Verbum

мімо́за, -ы, мн. -ы, -мо́з, ж.

1. Трапічная расліна сямейства бабовых, асобныя віды якой згортваюць лісцікі пры дотыку да іх.

Не мужчына, а м. (перан.: пра крыўдлівую, сарамлівую асобу).

2. Від паўднёвай акацыі сямейства бабовых з дробнымі жоўтымі кветкамі.

Падараваць мімозы.

|| прым. мімо́завы, -ая, -ае.

мя́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.

1. Драўляны таўкач, якім таўкуць бульбу, расціраюць харчовыя прадукты.

2. перан. Непаваротлівы, няспрытны чалавек (разм.).

◊

Дурань і мяла зломіць (разм., неадабр.) — неразумны чалавек і добрую справу сапсуе.

Ні ў кола ні ў мяла (разм., неадабр.) — пра няўмелага, няздатнага чалавека.

дэкальтэ́, нескл., н.

1. Вялікі выраз у верхняй частцы жаночага адзення, які адкрывае шыю, плечы, верхнюю частку грудзей.

Глыбокае д.

2. у знач. прым., нязм. Пра жаночае адзенне з такім выразам.

Сукенка д.

|| прым. дэкальтава́ны, -ая, -ае.

Дэкальтаваная сукенка.

Перад люстэркам прыхарошвалася дэкальтаваная дама.

закаці́цца, -качу́ся, -ко́цішся, -ко́ціцца; зак.

1. Коцячыся, трапіць куды-н.

Мячык закаціўся ў куток.

Кола закацілася за вугал.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Апусціцца за гарызонт (пра нябесныя свяцілы).

Сонца закацілася за лес.

Яго слава ўжо закацілася (перан.).

|| незак. зако́чвацца, -аюся, -аешся, -аецца.

засла́ць², -сцялю́, -сце́леш, -сце́ле; -сцялі́; -сла́ны; зак., што.

1. Рассцілаючы што-н., пакрыць якую-н. паверхню.

З. стол абрусам.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыць, завалачы сабой (пра што-н., што сцелецца).

Туман заслаў нізіну.

Слёзы заслалі вочы.

|| незак. засціла́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

зачыта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак., што.

1. Прачытаць уголас для ўсеагульнага апавяшчэння.

З. пастанову.

2. Прывесці ў неахайны выгляд працяглым або нядбайным карыстаннем (пра кнігу, газету і пад.; разм.).

3. Узяўшы для чытання, не вярнуць (разм.).

З. кнігу.

|| незак. зачы́тваць, -аю, -аеш, -ае.

гі́бкі, -ая, -ае.

1. Які лёгка гнецца і разгінаецца; пругкі.

Г. дубец.

2. перан. Багаты адценнямі, выразны (пра голас, характар і пад.).

Г. голас.

3. перан. Здольны ўмела і хутка рэагаваць на пэўныя ўмовы, абставіны, прызвычайвацца да іх.

Гібкая палітыка.

|| наз. гі́бкасць, -і, ж.

дакуме́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

1. Дзелавая папера, што пацвярджае права на што-н.

Апраўдальны д.

Д. аб адукацыі.

2. Пасведчанне, што пацвярджае асобу прад’яўніка.

Праверка дакументаў.

3. Пісьмовыя помнікі, якія сведчаць пра гістарычныя падзеі.

Старажытнабеларускія граматы — гістарычныя дакументы.

Архіўныя дакументы.

даўбе́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Круглае палена з патончаным канцом-дзяржаннем для расколвання, убівання чаго-н. у што-н.; невялікая доўбня.

Увагнаў калок даўбешкай.

Даўбешкамі забівалі палі.

2. перан. Пра тупога, някемлівага чалавека (разм., лаянк.).

Д. часам пост займае немалы.

дубі́на, -ы, мн. -ы, -бі́н, ж.

1. Тоўстая, звычайна дубовая палка.

2. перан. Пра тупога, неразумнага чалавека (лаянк.).

|| памянш. дубі́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж. (да 1 знач.) і дубі́начка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).