капа́ч, ‑а, м.

Разм.

1. Прылада для капання зямлі, выкопвання караняплодаў і пад. Жанчыны ў доўгіх спадніцах капаюць бульбу і гэтаксама стаяць, абапёршыся на капачы, каб адышла спіна. Адамчык.

2. Той, хто займаецца капаннем зямлі; землякоп.

3. Пра марудлівага, лянівага чалавека. — Капач ты з-пад цёмнае хмары, хлеба замясіць не ўмееш, хаты ніколі, як людзі, не падмяцеш! Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

залі́к, ‑у, м.

1. Від праверачных іспытаў у вышэйшых і спецыяльных сярэдніх навучальных установах, у спартыўных практыкаваннях і пад. Да канца заняткаў засталося два месяцы, а там залікі. Колас. // Разм. Адзнака аб праходжанні такіх іспытаў. Атрымаць залік.

•••

У залік (не ў залік) — прымаецца (не прымаецца) пад увагу. Язык — не ў залік, ты мне справу дай. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грымірава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., каго-што.

Накладваць грым з мэтай надання акцёру патрэбнага для яго ролі выгляду. Аднойчы пані Ванда грыміравала яго перад спектаклем, падводзіла бровы, далонь з алоўкам трымаючы перад хлопцавым тварам. Брыль. // пад каго або кім-чым. Надаваць каму‑н. з дапамогай грыму выгляд, аблічча каго‑н. Грыміраваць пад рыбака. Грыміраваць артыста клоўнам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дро́жджы, дражджэй; адз. няма.

Род аднаклетачных мікраскапічных грыбоў, якія выклікаюць браджэнне, а таксама рэчыва з такіх грыбоў, якое прымяняецца ў хлебапячэнні, прыгатаванні піва і пад. Піўныя дрожджы. Цеста на дражджах.

•••

Кармавыя дрожджы — каштоўны бялковы корм для сельскагаспадарчай жывёлы, які атрымліваецца вырошчваннем дражджэй на адходах харчовай прамысловасці і іншых прадуктах.

Як на дражджах — вельмі хутка (расці, паднімацца і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

судо́к, ‑дка, м.

1. Невялікая міска з ручкай (для страў, подлівак і пад.).

2. Прыбор з невялікімі пасудзінамі (для перцу, гарчыцы і пад.).

3. толькі мн. (судкі́, ‑оў). Набор каструль, якія злучаюцца ручкай асобай канструкцыі. У двух судках яна прынесла танкістам ваду .. Судкі былі маленькія, літры па тры кожны. Беразняк. Усе яны неслі пакункі, судкі, вёдры. Новікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сюсю́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. Размаўляючы, замяняць шыпячыя гукі свісцячымі.

2. перан. Падроблівацца пад узровень развіцця, склад думак, мову і пад. каго‑н. (звычайна дзіцяці). Нельга з дзецьмі на адным павышаным тоне размаўляць. Нельга і адно толькі сюсюкаць. Юрэвіч. // Абыходзіцца з кім‑н. як з малым дзіцем, няздольным адказваць за свае дзеянні; празмерна апякаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ночь ноч, род. но́чы ж.;

по ноча́м нача́мі, па нача́х;

в ночь под Но́вый год у ноч пад Но́вы год;

поля́рная ночь паля́рная ноч;

споко́йной ночи до́брай но́чы, дабра́нач;

день и ночь дзень і ноч;

в ночь у ноч;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Бале́й ’больш’ (Др.-Падб.). Дыялектная форма ўсх.-слав. bolʼe ’больш’ або bolʼeje. Падрабязней гл. пад бо́льшы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Банкрат ’дамкрат’ (Бір. Дзярж.). Дыялектная трансфармацыя слова дамкра́т (гл.), мабыць, пад уплывам банка́рт ’байструк’. Жартаўлівае ўтварэнне?

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вісю́чы ’вісячы’ (Нас.) — дзеепрыметнік той жа, што і вісучы, аднак пад уплывам вісячы ‑с‑ набыло мяккасць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)