымасць адтаць чаму‑н. Размарозіць ягады. Размарозіць халадзільнік.

2. перан. Зноў пусціць у абарот, у эксплуатацыю (сродкі, запасы сыравіны і пад.). Размарозіць крэдыты.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

расчу́хацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Разм.

1. Пачаць многа і энергічна чухацца.

2. перан. Пазбавіцца стану вяласці, санлівасці. Ноччу ахова чыгункі не будзе гнацца па пятах, а пакуль бліжэйшы гарнізон расчухаецца, пройдзе не мала часу. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіні́ць, сіню, сініш, сініць; незак., што.

1. Фарбаваць у сіні колер. Сініць тканіну. / у перан. ужыв. Ночка сініць хвалі, Многа сіні ў іх. Бядуля.

2. Паласкаць у вадзе з разбаўленай у ёй сінькай; падсіньваць. Сініць фіранкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)