Verbum

мо́ра, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Частка акіяна: вялікая водная прастора з гаркаватасалёнай вадой, больш-менш адасобленая сушай або падводнымі падняццямі.

Чорнае м.

2. перан., каго-чаго. Вялікая колькасць, мноства каго-, чаго-н.

М. людзей.

М. слёз.

|| прым. марскі́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).

М. флот.

○

Марская хвароба — хваравіты стан, выкліканы гайданкай.

нагада́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; зак.

1. каго-што. Паказацца падобным да каго-, чаго-н.

2. што, пра што, аб чым, з дадан. і без дап. Выклікаць успамін.

Пісьмо нагадала мінулае.

3. што і без дап. Успомніць.

Н. дзяцінства.

|| незак. нага́дваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. нага́дванне, -я, н. (да 2 і 3 знач.).

нажы́ць, -жыву́, -жыве́ш, -жыве́; -жывём, -жывяце́, -жыву́ць; -жы́ты; зак.

1. што і чаго. Паступова набыць, назапасіць.

Н. сваёй працай.

2. перан., каго-што і каго-чаго. Атрымаць, набыць (што-н. непрыемнае).

Н. рэўматызм.

3. Пражыць нейкі час (разм.).

У гасцях доўга не нажывеш.

|| незак. нажыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.).

дабра́ць, -бяру́, -бярэ́ш, -бярэ́; -бяро́м, -бераце́, -бяру́ць; -бяры́; -бра́ны; зак., каго-што і каго-чаго.

1. Сабраць дадаткова, да поўнай меры.

Д. ягад у кош.

2. Выбіраючы, знайсці патрэбнае.

Д. крэсла да гарнітура.

Д. матэрыі на сукенку.

3. Завяршыць набор чаго-н. (кнігі, артыкула і пад.).

Д. кнігу.

|| незак. дабіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

прывяза́цца, -яжу́ся, -я́жашся, -я́жацца; -яжы́ся; зак. (разм.).

1. Прымацавацца да чаго-н. вяроўкай.

П. поясам да слупа.

2. перан., да каго-чаго. Пачаць дакучаць, прыставаць.

П. з пытаннямі.

3. перан., да каго-чаго або за кім-чым. Пачаць неадступна ісці за кім-, чым-н.

Сабака прывязаўся да хлопчыка.

|| незак. прывя́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.

прыткну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́; -ну́ты; зак.

1. што. Злёгку дакрануцца чым-н. да каго-, чаго-н., прыкласці на момант.

2. што. Змясціць, пакласці.

П. яшчэ адзін ложак у пакоі.

3. перан., каго (што). Прыладзіць на якую-н. пасаду, месца, працу (разм.).

П. у горад.

|| незак. прытыка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

раздзе́ць, -дзе́ну, -дзе́неш, -дзе́не; -дзе́нь; -дзе́ты; зак., каго-што.

Зняць з каго-н. адзенне.

Р. дзіця.

|| незак. раздзява́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і (радзей) -дзяю́, -дзяе́ш, -дзяе́; -дзяём, -дзеяце́, -дзяю́ць.

|| звар. раздзе́цца, -дзе́нуся, -дзе́нешся, -дзе́нецца; -дзе́нься; незак. раздзява́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца і (радзей) -дзяю́ся, -дзяе́шся, -дзяе́цца; -дзяёмся, -дзеяце́ся, -дзяю́цца.

|| наз. раздзява́нне, -я, н.

затапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны; зак.

1. што. Топчучы, зараўняць або ўціснуць што-н., прыціснуць.

З. сляды.

З. сцізорык у зямлю.

З. каго-н. у гразь (перан.: зняславіць, ачарніць; разм.).

2. каго (што). Топчучы, задушыць, забіць.

Конь затаптаў шчаня.

3. што. Забрудзіць слядамі (разм.).

З. падлогу.

|| незак. зато́птваць, -аю, -аеш, -ае.