акало́дак, -дка, мн. -дкі, -дкаў, м.
1. Падраздзяленне пуцявой дыстанцыі (спец.).
Дарожны майстар акалодка.
2. Падраздзяленне паліцэйскага гарадскога ўчастка ў царскай Расіі (гіст.).
3. Лячэбны пункт пры воінскай часці (уст.).
|| прым. акало́дачны, -ая, -ае.
Акалодачны наглядчык, або акалодачны (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
ала́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.
Невялікі тоўсты мучны або бульбяны блін, спечаны на патэльні, звычайна з адной лыжкі цеста.
Пышныя аладкі.
|| памянш. ала́дачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
|| прым. ала́дачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абіра́ла, -ы, ДМ -у, Т -ам, м.; ДМ -е, Т -ай (-аю), ж., мн. -ы, -ра́л (разм.).
Той, хто бессаромна, нахабна абірае каго-н. або бярэ з другога непамерную плату, запрошвае вялікую цану.
Абіралы давялі да галечы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абяскро́віць, -ро́ўлю, -ро́віш, -ро́віць; -ро́ўлены; зак., каго-што.
1. Выпусціць усю кроў або многа крыві.
2. перан. Зрабіць бяссільным, нежыццяздольным.
А. варожую армію.
3. Пазбавіць выразнасці, яркасці.
А. вобраз гераіні.
|| незак. абяскро́ўліваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. абяскро́ўліванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
лама́чына, -ы, мн. -ы, -чын, ж. (разм.).
1. Абломак дрэва (сук, кавалак нятоўстага ствала, корч, палка і пад.).
2. Старая або сапсаваная непрыгодная рэч.
Не стрэльба, а л.
3. перан. Нязграбны, няздатны (пра чалавека, жывёлу, звычайна старых).
Няуклюдная л.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
памі́лаваць, -лую, -луеш, -луе; -луй; -лаваны; зак., каго (што).
1. Дараваць каму-н. віну, пашкадаваць.
Не памілуе вас за гэта бацька.
2. Адмяніць або змякчыць пакаранне асуджанаму.
П. асуджанага.
|| наз. памі́лаванне, -я, н. (да 2 знач.).
Просьба аб памілаванні.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
перакулі́цца, -кулю́ся, -ку́лішся, -ку́ліцца; зак. (разм.).
1. Перавярнуцца дном, нізам уверх ці паваліцца набок, на спіну, абярнуцца.
Павозка перакулілася.
2. цераз што. Перавярнуцца цераз галаву або перакуліцца цераз каго-, што-н.
П. цераз плот.
|| незак. пераку́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пло́мба, -ы, мн. -ы, -мб і -мбаў, ж.
1. Бляшаная пласцінка або сплюснуты кавалачак свінцу ці іншага матэрыялу, якімі апячатваюць розныя прадметы, тавары.
Таможная п.
2. Пластычнае рэчыва, якім закладваецца поласць сапсаванага зуба.
П. вывалілася.
|| прым. пло́мбавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
плывуне́ц, -нца́ і -нцу́, мн. -нцы́, -нцо́ў, м.
1. -нца́. Жук, які жыве ў стаячай або павольна цякучай прэснай вадзе.
2. -нцу́. Насякомаедная водная расліна з шарападобнымі пухіркамі на лісцях, якія ўлоўліваюць дробных водных насякомых і харчуюцца імі (спец.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пранасі́ць, -нашу́, -но́сіш, -но́сіць; -но́шаны; зак.
1. каго-што. Правесці які-н. час, носячы каго-, што-н. або ўжываючы ў носцы што-н.
2. што. Знасіць да дзірак.
П. падэшвы наскрозь.
|| незак. прано́шваць, -аю, -аеш, -ае (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)