Verbum

практыкава́цца, -ку́юся, -ку́ешся, -ку́ецца; -ку́йся; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прымяняцца на практыцы.

На ферме практыкуецца гадоўля мерыносных авечак.

2. Засвойваць прыёмы якой-н. справы, набываць практыку ў чым-н.

П. ў стральбе. П. ў авалоданні французскай мовай.

|| зак. напрактыкава́цца, -ку́юся, -ку́ешся, -ку́ецца; -ку́йся (да 2 знач.).

|| наз. практыкава́нне, -я, н. (да 2 знач.).

праспа́ць, -плю́, -пі́ш, -пі́ць; -пі́м, -піце́, -пя́ць; -пі́; зак.

1. Прабыць які-н. час у стане сну.

П. аж да поўдня.

2. што і без дап. Прачнуцца пазней, чым трэба.

Праспаў і спазніўся на лекцыю.

3. каго-што. Знаходзячыся ў стане сну, не заўважыць, прапусціць.

П. станцыю.

|| незак. прасыпа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 і 3 знач.).

прырасці́, 1 і 2 ас. не ўжыв., -це́; -ро́с, -расла́, -ло́; зак.

1. да чаго. Зрастаючыся, утварыць адно цэлае з чым-н.

Прышчэп прырос.

П. дамесца (перан.: зрабіцца нерухомым).

2. Павялічыцца ў колькасці, памерах (разм.).

|| незак. прыраста́ць, -а́е.

|| наз. прырашчэ́нне, -я, н. і прыро́ст, -у, М -сце, м. (да 2 знач.).

Прырашчэнне працэнтаў.

Прырост пагалоўя жывёлы.

разгле́дзець, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак.

1. каго-што. Углядаючыся, агледзець.

Р. мясцовасць.

Р. надпіс.

2. перан. Заўважыць, разабрацца ў кім-, чым-н.

Уменне р. новае.

3. што. Унікнуць, разабраць, абмеркаваць.

Р. заяву.

Р. жыллёвае пытанне.

|| незак. разгляда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і разгля́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. разгля́д, -у, М -дзе, м., разгляда́нне, -я, н. і разгля́дванне, -я, н.

разры́ў, -ры́ву, мн. -ры́вы, -ры́ваў, м.

1. гл. разарвацца, разарваць.

2. Месца, дзе што-н. разарвана; прамежак, які ўтварыўся паміж разарванымі часткамі чаго-н.

Знайсці р. провада.

3. Перапынак, прамежак у часе.

4. перан. Адсутнасць адпаведнасці, узгодненасці паміж чым-н.

Р. паміж тэорыяй і практыкай.

5. Поўнае спыненне якіх-н. адносін паміж кім-н.

Балюча перанесці р. з сябрам.

скры́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак, ж.

Чатырохструнны смычковы музычны інструмент высокага тэмбру.

Сола на скрыпцы.

◊

Першая скрыпка —

1) вядучая скрыпка ў аркестры;

2) пра чалавека, якому належыць галоўная, уплывовая роля ў чым-н.

|| прым. скрыпі́чны, -ая, -ае.

С. клас.

○

Скрыпічны ключ (спец.) — знак на нотным радку, які ўстанаўлівае вышыню і назву высокага гуку.

спіса́цца, спішу́ся, спі́шашся, спі́шацца; спішы́ся; зак.

1. Звязацца з кім-, чым-н. праз перапіску.

С. са сваімі аднакурснікамі.

2. У маракоў, авіятараў і пад.: звольніцца, выйсці ў запас (спец.).

С. з карабля.

3. Зрасходавацца пры пісьме; прыйсці ў непрыгоднасць (пра аловак, пяро і пад.).

Стрыжань спісаўся.

|| незак. спі́свацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. спіса́нне, -я, н. (да 2 знач.).

спрача́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца; незак.

1. Весці спрэчкі (у 1 знач.); сварыцца.

Дзядзькі спрачаліся не на жарт.

2. Аспрэчваць права на валоданне чым-н.

С. за кватэру.

3. перан. Супраціўляцца чаму-н., змагацца з кім-н.

С. з нягодамі і нястачамі.

4. Выступаць у спрэчках (у 4 знач.).

|| зак. паспрача́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца (да 1, 3 і 4 знач.).

счыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.

1. што. Распазнаць даныя, атрымаць ці здабыць інфармацыю, запісаную на якім-н. носьбіце.

С. штрыхавы код тавару.

С. файл.

2. што з чым. Чытаючы, параўнаць і зверыць (які-н. тэкст).

С. гранкі з рукапісам.

|| незак. счы́тваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. счы́тванне, -я, н. і счы́тка, -і, ДМ -тцы, ж.

тачы́ць², 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., то́чыць; незак.

1. што. Грызучы, праядаючы, рабіць дзіркі ў чым-н., пашкоджваць што-н. (пра насякомых, грызуноў).

Шашаль точыць хату.

2. перан., каго-што. Неадступна мучыць, паступова пазбаўляючы сіл (пра хваробу, думкі, пачуцці і пад.).

|| зак. патачы́ць, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., -то́чыць; -то́чаны (да 1 знач.).