1) інструмент для вымярэння ў выглядзе вузкай (пераважна стальной) стужкі з дзяленнямі, якая накручваецца на валік, змешчаны ў футарале;
2) прыстасаванне для азартнай гульні ў выглядзе рухомага круга з нумараванымі ямкамі, па якім коціцца шарык, а таксама сама гэта гульня.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Single
[siŋl]
1.
f -, - i -s пласці́нка [кружэ́лка] з адны́м за́пісам на ко́жным баку́
2.
n - i -s, - i -s адзіно́чная гульня́ (у тэнісе)
3.
m - i -s, - i -s адзіно́кая по́стаць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
кана́тм. Seil n -(e)s, -e; Tau n -(e)s, -e (дляпрычала); Strang m -(e)s, Stränge;
я́карны кана́тÁnkertau m;
буксі́рны кана́т Schléppseil n, Schlépptau n;
пераця́гванне кана́та (гульня) Táuziehen n -s;
хадзі́ць па кана́це auf dem Seil láufen* [tánzen];
спуска́цца па кана́цеábseilen vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
па́лачкаж.
1. Stöckchen n -s, -, Stäbchen -s, -;
дырыжо́рская па́лачка Dirigéntenstab m -(e)s, -stäbe, Táktstock m -(e)s, -stöcke;
бараба́нная па́лачка Trómmelschlägel -s, -;
чаро́ўная па́лачка Záuberstab m;
2.біял., мед. Baktéri¦e f -, -n, Baktérium n -s, -ri¦en, Bazíllus m -, -llen;
◊
па́лачка-выруча́лачка (гульня) Verstéck mit Ánschlag
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
піке́т1, ‑а, М ‑кеце, м.
Невялікі ваенны вартаўнічы атрад; застава. На палове квартала .. [Васіль Пятровіч] убачыў пікет мінёраў.Карпаў.// У капіталістычных краінах — група бастуючых рабочых, выдзеленая для нагляду за парадкам у часе забастоўкі, а таксама група дэманстрантаў, якая ахоўвае дэманстрацыю ад нападу. [Навічкі] не ўдзельнічалі нават у пікетах, якія рабочыя выставілі ля фабрычных варот.Лынькоў.
[Фр. piquet.]
піке́т2, ‑а, М ‑кеце, м.
Спец.
1. Пункт мясцовасці, які знаходзіцца на адпаведнай адлегласці ад другога пункта і адзначаны пры нівеліраванні колікам, забітым роўна з паверхняй зямлі. // Калон з нумарам, забіты ў зямлю пры нівеліраванні.
2. Адзінка вымярэння даўжыні чыгуначных ліній, роўная ў СССР 100 м.
[Фр. piquet.]
піке́т3, ‑а, М ‑кеце, м.
Старадаўняя гульня ў карты.
[Фр. piquet.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гуля́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Рмн. ‑нак; ж.
1. Тое, што і гульня (у 1 знач.). У гулянках пралятала маё дзіцячае жыццё.Багдановіч.І стаяць, сумуюць санкі, Не знайсці хлапцам гулянкі, Бо не выпаў снег.Кірэенка.
2.Разм. Вечарынка з песнямі, танцамі, гульнямі. Эх, чаму я не скрыпач, не Янка, Што заўсёды Зою праважае, Што заўсёды ў клубе, на гулянках Песні ёй лірычныя іграе.Танк.Пад канец гулянкі шкло зачэрнівалася ад сажы, танцы спыняліся і ўсе разыходзіліся па хатах.Пальчэўскі.
3.Разм. Вясёлае гулянне з частаваннем. Сынок нарадзіўся — гулянка была.Мыслівец.Гулянкі ж высокіх гасцей і стэнаграмы іх тостаў Андрэя Міхайлавіча ні ў якой меры не цікавілі.Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вінт1 ’болт са спіральнай нарэзкай шруба’ (КТС, БРС). Укр.гвінт, рус.винт, макед., балг.винт ’тс’, чэш.народн.vint ’нарэзка шруба’. Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 27) < польск.gwint ’вінт’ < ням.Gewinde ’нарэзка’, winden ’абвіваць, намотваць, круціць’ (Брукнер, 165; Шанскі, 1, В, 101; Фасмер, 1, 317). Цалкам магчыма, што бел.вінт паходзіць непасрэдна з польск. мовы. Сюды ж вінтавы́.
Вінт2 ’частка рухавіка парахода ці самалёта ў выглядзе лопасцей, замацаваных на валу’. Запазычана з рус. мовы (Крукоўскі, Уплыў, 98).
Вінт3 ’карцёжная гульня’ (БРС, КТС). Запазычана з рус. мовы; параўн. винт ’тс’ < ням.Gewinde. Да вінт1 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Зме́на ’прамежак часу’ (ТСБМ), ’зменнае поле’, ’здрада’ (Нас.), рус.сме́на, укр.змі́на, польск.zmiana ’змяненне’, ’прамежак часу’, чэш.změna ’змяненне’, славац.zmena ’тс’, славен.zmȇna ’дамоўленасць, размова, гульня; змяненне’, серб.-харв.сме̏на ’змяненне; змена’, балг.смя̀на ’тс’, макед.смена ’тс’. Параўн. ст.-рус.съмѣнити ’змяніць’ (1331 г.), измѣнити ’змяніць’ (1076 г.), ’здрадзіць’ (1076 г.), измѣна ’змяненне’, ’замена’, ’здрада’ (XI ст.). Параўн. серб.-луж.změnić, změniś ’змяніць’. Бязафіксны назоўнік ад дзеяслова змяняць, у якім кантамінаваліся дзве прэфіксальныя формы: sъ‑měnʼati і jьz‑měnʼati; першае значэнне ад першай, інш., асабліва апошняе, верагодна, ад другой. Але магчыма, што значэнне ’здрада’ з рус. Корань měn‑ гл. мена.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ля́скаўка1 ’смалёўка, Silene cucubalus Wib.’ (брэсц., Кіс.; лельч., Арх. ГУ), тураў.ля́скоўка ’тс’ (ТС), а таксама ’палявая мята’; асіп. ’званец, Rhinanthus L.’ (Сл. ПЗБ). Да ля́скаць (гл.) — надзьмуты падвяночак гучна лопаецца, калі яго злавіць пальцамі. Аналагічна паўд.-чэш.praskavec (< praskati ’лопацца, трэскацца’), славац.pukaía (< pukať ’тс’), польск.trzaskawka (< trzaskać ’тс’).
*Ля́скаўка2, ля́скоўка ’плавальны пузыр у рыбы’ (ТС). Да ляскаць ’трэскацца’ (гл.).
Ля́скаўка4 ’палоска кары, раздвоеная з аднаго канца для перадачы тонкага гука пры гульні «ляшчоткі»’, ’гульня «ляшчоткі»’ (Нас.). Роднаснае з польск.laskować ’выразаць жалабы’, ’аздабляць дранкай, ляскамі, прутамі’, ’рыфляваць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́кар1 ’хлебапёк’ (ТСБМ). Запазычанне з польск.piekarz ’тс’, якое ўтворана пад уплывам нова-в.-ням.Bäcker ’тс’ (Брукнер, 406), як і чэш.pekár, у якім суфікс — нямецкі (Махэк₂, 440): польск.piekarz (1450) Банькоўскі (2, 549) выводзіць з *pekti (гл. пячы) у якасці словаўтваральнай інавацыі, бо суфікс ‑arъ звычайна ўтварае назвы выканаўцаў ад назоўнікаў. Кантамінацыю з слав.pek‑ дапускае Скок (2, 628); гл. таксама Русэк, Dzieje. 63–64.
Пе́кар2 ’дзіцячая гульня’ (ТС), пе́кар ’кіёк у гэтай гульні, які ўтыкаецца ў зямлю’ (Скарбы), пэ́кар ’стораж цуркі, якая ўтыкаецца ў кучу пяску пры гульні ў пікара’ (пін., Нар. лекс.). Гл. пі́кар ’тс’.