1. Чатырохвугольная сумка з засцежкай, у якой носяць кнігі, паперы і пад. Васіль Дзянісавіч надзеў халат, апрануў паліто, глыбей насунуў кепку і ўзяў у рукі партфель.Мележ.Невядома, чым бы ўсё скончылася, каб у гэты час не ўвайшлі незнаёмыя людзі з вялікімі жоўтымі партфелямі...Чарот.
2. Пасада міністра. Размеркаванне партфеляў.// Кіруючая пасада наогул.
3. Сукупнасць рукапісаў, каштоўных папер і пад., якія знаходзяцца ў распараджэнні рэдакцыі, банка і пад. Рэдакцыйны партфель.
•••
Міністр без партфелягл. міністр.
[Ад фр. portefeuille.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
па́шча, ‑ы, ж.
Рот звера, рыбы. Кракадзіл задрыгаў целам і зрабіўся нерухомы .. з нагою хлопчыка ў пашчы.Маўр.На паперы з’яўляецца воўк — пашча ашчэрана, хіб натапыраны, хвост як палена.Васілевіч.Сабака кінуўся на .. [Сцёпку], ашчэрыўшы ікластую пашчу.Хомчанка.//Разм.зневаж. Вялікі і непрыгожы рот чалавека. І сала і хлеб прападалі ў пашчы Касперыча.Колас.//перан. Цёмнае паглыбленне ў чым‑н. Электраплавільная печ прыняла метал, і Міхал сам, замест падручнага, узяўся кідаць у яе вогненную пашчу стальныя брыкеты.Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
або́ра1, ‑ы, ж.
Вераўчаны або раменны шнур пры лапцях для прывязання іх да нагі. У пакоі селянін азірнуўся на бакі і, развязаўшы аборы з лапця, дастаў з-пад анучы лісток паперы.Мурашка.Мокрыя аборы рэзалі ногі, ціснула на плечы сярмяга.Каваль.
або́ра2, ‑ы, ж.
Вялікае памяшканне для жывёлы; кароўнік. З краю, на ўзгорку, былі заўсёды добра відаць доўгія будыніны калгасных абор і свірнаў.Мележ.У свінарніках пішчаць парасяты, рыкае цельная карова, дзесьці ў аборы...Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Зрабіць што‑н. лепкай. Зляпіць снежную бабу. Ластаўкі зляпілі гняздо пад страхой.//перан. Зрабіць неакуратна, хутка, на скорую руку. Вершы па заказу не пісаліся. Калі і злепіш які, выглядаў кволым, змардаваным.Калачынскі.— А раней злепіць чалавек халупу: мох сабе тырчыць, вуглы сабе, нават канцы бярвення не адпілуе...Васілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
труха́, ‑і, ДМ труса, ж.
Разм. Перацёртае сена, салома і пад.; пацяруха. Шашура злез на зямлю і атрос з сябе саламяную труху.Мележ.// Дробныя сухія рэшткі чаго‑н. наогул (паперы і пад.). Недасушаны торф траціць свае высокія паліўныя якасці, а пад дзеяннем марозу і зусім разбураецца, ператвараецца ў труху.«Беларусь».//перан. Што‑н. нікчэмнае, якое не мае карысці. Хто ж рые ямы на шляху, у пыл паваліцца той ніцма, і ператруць яго ў труху пуцін далёкіх навальніцы.Дудар.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фо́ндымн.
1. (рэсурсы, запасы) (éiserner) Bestánd m -(e)s, Bestände, Grúndbestand m;
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
кні́га, -і, ДМ кнізе, мн. -і, кніг, ж.
1. Друкаванае (даўней таксама рукапіснае) выданне ў выглядзе пераплеценых разам аркушаў з якім-н. тэкстам і ілюстрацыямі.
К. вершаў.
К. апавяданняў.
2. Сшытыя разам чыстыя або разлінееныя лісты паперы для якіх-н. запісаў.
К. запісаў актаў грамадзянскага стану.
К. водгукаў.
3. Адна з некалькіх вялікіх частак літаратурнага твора.
Раман у трох кнігах.
|| памянш.-ласк.кні́жачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 і 2 знач.), кні́жка, -і, ДМ -жцы, мн. -і, -жак, ж. (да 1 і 2 знач.) ікні́жыца, -ы, мн. -ы, -жыц, ж. (да 1 і 2 знач.; разм.).
|| прым.кні́жны, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
К. кіёск.
Кніжная выстава.
Кніжная вокладка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Суво́й ’цэлы кусок палатна, скручаны ў трубку’ (ТСБМ, Шат., Сцяшк., Сл. ПЗБ, Ян., Жыв. сл., Скарбы, ЛА, 4), ’мера самаробнай тканіны, звычайна 5–7 губак’ (Нар. ск.), ’навой’ (Нас.), ’навой з намотаным на яго палатном’, ’адна скручаная пасма вяроўкі’ (Бяльк.), су́вай ’пяньковы шнур, які выкарыстоўваецца для віцця вяровак’ (Юрч. Вытв.), сувы́й ’цюк (палатна, паперы)’ (Клім.), суво́й, сувы́й, суву́йка, съво́й ’сувой’ (Уладз.), суво́йка ’тс’ (Мат. Гом., Ян.), суво́іна ’сувой’ (чэрв., Сл. ПЗБ), суво́йцы ’падоўжны край бёрда’ (Жд. 1, Мат. Гом.), ст.-бел.сувой ’скрутак палатна; мера палатна’ (Ст.-бел. лексікон). Укр.суві́й ’сувой’, рус.дыял.суво́й ’скрутак’, ’клунак’, ’звітыя і зблытаныя слаі дрэва, абалона, нарасць’, славен.sovój ’сук, нарасць на дрэве’. Ад *viti ’віць’ прэфіксальны назоўнік *sǫ‑vojь (Фасмер, 3, 793) або прасл. дэвербатыў *sǫvojь, суадносны з *sъ‑viti. Спецыяльна гл. Куркіна, Диал. структура, 192.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перга́мент
(ням. Pergament < лац. pergamena, ад гр. Pergamenos = які паходзіць з Пергама)
1) спецыяльна апрацаваная скура жывёлы, на якой пісалі да вынаходніцтва паперы, а таксама рукапіс на такім матэрыяле;
2) абгортачная папера, якая не прапускае тлушчу і вільгаці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
fold
I[fɔʊld]1.
v.t.
1) склада́ць (ліст папе́ры, ру́кі); згіна́ць
2) абдыма́ць; абго́ртваць (рука́мі)
3) заго́ртваць; закру́чваць
4) informal зачыня́ць, спыня́ць (прадпрые́мства)
2.
n.
1) скла́дка f., згін -у m. (папе́ры); фа́льда f.
2) скру́так -ка m.
a fold of linen — скру́так палатна́
3) малы́ ўзго́рак або́ запа́дзіна
4) склада́ньне, згіна́ньне n.; абкру́чваньне чым
•
- fold in
- fold up
II[fɔʊld]1.
n.
1)
а) за́гарадзь f., пастаўні́к -а́m. (для аве́чак)
б) чарада́ аве́чак
2)
а) парафія́не аднае́ царквы́; па́ства f.
б) царква́f.
2.
v.t.
заганя́ць (у за́гарадзь)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)