неабмежава́ны, ‑ая, ‑ае.
Такі, якому не ўласціва абмежаванне ў чым‑н. Неабмежаваная колькасць. Неабмежаваная ўлада. □ Мастацкая літаратура заклікана адлюстроўваць усе сферы дзейнасці чалавека, значыць, і выяўленчыя сродкі яе практычна неабмежаваныя. Юрэвіч. [Вялікая Кастрычніцкая сацыялістычная рэвалюцыя] стварыла ўсе ўмовы для неабмежаванага росквіту творчых сіл і магчымасцей чалавека. Шматаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
незадо́ўга, прысл. (ужываецца звычайна з прыназоўнікамі «да» і «перад»).
Не за многа часу да чаго‑н., перад чым‑н. Незадоўга да сёмай гадавіны рэвалюцыі сабралася заборцаўская моладзь у школе. Колас. Маці.. кінула ў жаўтуху, і яна незадоўга перад вайной аддала богу душу. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыга́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.
Разм.
1. Падгарэлае месца на чым‑н. печаным, смажаным, вараным (у печы, духоўцы). Прыгарка на кашы. Бульба з прыгаркамі.
2. Спец. Тое, што прыстала, прыгарэла да паверхні чаго‑н. (у час апрацоўкі агнём); прыгар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыго́ства, ‑а, н.
Прыгажосць, прываблівасць. Дзюбастая птушка хваліла прыгоства свайго жытла на свеце не зусім далікатным голасам. Чорны. І не таму, што ў ім [Вільнюсе] прыгоства многа. Што многа помнікаў далёкіх год, — Мы не сустрэлі там мілей нічога, Чым жыхары цудоўныя яго. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыле́глы, ‑ая, ‑ае.
1. Які прылягае да чаго‑н., мяжуецца з чым‑н. Прылеглыя землі. Прылеглыя астравы. □ Прылеглая да станцыі вуліца вызначаецца прыгажэйшай забудовай і планіроўкай. Навуменка.
2. У матэматыцы — які прымыкае; сумежны. Прылеглы вугал.
3. Які сапсаваўся ад доўгага ляжання. Прылеглая мука.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папярэ́днічаць, ‑ае; незак.
Адбывацца, здарацца раней чаго‑н., перад чым‑н. [Заранік] і сапраўды адчуваў тую акрыленасць, якая.. папярэднічае творчаму натхненню. Хадкевіч. У беларускай літаратуры адлюстраванню падзей Вялікай Айчыннай вайны ў жанры аповесці і рамана папярэднічаў шырокі іх паказ у лірыка-эпічных паэмах. Дзюбайла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўзрыва́ць 1, ‑ае; зак., што.
Узрыць усё, многае. Свінні паўзрывалі грады.
паўзрыва́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Узарваць усё, многае. [Янка:] — А чым пацвердзіць?.. Прынесці тыя колы з вагонаў, што паскідаў я пад адхон? Масты, што спаліў? Машыны, што паўзрываў на грав[і]йках?.. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўкапы́ 1, ж.
Палавіна капы 1. У застаронках заставалася адна пацяруха ды з паўкапы старой леташняй саломы. Якімовіч.
паўкапы́ 2, ж.
Уст. Палавіна капы 2, трыццаць штук. Паўкапы гуркоў. □ Аўтараў набралася больш, чым хто мог чакаць. Адных нататкаў-артыкульчыкаў напісалі з паўкапы. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перфарава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Спец.
1. Зрабіць (рабіць) шчыліну ў горнай народзе. // Аддзяліць (аддзяляць) перфаратарам (у 1 знач.) частку масіву горнай пароды. Перфараваць пласт калійнай солі.
2. Прабіць (прабіваць) скразныя адтуліны на чым‑н. паводле пэўнай сістэмы. Перфараваць кінастужку.
[Ад лац. perforare — свідраваць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
правінцыя́л, ‑а, м.
Уст. Жыхар правінцыі (у 3 знач.). Прыехаў я ў Мінск як самы сапраўдны правінцыял: нясмелы, непаваротлівы. Скрыган. // Разм. зневаж. Чалавек з адсталымі, абмежаванымі поглядамі. — Дык ты, чалавеча, хоць і ў сталіцы жывеш, а мо большы правінцыял, чым тутэйшыя людзі. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)