Мі́кра — у шматлікіх назвах з навукі і тэхнікі: мікраскоп, мікраметр, мікракосм, мікрафон і інш., запазычаных у савецкі перыяд у асноўным з зах.-еўр. моў праз рус. мову (Крукоўскі, Уплыў, 83) са ст.-грэч. μικρός ’малы’. Пасрэдніцай магла быць і польск. мова.

Мі́кра ’дробнарыбіца’ (дзятл., Сцяшк. Сл.). З новагрэч. μικρός ’малы, дробны’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Рара́ты (рора́ты) ’служба ў каталікоў пасля паўночы перад Раством’: пошли в косцёл на рораты (Нас.). Паводле аўтара слоўніка, з лац. aurorata ’?’ — відаць, народнаэтымалагічнае аднясенне да aurōra ’ранняя зорка’. Паводле Брукнера (463), польск. roraty ’першая ранняя імша ў перыяд адвенту ў каталікоў’ ад першых слоў псалма rorate соеіі (= спусціце росы, нябёсы).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гон, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. гнаць і гнацца.

2. Праследаванне звера на паляванні. Напрамак гону. □ Гэта былі кудлатыя мясцовыя аўчар[кі], лютыя, але няздатныя для гону. Самуйлёнак.

3. Спец. Паводзіны звера ў час шлюбнага перыяду. Перыяд гону лася.

•••

Бабровыя гоны (уст.) — месца, дзе вадзіліся і лавіліся бабры.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

публі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які адбываецца ў прысутнасці публікі, людзей; адкрыты. Публічная лекцыя. □ Паэт [Максім Танк] перакладаў вершы Пушкіна на беларускую мову яшчэ ў давераснёўскі перыяд, выступаў з іх публічным чытаннем. Бугаёў.

2. Прызначаны для шырокага кола людзей, грамадства, для грамадскага карыстання. Публічная бібліятэка. Публічная выстаўка.

•••

Публічны дом гл. дом.

[Ад лац. publicus — грамадскі.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ГІПЕРЫЁН,

спадарожнік планеты Сатурн. Адлегласць ад Сатурна 1,48 млн. км, найб. папярочнік каля 350 км, сідэрычны перыяд абарачэння 21,28 сут. Адкрыты Дж.Ф.Бондам (1848, ЗША).

т. 5, с. 258

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

баска́к

(цюрк. baskak)

прадстаўнік ханскай улады і зборшчык даніны ў падначаленых народаў у перыяд татара-мангольскага нашэсця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

галацэ́н

(ад гр. holos = увесь + -цэн)

сучасны перыяд геалагічнай гісторыі Зямлі, які з’яўляецца другім, верхнім падраздзяленнем антрапагену.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ксерамезафі́ты

(ад ксера- + мезафіты)

расліны, якія прыстасаваліся жыць у сярэднеўвільготненых мясцінах і могуць пераносіць засушлівы перыяд лета.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

метакіне́з

(ад мета- + -кінез)

перыяд дзялення клеткі, у час якога адбываецца перамяшчэнне храмасом у плоскасць экватара клеткі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

рэнта́бельнасць

(ад рэнтабельны)

паказчык эканамічнай эфектыўнасці работы прадпрыемстваў, галін вытворчасці за пэўны перыяд, які характарызуе іх прыбытковасць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)