Verbum

ат, выкл.

1. Пры перадачы непрыемнасці, адчаю. —

Ат, усё роўна!

2. Пры перадачы бестурботнасці, нядбаласці. —

Ат, што пра тое казаць.

Ат, што там доўга гаварыць...

3. Пры выказванні нязгоды, рашучага адмаўлення. —

Ат, не крывіце душой.

4. Пры выказванні прыкрасці, незадаволенасці. —

Ат, знайшлі каго слухаць!

або́е, абаіх, ліч. зб.

Як той, так і другі; як той, так і другая; як тое, так і другое.

Жонка мужу нешта шэпча і а. выходзяць.

◊

Абое рабое (разм., неадабр.) — пра людзей, падобных у чым-н., вартых адзін аднаго (па якіх-н. адмоўных якасцях).

адвярну́цца, -вярну́ся, -ве́рнешся, -ве́рнецца; -вярні́ся; зак.

1. Павярнуцца ўбок; павярнуць галаву.

А. ад акна.

2. перан., ад каго-чаго. Парваць сувязі, адносіны з кім-н.; адмовіцца ад чаго-н.

А. ад здрадніка.

◊

Бог адвярнуўся ад каго (разм.) — пра бесперапынныя няўдачы.

|| незак. адваро́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

адго́н, -у, м.

1. гл. адагнаць.

2. Малако, з якога сепаратарам адагнана, аддзелена смятана.

Наліць парасятам адгону.

3. Прадукт адгонкі парай.

Спіртавы а.

4. Пра жывёлу: знаходжанне на пашы, не ў памяшканнях (спец.).

Авечкі на адгоне.

|| прым. адго́нны, -ая, -ае (да 3 знач.).

Адгонная жывёлагадоўля.

кні́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Знавец і аматар кніг.

Заўзяты к.

2. Перапісчык або друкар; выдавец кніг (уст.).

3. Пра адарванага ад жыцця чалавека, які кіруецца ў сваёй дзейнасці ведамі, набытымі з кніг (іран.).

|| ж. кні́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц (да 1 знач.).

мало́дшы, -ая, -ае.

1. Меншы па гадах у параўнанні з кім-н., самы малодшы па ўзросце.

М. брат.

М. ў сям’і.

2. Ніжэйшы чынам, ніжэйшы па службовым становішчы.

М. навуковы супрацоўнік.

М. лейтэнант.

3. Пачатковы, ніжэйшы (пра клас, курс і пад.).

Настаўнік малодшых класаў.

пале́зці, -зу, -зеш, -зе; пале́з, -зла; пале́зь; зак.

1. Пачаць лезці (у 1, 3 і 7 знач.).

П. на дрэва.

Хлапчукі палезлі ў сад.

П. біцца.

П. ў кішэнь.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пачаць выпадаць (пра валасы, поўсць).

Валасы ўжо палезлі.

палёт, -у, М -лёце, мн. -ы, -аў, м.

Рух, перамяшчэнне па паветры.

П. ракеты.

П. на Марс.

П. думкі (перан.). Птушка высокага палёту (перан.; пра чалавека, які займае важнае становішча; разм., іран.).

|| прым. палётны, -ая, -ае (спец.).

Палётная вага (вага лятальнага апарата, гатовага да палёту).

панато́чваць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Натачыць, навастрыць усё, многае.

П. нажы.

2. чаго. Вытачыць на станку вялікую колькасць чаго-н.

П. верацён.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.), чаго. Нагрызці вялікую колькасць чаго-н. (пра грызуноў, насякомых).

Мышы панаточвалі саломы.

прада́жны, -ая, -ае.

1. гл. продаж.

2. Прызначаны для продажу.

Прадажная рэч.

3. Пра цану, вартасць: які бярэцца пры продажы.

Прадажная цана тавару.

4. Які за грошы, за подкуп здольны да ганебных учынкаў.

П. чалавек.

Прадажнае пяро (перан.)

|| наз. прада́жнасць, -і, ж. (да 4 знач.).