паабгрыза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Абгрызці што‑н. з усіх бакоў; абгрызці ўсё, многае. Паабгрызаць косткі. □ Дома ў нас панадзіўся [козлік] у каморку, па крупы.. А то хлеб знойдзе, усе боханы паабгрызае. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапсава́ць, ‑псую, ‑псуеш, ‑псуе; ‑псуём, ‑псуяце; зак., каго-што.
Сапсаваць, папсаваць усё, многае. Перапсаваць усе дэталі. □ [Палашка:] — Учора .. надумаўся [дзед Аўсей] аладкі пячы: колькі мукі перапсаваў, сала перапаліў... Лынькоў. // Разм. Зрабіць дрэнны ўплыў на ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перахваста́ць, ‑хвашчу, ‑хвошчаш, ‑хвошча; зак.
Разм.
1. каго. Адхвастаць, выхвастаць усіх, многіх. Ён .. перахвастаў за сваю цівунскую службу розгамі і бізунамі сотні прыгонных. Якімовіч.
2. што. Пабіць, пахвастаць усё, многае. Перахвастаць усе міскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыгаво́раны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад прыгаварыць.
2. у знач. наз. прыгаво́раны, ‑ага, м.; прыгаво́раная, ‑ай, ж. Той (тая), хто прыгавораны судом да якой‑н. кары. Усе глядзелі на прыгавораных. Шашкоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узнагаро́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад узнагародзіць.
2. у знач. наз. узнагаро́джаны, ‑ага, м.; узнагаро́джаная, ‑ай, ж. Той (тая), хто атрымаў узнагароду. Усе кінуліся віншаваць узнагароджаных. Ціснулі рукі, абдымалі, цалавалі. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
та́лент, ‑а і ‑у, М ‑нце, м.
1. ‑у. Надзвычайныя прыродныя здольнасці. Музыкальны талент. □ Канечне, звычайнаму чалавеку столькі ведаць немагчыма, тут патрэбен талент, а талент даецца чамусьці не кожнаму. Васілёнак. Сутнасць яго [Багдановіча] заключаецца ў тым, што талент дасягае вяршыні мастацтва іптэнсіўнай працай і сардэчнай самаадданасцю раз абранаму ідэалу паэзіі. Майхровіч. // Здольнасць, уменне. — Так, так, — сказаў Сухавараў, — на гэта трэба мець асаблівы талент. — У пана Лабановіча і ёсць гэты асаблівы талент, — прамовіла Ядвіся. Колас. // Разм. Занятак. У канцы імперыялістычнай вайны Вэня Шпулькевіч знайшоў сабе талент: ён ад’ехаў з Мінска кіламетраў за сто і там астаўся на службу. Чорны.
2. ‑а. Чалавек з надзвычайнымі здольнасцямі. Маладыя таленты. □ [Валодзя:] — Стась — талент, ён выдатны мастак. Усе партрэты, усе лозунгі, усе плакаты, карціны і дыяграмы — усё гэта зроблена ім.. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ *Мякі́шнік, мʼякішнік ’балотная расліна з доўгімі вузкімі лістамі (падобная да рагозы)’ (ТС), рус. кур. мякишь ’гарлянка, Ajuga L.’, чэш. mekoun, mekula ’мяккавалоснік вадзяны, Malachium aquaticum Fries’, балг. мекиш ’рагоз, Typha latifolia’. Усе ўзыходзяць да прыметніка мяккКпрасл. mękb‑kb (гл.). Аб суфіксе -нік гл. Сцяцко, Афікс. наз., 118.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плоў ’сярэднеазіяцкая страва з рысу і бараніны з прыправамі’ (ТСБМ). У такім выглядзе — з рус. мовы (плов), у якой існуюць таксама пило́в, пила́в ’тс’, як і ў польск. pilaw, pilaf, — усе да тур. pilav ’крутая рысавая каша’ (Праабражэнскі, 2, 58; Варш. сл., 4, 189; Фасмер, 3, 261).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
kopyto
kopyt|o
н.
1. капыт;
ruszyć z ~a — з месца ў кар’ер;
2. капыл;
~o szewskie — (шавецкі) капыл;
wszyscy na jedno ~o — усе на адзін капыл; усе на адзін лад;
wyciągnąć ~a разм. выцягнуць ногі; капыты задраць; хвост адкінуць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
суди́ться
1. (вести тяжбу) судзі́цца;
всю жизнь суди́лся то с одни́м, то с други́м усе жыццё судзі́ўся то з адны́м, то з другі́м;
2. страд. судзі́цца.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)