тупатня́, ‑і, ж.
Разм. Тое, што і тупаніна. Чутна была бязладная тупатня ног наверсе. Лынькоў. Тупатні ў Багдана зранку было многа... Хоць і вайна, а ў брыгадзе работа не перапыняецца. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
характэ́рнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць характэрнага (у 1, 2 знач.). Мне здаецца, што гэта была яшчэ адна яго [К. Чорнага] характэрнасць: слухаць, як з чужога голасу гучыць слова, гэтая найпершая акраса любога твора. Скрыган.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Гіга́нт ’гігант’ (БРС). Рус. гига́нт, укр. гіга́нт. Паводле Шанскага (1, Г, 67–68), для рус. мовы крыніцай з’яўляецца грэч. γίγας, ‑αντος (у рус. мове з XIV ст. ужо ў форме гигантъ). Фасмер (1, 404–405) мяркуе, што ў новыя часы рус. мова запазычыла гэта слова з ням. Gigant. Для бел. і ўкр. непасрэднай крыніцай была, здаецца, рус. мова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Му́рын ’негр, арап’, ’чорны, смуглы’ (Грыг., ТСБМ, Нас., Шат., Сцяц.), муры́нка ’загарэлая, цёмная жанчына’ (Нас.), ст.-бел. муринъ ’негр’ (XV ст.) запазычана са ст.-польск. murzyn, якое са ст.-в.-ням. môr ’маўр’ < лац. maurus ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 126; Кюнэ, Poln., 79; Міклашыч, 204; Фасмер, 3, 13). Лексема муры́нка была ўтворана паводле польск. murzynka ’негрыцянка’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Баро́даўнік (БРС), барада́ўнік ’расліна бародаўнік, Lapsana L.’ (Кіс.). Рус. борода́вник ’назвы раслін: Cerinthe major, Chelidonium majus, Psilonema calycinum’, борода́вочник, борода́вница ’расліна Lapsana communis’. Укр. боро́давник назвы раслін: Clematis Vitalba L., Psilonema calycinum, Scleranthus annuus’. Назвы ўжываюцца для многіх раслін і не вельмі ясна, якая была першапачатковая матывацыя. Прынамсі Cerinthe мае на лісцях сасочкі. Усё да баро́даўка (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пракі́ва ’крапіва’ (Булг., Мат. Гом.), прокыва, прокева (Сл. Брэс.), прошва (ТС) ’тс’, сюды ж праціўнік ’байструк’ (ТС). Метатэза з крапіва (гл.), магчыма, пад уплывам польск. pokrzywa ’крапіва’, дзе яна была адзначана спачатку ў заходняй Вялікапольшчы (1393 г.), а пасля распаўсюдзілася на рэшту’ польскамоўнай тэрыторыі (Банькоўскі, 1, 795); параўн. таксама pokrzywnik ’байструк’ (“spłodzony w pokrzywach”, гл. Банькоўскі, 2, 684).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́сесць (prósiść) ’месца ў кроснах, дзе палатно мяжуецца з ніткамі’ (Варл.), ’прамежак паміж верхнімі і ніжнімі ніткамі асновы, праз які праходзіць чаўнок’ (мін., Шатал.), про́сець (петр., Шатал.). Паводле Раманавай (Наим., 121), першапачатковая мера палатна, параўн. рус. про́шесть, была збліжана з дзеясловам сесть ’сесці’, г. зн. ’тое, што можна зрабіць за адзін прысест, не адрываючыся’. Сумнеўна. Гл. прасесць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
critical
[ˈkrɪtɪkəl]
adj.
1)
а) крыты́чны
б) прыдзі́рлівы, крытыка́нскі
a critical judgment — крыты́чны пагля́д
a critical disposition — прыдзі́рлівае ста́ўленьне
2) крыты́чны, небясьпе́чны
His delay was critical — Яго́ная затры́мка была́ небясьпе́чная
3) неабхо́дны
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
murder
[ˈmɜ:rdər]
1.
n.
1) забо́йства n.
2) informal не́шта цяжко́е, непрые́мнае
That job was murder — Та́я пра́ца была́ про́ста забо́йствам
Murder will out — Шы́ла ў мяху́ не схава́еш
2.
v.t.
забіва́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
reaction [riˈækʃn] n.
1. (to) рэа́кцыя, рэагава́нне;
What was Jeff’s reaction to the news? Якая была рэакцыя Джэфа на навіны?
2. (against) процідзе́янне, супрацьдзе́янне
3. chem., phys. рэа́кцыя;
a chain reaction ланцуго́вая рэа́кцыя
4. рэакцы́йнасць;
forces of reaction рэакцы́йныя сі́лы
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)