узя́цца

1.:

узя́цца за ру́кі einánder [sich] an den Händen fássen;

2. (абавязацца) übernéhmen* vt, auf sich néhmen*;

узя́цца напіса́ць арты́кул sich verpflíchten, éinen Artíkel zu schréiben;

3. (прыступіць) an éine Árbeit [Beschäftigung] géhen*;

я ўзя́ўся за пра́цу ich machte mich [ging] an die Árbeit, ich ging ans Werk;

узя́цца за спра́ву ins Zeug géhen*;

узя́цца за спра́ву іна́чай éine Sáche ánders ánpacken [ángreifen*];

◊

адку́ль у іх гэ́та ўзяло́ся wo háben sie das her?;

узя́цца за ро́зум разм. zur Besínnung kómmen*;

узя́цца за каго-н. разм. sich (D) j-n vórnehmen*;

адку́ль ні вазьмі́ся plötzlich, von úngefähr, únerwartet

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

мы, нас, нам, намі, аб нас; адз. я, займ. асаб. 1‑й ас. мн.

1. Ужываецца для абазначэння дзвюх і болей асоб, уключаючы і таго, хто гаворыць. Мы адны, сынок, адны, Дарма ў вокны паглядаем. Колас. Мы зноў пайшлі на кірмаш. Трапілі ў рады гаршчэчнікаў і л[ыжа]чнікаў. Якімовіч. // Служыць для абазначэння групы людзей, аб’яднаных агульнасцю паходжання, поглядаў, заняткаў, інтарэсаў і пад. У цяжкія часы панства і царызму мы, беларусы, на свет цэлы неслі сваю вялікую крыўду. Купала. Мы з пароды мужнай, працавітай, Гартавалі нас цяжкія бітвы. Панчанка. — Правільна, — паспачуваў.. [Кашын], — нам, практыкам, заўжды цяжэй. Карпаў. // Ужываецца для абазначэння няпэўнай дзеючай асобы. Перад намі ў сонцы, ў зорах Будучыня наша. Купала.

2. з прыназоўнікам «з» і творным склонам іншых займеннікаў і назоўнікаў. Ужываецца для абазначэння таго, хто гаворыць і аднаго каго‑н. іншага. Мы з сяброўкай. □ [Гарлахвацкі:] Мы з вамі будзем пісаць навуковую працу. [Туляга:] Мы з вамі? Удвух? Крапіва. Пасля першага радаснага прывітання Антусь сказаў: — Я не надоўга. Мы з ім, — кіўнуў на таварыша, — заўтра зранку выходзім у горад. Чорны. Мы з табою, як рыба з вадою. Прыказка.

•••

Між (паміж) намі (кажучы) — аб чым‑н. такім, чаго не варта гаварыць іншым; аб якім‑н. Сакрэце. І стары смела сказаў: — Дык нашы хлопцы, між намі кажучы, узялі і падпалілі маёнтак. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падпе́рці, падапру, падапрэш, падапрэ, падапром, падапраце; пр. падпёр, ‑перла; зак.

1. што. Паставіць падпорку (падпоркі) пад што‑н., падтрымаць што‑н. чым‑н. Падперці сцяну. Падперці дзверы. □ Мы пабывалі ў раёне старога Парыжа.. У адным з дамоў апошні паверх .. адвальваецца, і таму яго падперлі доўгім надточаным бервяном. Філімонаў. Бацька свой воз падпёр плячом і аб’ехаў паварот, а сын пашкадаваў сілы траціць. Якімовіч. // Падставіць руку, далонь, каб можна было схіліць на іх галаву, твар і пад. Бабка падперла рукамі шчокі і пачала смяяцца. Колас. // Уперціся рукамі ў бакі. — На брыгадзірстве тваім свет клічам сышоўся? — падперла рукі ў бокі жонка. — А як усе людзі, не хочаш працаваць? Б. Стральцоў. // перан. Падтрымаць сабой што‑н. Па суседству з маім домам сталі новыя [дамы], сучасныя ў сэнсе архітэктуры. Яны падперлі яго сваімі плячыма і, як гавораць спецыяліст, уключылі ў адзін ансамбль. Навуменка.

2. Надавіць, націснуць. Хамут падпёр каню пад самае горла. // Разм. Аб прыступе якога-небудзь болю, кашлю і пад. Нечаканая бяда навалілася на Лявона.. Нешта падперла пад бакі, сціснула грудзі, твар увесь смыліць. Ермаловіч. // перан. Разм. Прымусіць неадкладна ўзяцца за якую‑н. працу, выкананне або ажыццяўленне чаго‑н. тэрмінова наспеўшага. [Вяржбіцкі:] — А Клікаў — прайдзісвет. І лізаблюд. Прадасць і выменяе, Калі нявыкрутка падапрэ. Савіцкі. — А цяпер жа і сена, і жніво падперла! — успомніў.. [Алесь] словы Лены. Ваданосаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ула́дзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.

1. Станоўча вырашыцца, ажыццявіцца; дайсці да ладу, наладзіцца. І нечакана лёгка ўсё ўладзілася як лепш не трэба. Скрыган. Анатоль .. пачаў развясельваць земляка: — Не бяры так блізка да сэрца, можа, яшчэ ўсё ўладзіцца і сыдзецеся зноў. Пальчэўскі. Думкі кожнага яшчэ беглі наўздагон за сябрамі .. Што іх чакае? Як уладзіцца іх лёс? .. Машара. // Ліквідавацца (пра непаразуменні). Уладзіўся канфлікт.

2. Асталявацца, стварыць неабходныя ўмовы для існавання; уладкавацца. Уладзіцца на кватэры. Уладзіцца з харчаваннем. □ У другім лісце Ліда напісала, што перайшла ў інтэрнат, і папрасіла грошай. Трэба ж было ўладзіцца на новым месцы. Чарнышэвіч. Зямлі пясчанай колькі хочаш, Будуйся, дзе табе зручней, Дзе болей вабіць твае вочы, Ты толькі ўладзіцца ўмей. Колас. // Размясціцца, прыстроіцца. Разаслаўшы плашчы на пясок, мы [турысты] таксама ўладзіліся на пляжы ля самага беражка прыбою. Лынькоў. Людзі ўцякалі. Хто паспеў сесці на цягнік, хто ўладзіўся на машыну, хто ішоў пехатою, закінуўшы на плечы хатуль. Арабей.

3. Разм. Паступіць на работу, вучобу, службу і пад., заняць якое‑н. месца, становішча. [Янку] хацелася сумленна ўладзіцца на працу, быць бліжэй да універсітэта. Асіпенка. Быў [бацька] і за кур’ера, і за швейцара, і за вартаўніка, а пасля ўладзіўся на хлебазавод, дзе і працаваў экспедытарам аж да пенсіі. Васілёнак. Ліда Данілава ўладзілася прасавальшчыцай сена на адной з .. фуражных баз. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

accept

[əkˈsept]

1.

v.t.

1) прыма́ць

I accept your gift gratefully — Прыма́ю ваш падару́нак з удзя́чнасьцяй

2) згаджа́цца, пагаджа́цца

to accept a proposal — згадзі́цца на прапано́ву

to accept the fact — пагадзі́цца з фа́ктам

3) прызнава́ць праўдзі́вым, ве́рыць

The teacher won’t accept your excuse — Наста́ўнік не паве́рыць тваёй адгаво́рцы

to accept a doctrine — прызна́ць дактры́ну праўдзі́вай

4) заліча́ць

The teacher has accepted my paper — Наста́ўнік залічы́ў маю́ пра́цу

5) акцэптава́ць (падпіса́ць і згадзі́цца заплаці́ць) вэ́ксаль

2.

v.i.

згаджа́цца на што

I was invited and I accepted — Мяне́ запрасі́лі, і я згадзі́ўся

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

ГАЎРУСЁЎ Сцяпан Захаравіч

(10.5.1931, в. Новааляксандраўка Дрыбінскага р-на Магілёўскай вобл. — 12.3.1988),

бел. паэт, крытык, перакладчык. Скончыў Магілёўскае педвучылішча (1951). Працаваў у прэсе. Друкаваўся з 1947. Аўтар зб-каў паэзіі «Паходныя кастры» (1955), «На грэбнях хваль» (1959), «Шчодрасць» (1962), «Ураган» (1966), «Кляновыя лісты» (1971), «Клопат» (1976), «Водсветы» (1978), «Крона» (1981), «Пладаноснасць» (1986, Літ. прэмія імя А.Куляшова 1987). Скразны матыў, які прагучаў у паэзіі Гаўрусёва ўзбуйнена і драматычна, як біяграфія цэлага пакалення, — памяць аб вайне («Я вырас пад гарматнымі стваламі»). Трывога за мір на свеце, адказнасць за ўсё жывое на зямлі ў паэме «Профіль веку» (1967), вершах. Сярод інш. тэм — услаўленне ратнага і прац. подзвігу народа, стваральная місія сучасніка, апяванне хараства роднай прыроды (паэма «Штодзённы лістапад», 1959). Паэт адухоўлівае, паэтызуе працу, сілу і прыгажосць чалавека. У яго многа любоўных вершаў, каханне ў якіх наіўнае, пакутнае, цнатлівае і далікатнае, але яно ўзвышае чалавека. Аўтар умее ўздымаць лірычную споведзь ад інтымных пачуццяў да сац. пафасу, ад канкрэтнага, рэальнага вобраза ўзвышацца да рамантычнага, метафарычнага. У душы рамант. героя паэзіі Гаўрусёва, «сонцапаклонніка», які жыве ў касмічнаўзбуйненых маштабах, — няспыннае змаганне дабра са злом. Але пры ўсёй манументальнасці ён жывы, зямны чалавек. Характэрныя рысы паэзіі Гаўрусёва — прадметнасць, канкрэтная, пачуццёвая вобразнасць, гіпербалізаванасць, экспрэсіўнасць пачуццяў, спалучэнне страснай публіцыстыкі з лірычнай задушэўнасцю, інтанац. разнастайнасць, гарманічная традыц. форма верша. На бел. мову пераклаў паэму «Ануш» А.Туманяна, «Маабіцкі сшытак» М.Джаліля (1975, з А.Пысіным), паасобныя творы Я.Райніса, С.Капуцікян, Э.Межэлайціса і інш. Выступаў як крытык і публіцыст.

Тв.:

Зб. тв. Т. 1—2. Мн., 1993—94;

Званы нябёс. Мн., 1988.

Літ.:

Бечык В. Водсветы // Бечык В. Прад высокаю красою... Мн., 1984;

Лойка А. Сустрэчы з днём сённяшнім. Мн., 1968. С 102—106;

Чабан Т. Крылы рамантыкі. Мн., 1982. С. 116—117, 167—169;

Кавалёў С. Партрэт шкла. Мн., 1991. С. 107—118.

І.У.Саламевіч.

т. 5, с. 90

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

áufnehmen

* vt

1) падыма́ць

2) прыма́ць, сустрака́ць (гасцей)

3) здыма́ць, фатаграфава́ць

4) успрыма́ць

5) зноў пача́ць (працу)

6) прыма́ць (у арганізацыю і г.д.)

in den Spíelplan ~ — уключа́ць у рэпертуа́р

7) прыма́ць (справу)

8) змяшча́ць, умяшча́ць, паглына́ць

das kann mein Gedächtnis nicht ~ — мая́ па́мяць не мо́жа гэ́тага змясці́ць

9) пазыча́ць

10) запі́сваць (на стужку)

11) устанаві́ць су́вязь

die Spur ~ — натра́піць на след

ein Protokóll ~ — скла́сці пратако́л

die Verbíndung ~ — устанаві́ць су́вязь

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

jack [dʒæk]n.

1. tech. дамкра́т, пад’ёмнае прыстасава́нне

2. tech. гняздо́ (для падключэння электроннага абсталявання)

3. вале́т (у картах)

♦

a jack of all trades ≅ ма́йстар на ўсе ру́кі (магчыма пры гэтым не вельмі спрактыкаваны, не вельмі ўмелы)

jack around [ˌdʒækəˈraʊnd] phr. v. AmE, infml наўмы́сна перашкаджа́ць, не дапамага́ць у яко́й-н. спра́ве

jack in [ˌdʒækˈɪn] phr. v.

1. BrE, infml кіда́ць рабі́ць што-н., кіда́ць займа́цца чым-н.;

Last year she jacked in her job. Летась яна кінула працу.

2. infml падключы́цца да камп’ю́тарнай сістэ́мы;

I’m trying to jack in the Internet now. Я зараз спрабую падключыцца да інтэрнэту.

jack up [ˌdʒækˈʌp] phr. v.

1. падыма́ць (дамкратам)

2. infml зна́чна ўзніма́ць, павялі́чваць (кошты, падаткі і да т.п.)

3. infml уво́дзіць нарко́тык у кроў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

soul [səʊl] n.

1. душа́, сэ́рца;

with all my soul шчы́ра, усі́м сэ́рцам;

He put his heart and soul into his work. Ён уклаў усю душу ў сваю працу;

This man has no soul. Гэты чалавек бессардэчны.

2. су́тнасць, неад’е́мная ўласці́васць; цэнтра́льная фігу́ра; натхні́цель;

Brevity is the soul of wit. Сцісласць – душа да сціпнасці;

He is the soul of any party. Ён душа кожнай вечарыны.

3. чалаве́к, асо́ба;

a poor soul infml нябо́га, бедала́га;

a kindly soul до́бры чалаве́к;

not a soul ніво́днай жыво́й душы́;

Don’t tell a soul. Нікому ні слова.

4. relig. дух, душа́;

departed souls ду́шы паме́рлых

5. соўл, негрыця́нская му́зыка

6. AmE дух негрыця́нскага наро́да

♦

keep body and soul together infml ледзь трыма́цца жывы́м;

upon my soul! dated далібо́г!; кляну́ся!

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

спо́рны, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, што спорыцца; хуткі і паспяховы (пра дзейнасць, працу). Закіпела дружная спорная праца, у якой Марына Паўлаўна не толькі не тамілася больш, а нібы адпачывала ад ранейшае зморы. Зарэцкі. // Складны, энергічны. Жвір выстукаў пальцамі па лаўцы нейкі спорны і дробны марш. Адамчык. // Які найбольш падыходзіць да выканання чаго‑н.; найбольш практычны, эканомны. Трактар — Дужы і ў працы спорны. Колас. Буланы, застаяўшыся ў гарадку, апанаваны аваднямі, імчаў лінейку спорнай рыссю. Хадкевіч.

2. Які хутка змочвае або пакрывае зямлю (пра снег, дождж); часты. Нядаўна прайшоў спорны дождж, і ісці па слізкай абочыне было цяжка. Парахневіч. Снег валіў нядоўга з неба, але быў да таго густы і спорны, што праз якую гадзіну горад стаў белы. Васілёнак.

3. Які дае пры малых затратах найлепшы вынік; выгадны ў гаспадарчых адносінах. Спорная мука. □ Дровы, праўда, былі не самавітыя, бо не надта спорныя, у большасці галлё ды пруцце. Кулакоўскі. // З вялікай колькасцю ягад, зярнят і пад. Колькі разоў падыходзіў я да.. [каліны] і любаваўся спорнымі гронкамі ягад! Бажко. [Юстын:] — Такой пшаніцы мы і, праўда, зроду не бачылі — буйная, спорная, што золата. Краўчанка. // Буйны, вялікі. Мох на балоце густы, спорны. Галавач. Слёзы пацяклі па твары, гарачыя і спорныя. Крапіва. На .. [чамаданчыку] кроплі вады: сцякліся адна да адной, спорныя цяпер, круглыя, як гарох. Пташнікаў.

4. З вузкімі, дробнымі, блізка размешчанымі літарамі і невялікімі прамежкамі паміж словамі (пра почырк і пад.). [Рэдактар] падаў.. [Віктару] густа спісаны спорным почыркам ліст паперы. Даніленка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)