ступе́нь, -і, мн. -і, -ей і -яў, ж.

1. Мера праяўлення якой-н. якасці, дзеяння і пад., параўнальная велічыня чаго-н.

С. падрыхтоўкі да ўборкі ўраджаю.

У значнай ступені.

У нейкай ступені (часткова).

2. перан. Этап у развіцці, здзяйсненні чаго-н.

С. развіцця эканомікі.

3. з парадк. ліч. Разрад, падраздзяленне ў класіфікацыі, структуры чаго-н.

Ордэн Славы і ступені.

Другая с. апёкаў.

4. Навуковая кваліфікацыя ў пэўнай галіне ведаў.

С. кандыдата філалагічных навук.

5. У матэматыцы: здабытак роўных сумножнікаў.

Лік у пятай ступені.

6. Частка састаўной ракеты, якая забяспечвае яе палёт на пэўным участку траекторыі і аддзяляецца пасля выгарання паліва, што знаходзіцца ў ёй.

7. Тое, што і прыступка.

Ступені лесвіцы.

○

Ступені параўнання — у граматыцы: формы якасных прыметнікаў і прыслоўяў, якія выражаюць якасць прадмета безадносна да яго меры (звычайная ступень) або параўнальна большую ці самую высокую меру якасці (вышэйшая і найвышэйшая ступень).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

wylatywać

wylat|ywać

незак.

1. вылятаць;

samolot ~uje rano — самалёт вылятае ўранку;

2. вылятаць, выпадаць;

z rąk mu wszystko ~uje — у яго ўсё валіцца з рук;

3. разм. выбягаць;

4. падымацца;

dym ~uje w górę — дым падымаецца ўгору

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

raczyć

raczy|ć

незак.

1. мець ласку; рабіць ласку;

pan raczyć wyjść — зрабіце ласку, выйдзіце; будзьце ласкавы выйсці;

nawet nie ~ł odpowiedzieć — ён нават не пажадаў адказаць;

Bóg raczyć wiedzieć — адзін Бог ведае; Бог (яго) ведае;

2. частаваць

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

plecy

plec|y

мн.

1. спіна;

leżeć na ~ach — ляжаць на спіне;

2. плечы;

szeroki w ~ach — шырокі ў плячах;

robić co za чыімі ~ami — рабіць што за чыімі плячамі;

ma ~y za sobą — у яго ёсць падтрымка

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

dobić

dobi|ć

зак.

1. дабіць;

~ć wroga — дабіць ворага;

ta wiadomość go ~ła — гэтае паведамленне яго дабіла;

2. дайсці; дабрацца; дасягнуць;

~ć do brzegu — прычаліць да берага;

~ć targu — ударыць па руках; старгавацца;

~ć swego — дамагчыся свайго

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

заве́зці сов.

1. (доставить куда-л.) завезти́, отвезти́; (отправить куда-л. далеко — ещё) увезти́;

з. на рабо́ту — завезти́ (отвезти́) на рабо́ту;

куды́ вы яго́ ~злі? — куда́ вы его́ завезли́ (увезли́)?;

2. торг. (привезти) завезти́; забро́сить;

з. тава́р — завезти́ (забро́сить) това́р;

3. (за что-л.) завезти́;

з. воз за ву́гал до́ма — завезти́ воз за у́гол до́ма

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прарва́ць сов.

1. в разн. знач. прорва́ть;

п. панчо́ху — прорва́ть чуло́к;

вада́ ~ва́ла плаці́ну — вода́ прорвала́ плоти́ну;

п. варо́жую блака́ду — воен. прорва́ть вра́жескую блока́ду;

2. с.-х. прореди́ть, продёргать;

п. буракі́ — прореди́ть (продёргать) свёклу;

3. безл., разг. прорва́ть;

ён до́ўга маўча́ў, але тут і яго́ ~ва́ла — он до́лго молча́л, но тут и его́ прорва́ло

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ніз (род. ні́зу) м.

1. низ;

у са́мым ні́зе — в са́мом низу́;

ніз до́ма цагля́ны — низ до́ма кирпи́чный;

падлажы́ць пад н. — подложи́ть под низ;

2. только мн., см. нізы́;

не адрыва́цца ад нізо́ў — не отрыва́ться от низо́в;

нізы́ ў яго гуча́ць дрэ́нна — муз. низы́ у него́ звуча́т пло́хо;

◊ з ве́рху да ні́зу — све́рху до́низу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фонд (род. фо́нду) м.

1. в разн. знач. фонд;

ф. зарабо́тнай пла́ты — фонд за́работной пла́ты;

запасны́ ф. — запасно́й фонд;

жыллёвы ф. — жили́щный фонд;

ф. мі́ру — фонд ми́ра;

2. только мн., эк., перен. фо́нды;

дзяржа́ўныя фо́нды — госуда́рственные фо́нды;

яго́ фо́нды зніжа́юцца — его́ фо́нды па́дают;

○ залаты́ ф. — золото́й фонд;

ф. накапле́ння — фонд накопле́ния;

ф. спажыва́ння — фонд потребле́ния

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

цямне́ць несов.

1. темне́ть;

валасы́ ~не́юць — во́лосы темне́ют;

2. безл. темне́ть;

~не́е ў ле́се — темне́ет в лесу́;

3. перен. (становиться мрачным) темне́ть, мрачне́ть;

твар яго́ паступо́ва ~не́е — лицо́ его́ постепе́нно мрачне́ет;

4. ме́ркнуть;

зо́ркі ~не́юць — звёзды ме́ркнут;

5. тускне́ть;

срэ́бра ~не́е — серебро́ тускне́ет;

6. (выделяться тёмным цветом) темне́ться;

удалечыні́ ~не́е лес — вдали́ темне́ется лес

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)