Verbum

Пазуме́нт ’шытая золатам або срэбрам тасьма, якой аздабляюць мэблю, адзенне і інш.’ (ТСБМ). З рус. позумент ’тс’, якое праз нов.-в.-ням. Posament або н.-ням. pasement з франц. passement (гл. Фасмер, 3, 303).

Палане́з ’урачысты бальны танец, які вядзе пачатак ад польскага народнага танца; музыка гэтага танца’ (ТСБМ). З рус. полоне́з (Крукоўскі, Уплыў, 84). Крыніцай рус. слова з’яўляецца фран. polonaise ’тс’ ад polonais ’польскі’ (Фасмер, 3, 315).

Паляя́ ’помнік старажытнарускай пісьменнасці, у якім падаюцца падзеі, апісаныя ў Старым завеце’ (ТСБМ). Рус. палея́ ’названне першых васьмі кніг Старога завету’, рус.-ц.-слав. палея. З грэч. Παλαιά ’Стары (завет)’ (гл. Фасмер, 3, 192).

Пампо́н ’упрыгожанне ў выглядзе шарыка з нітак, футра і інш. на шапках, туфлях і пад.’ (ТСБМ). З рус. помпо́н (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 73), дзе з франц. pompon < pompa ’помпа, пышнасць, урачыстасць’ (Фасмер, 3, 324).

◎ Папра́нік ’пернік’ (Нас., Мат. Гом.). Рус. пряник, смал. пупряник, сеўск. попряльник, укр. попраник. Вытворнае ад *паараны ’вострь^ рэзкі’, параўн. ст.-рус. пьпьрянъ, прыметніка ад пьпьрь ’перац’ (Міклашыч, 270; Праабражэнскі, 2, 44; Фасмер, 3, 395).

Папяро́к прысл. і прынад, ’па шырыні, упоперак’ (ТСБМ, Шат.), по́перак (Нас.), поперэ́к, поперо́к (ТС), папяро́к, попэрэ́к (Сл. ПЗБ) ’тс’. Рус. поперёк, ст.-рус. поперегъ ’тс’. Да пе́рак (гл.) (Праабражэнскі, 2, 41; Фасмер, 3, 327).

Па́ўза ’кароткі перапынак у гучанні’ (ТСБМ). Праз польск. (pauza) ці рус. (па́уза) мову з ням. Pause, якое з лац. pausa < ст.-грэч. παῦσις ’перапынак’ < παύω ’канчаю, прыпыняю’ (Верш. Сл., 4, 93; Фасмер, 3, 218).

◎ Прано́зава́ты ’пранізлівы’ (ТСБМ), ’пранырлівы’ (Некр., Ян.), проно́злівы. проно́зны ’тс’ (ТС). Рус. проноза ’праныра’, укр. проноза ’тс’, пронозуватий ’пранырлівы’. Дэрыват ад *пранозіць, параўн. ст.-рус. пронозити ’пранізаць’. Роднаснае заноза, нізаць (гл.), параўн. Фасмер, 3, 375.

Ро́звы ’прыстасаванне, у якім носяць сена’ (пух., чэрв., ДАБМ, камент., 826), рэ́зьвы, рэ́зьвівы, рэзьвілі, ро́зьвіны, рэзьвіны, рэ́зьзіны ’тс’ (там жа) — балтызмы, параўн. rẽzgynės, rezgĩs ’пляцёнка, кошык’, ’сетка’ (Карскі, РФВ, 49, 20; Фасмер, 3, 461).

Рунду́к ’невялікая крамка на рынку’, ’куфар для прыпасаў’ (Бяльк.), ’куфар’, ’турбіна’ (Касп.). Параўн. укр. рунду́к ’ганак, прылавак’, рус. рунду́к ’узвышэнне’, ’прылавак з скрынкамі’. З цюрк. orunduk ’падушка, сядзенне’, тат. urunduk ’сядзенне’ (Фасмер, 3, 517).