press​2 [pres] v.

1. ці́снуць; прыціска́ць;

press the button націска́ць на кно́пку;

press juice out of a lemon выціска́ць сок з лімо́на

2. прасава́ць

3. насто́йваць, патрабава́ць, прымуша́ць; дамага́цца;

The bank is pressing up for a quick decision. Банк патрабуе ад нас хуткага рашэння;

time presses/is pressing час не чака́е

4. навя́зваць, ста́віць у ця́жкае стано́вішча;

We are pressed for time. У нас няма часу.

♦

press smth. home перако́нваць, упэ́ўніваць; насто́йваць на чым-н.

press down [ˌpresˈdaʊn] phr. v. прыціска́ць

press forward [ˌpresˈfɔ:wəd] phr. v. прабіва́цца, ру́хацца, праціска́цца напе́рад

press in [ˌpresˈɪn] phr. v.

1. уціска́ць; прапі́хваць

2. уціска́цца; праціска́цца; прапіха́цца

press on [ˌpresˈɒn] phr. v. infml спяша́цца; паспяша́цца

press up [ˌpresˈʌp] phr. v.

1. адціска́ць, цясні́ць

2. то́ўпіцца

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

tył, ~u

м.

1. задняя частка; зад;

z ~u — ззаду;

cofnąć się do ~u — падацца назад; адступіць (адысці) назад;

siedzieć ~em do kogo — сядзець спінай (задам) да каго;

pozostawać w tyle — застацца ззаду;

założyć co ~em na przód — апрануць што задам наперад;

2. вайск.. тыл;

w tył zwrot! — кругом! (каманда)

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

крок (род. кро́ку) м., в разн. знач. шаг;

ад стала́ да дзвярэ́й шэсць кро́каў — от стола́ до двере́й шесть шаго́в;

ме́рныя кро́кі — разме́ренные (ме́рные) шаги́;

дро́бныя кро́кі — ме́лкие шаги́;

бе́глы к. — бе́глый шаг;

прыба́віць кро́ку — приба́вить ша́гу;

шпа́ркім кро́кам — ско́рым (бы́стрым) ша́гом;

○ гіга́нцкія кро́кі — спорт. гига́нтские шаги́;

◊ пе́ршыя кро́кі — пе́рвые шаги́;

адбіва́ць к. — отбива́ть шаг;

адзін к. — (да чаго) оди́н шаг (до чего);

гусі́ны к. — гуси́ный шаг;

няпра́вільны к. — ло́жный шаг;

што ні к. — что ни шаг;

дыпламаты́чныя кро́кі — дипломати́ческие шаги́;

сямімі́льнымі кро́камі — семими́льными шага́ми;

к. у к. — шаг в шаг;

ні на к. — ни на шаг;

чарапа́шым кро́кам — черепа́шьим ша́гом;

ні кро́ку дале́й — ни ша́гу да́льше;

ні кро́ку наза́д — ни ша́гу наза́д;

к. за кро́кам — шаг за ша́гом;

к. напе́рад — шаг вперёд;

на ко́жным кро́ку — на ка́ждом шагу́ (что ни шаг);

кро́ку не сту́піць — (без каго, чаго) ша́гу не сту́пит (без кого,чего);

не дава́ць кро́ку ступі́ць — не дава́ть ша́гу сде́лать;

зрабі́ць рашу́чы к. — сде́лать реши́тельный шаг;

к. напе́рад, два кро́кі наза́д — шаг вперёд, два ша́га наза́д

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Пе́рад ’пярэдняя частка чаго-небудзь’, перада́, перадок, пірадок, пэрэдо́к, пырыдо́к, пярадок ’тс’ (ТСБМ, Др.-Падб., Бір. Дзярж., Сцяшк. Сл., Бес., Нас., Шат., Сл. ПЗБ, ТС; Варл.; Карскі 2-3, 438); перадок, пірадо́к ’кароценькая лавачка перад сталом’ (віц., Шн. 3; Касп.), пірядок ’невялікі ўслон’ (Сл. ПЗБ), перады́ ’перад бота, кашулі’ (вільн., Сл. ПЗБ); пе́рад ’адборнае, перадавое зерне’ (раг., паст., Сл. ПЗБ; мін., маг., гом., ЛА, 2); пе́рад(а) ’спераду’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ; Варл.), ’напярэдадні’ (віл., лід., Сл. ПЗБ), ’уперад, раней, у мінулым’ (маладз., Жыв. сл.), пе́рат ’у параўнанні з…’ (зэльв., Жыв. сл.), пе́радам ’даўней, калісьці’ (Сцяшк. Сл.), перад ’пад’ (ТС), пе́рад пе́радам ’перад сабой’ (Ян.). Укр., рус. пе́ред, стараж.-рус. передь, польск. przed(e), в.-луж. před, н.-луж. pśed, чэш. před, славац. pred, славен. prêd, pred‑, серб.-харв. пред(а), макед., балг. пред, ст.-слав. прѣдъ. Прасл. *per‑dъ, першая частка якога генетычна ўзыходзіць да і.-е. *per‑ (авест. parō ’спераду, перад’, ст.-грэч. πάρος ’наперад, раней’, ст.-інд. purā ’тс’, гоц. faúro, ням. vor ’перад’), а ‑dъ узята з *роdъ (Махэк₂, 491), альбо з і.-е. *dhē (Бернекер, KZ, 57, 240); Вондрак (Vergl. gr., 2, 298), а яшчэ раней Зубаты (IF–Anzeiger, 22, 57) у якасці такой узмацняльнай часціцы прыводзяць ст.-інд. bahirdhā ’без’ /bahir; Станг (ScSl, 3, 236) супастаўляе ‑dъ у прасл. nadъ, podъ, perdъ, zadъ з прус. ‑dau: pirsdau ’перад’, sirsdau ’сярод’, pansdau ’потым’ (ESSJ, 1, 127–128). Для перадок — прасл. *perdъkъ. Сюды ж перадавы́ ’плытагон, які кіруе плытом’ (віл., віц., Нар. лекс.); перадаво́е, перэдовое, перэдко́вое, перэдко́вэ ’лепшае зерне’ (петрык., глус., лельч., ЛА, 2); перадаві́к ’той, хто дасягнуў найбольшых вынікаў у сваёй дзейнасці (ТСБМ) < рус. передовик ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вы́ступіць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак.

1. Выйсці наперад адкуль‑н., з-за чаго‑н. Васіль.., не цямячы больш нічога, не бачачы, як сляпы, выступіў з-за ясакару. Мележ. // Стаць бачным, абазначыцца. З правага боку выступілі з-за шэрай заслоны дажджу абрысы касы. В. Вольскі. Вада.. [у сажалцы] значна спала, у некаторых месцах выступіла зямля. Маўр.

2. Выйсці, адправіцца. На світанні партызаны выступілі ў пушчу.

3. перан. Пачаць працу ў якой‑н. галіне. Выступіць на літаратурную арэну. Выступіць на падмостках сцэны.

4. Звярнуцца да грамадскасці з якім‑н. паведамленнем, прапановай, планам і пад. Выступіць з дакладам. Выступіць у спрэчках на сходзе. □ Калі ўсе.. пытанні былі абмеркаваны, выступіў дзед Талаш, каб расказаць пра Саўку Мільгуна. Колас. // Адкрыта выказаць свае думкі, погляды, прапановы і пад. Выступіць у абарону міру. Выступіць супраць падрыхтоўкі новай вайны.

5. Прасачыўшыся знутры, паказацца на паверхні. Выступіў пот на твары. □ Гарачыня была такая, што ў людзей ад поту на гімнасцёрках выступіла соль. Гурскі. // перан. Праявіцца, выявіцца (пра рысы характару, пачуцці і пад.). І тут усе ўбачылі, што раней незаўважаная рыса гэтай натуры.. выступіла наверх. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тапта́цца, тапчуся, топчашся, топчацца; незак.

1. Пераступаць з нагі на нагу на адным месцы. На паляне Анісім доўга таптаўся на месцы, чуйна ўслухоўваўся, з якога боку дзьме вецер, — хаця б не пачуў дзік чалавека. Сачанка. // Хадзіць туды-сюды на невялікай прасторы. Яшчэ больш .. [Антон] угнуў плечы і бязмэтна пачаў таптацца каля драбін. Чорны. — Чаго ж мы будзем таптацца на ганку? — зноў парывіста загаманіў Шырокі. Колас.

2. Рабіць што‑н., не дасягаючы мэты. Часці тапталіся на месцы, наступленне, было відаць, пачынала зрывацца. Мележ. // Рабіць што‑н., завіхацца, але без значнага плёну. [Касарыцкая:] — Тут дзень пры дні круцішся, топчашся, падмятаеш, даглядаеш... Іншы раз і знаку ніякага няма, як ваду ў ступе таўчэш... Грамовіч.

3. Глуміць, ходзячы па чым‑н. [Мікалай Патапавіч:] — Чаму вось гэтая .. «Фіялка» стаіць і жолаб з голаду грызе, а побач аднагодак топчацца па сене? Кулакоўскі. // Разм. Ходзячы па чым‑н., наносіць бруд. [Санітарка:] — І ночы на цябе няма! Ідзі спаць, хлопча, і не тапчыся па чыстай падлозе, усё роўна не пушчу. Грахоўскі.

4. Зал. да таптаць.

•••

Таптацца на (адным) месцы — не развівацца, не рухацца наперад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

умацава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; зак., што.

1. Зрабіць што‑н. больш устойлівым. Умацаваць плаціну. Умацаваць дамбы. □ Каб не нарабіць са сваёй стрэльбай якой-небудзь шкоды, дзед абкруціў анучкай куркі ды зверху ўмацаваў яшчэ наглуха дротам. Лынькоў. Новая дарога ляжала моцная, роўная, як стол. Тарфяны попел схапіў, умацаваў пясок, атрымаўся рыхлы асфальт. Новікаў. Ластаўкі з усіх бакоў абляпілі бляшанку зямлёй. Відаць, яны не надта давяралі нашай пасудзіне і рашылі ўмацаваць яе. Ляўданскі. // перан. Надаць сілу, стойкасць (думкам, пачуццям і пад.). Зорын.. [Нагорнаму] давяраў, а выпадак з Радзецкім яшчэ больш умацаваў гэтае давер’е. Гурскі. Няўдачы загартавалі мастака, умацавалі яго веру ў сябе. «ЛіМ».

2. Разм. Прымацаваць што‑н. на чым‑н. грунтоўна, надзейна. Высланыя наперад радысты ўмацавалі дынамік на страсе камандзірскай зямлянкі. Шамякін. Мы з Сяргеем грунтоўна ўмацавалі за плячыма рацыю. Няхай.

3. Зрабіць больш здаровым. Умацаваць нервы.

4. Зрабіць больш моцнымі асновы чаго‑н. Умацаваць абарону краіны сацыялізма. □ Дзякуючы льнаводству.. [калгасы] ўмацавалі сваю эканоміку. «Звязда». // Узняць на больш высокую ступень арганізаванасць, дысцыпліну. Умацаваць дысцыпліну.

5. Стварыць абарончыя збудаванні дзе‑н., забяспечыць сродкамі абароны. Умацаваць подступы да горада.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уско́чыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак.

1. Хутка ўстаць, падняцца з месца. Сёмка паволі ўзняўся з канапы. Следам за ім борздзенька ўскочыў Харытон Ігнатавіч. Васілёнак. Не помнячы сябе, Грэчка стаў адпаўзаць назад, потым ускочыў і пабег. Мележ.

2. Скочыць на каго‑, што‑н. Сувязны ўскочыў на каня і паскакаў. М. Ткачоў. Салдат спрытна ўскочыў на падножку і ў момант апынуўся ў прасторнай кабіне самазвала. Васілевіч. Ускочыць на падаконнік, адвярнуць шпінгалеты — секунда часу. Вось толькі не была б прыбіта цвікамі рама. Хомчанка. // у што. Скочыць у сярэдзіну чаго‑н. Ускочыць у лодку. □ Лабановіч выбег на платформу і ўскочыў у першы пасажырскі вагон. Колас.

3. перан. Узнікнуць (аб прышчах, нарывах і пад.). Ускочылі мазалі на руках. □ На лбе ўскочыў гуз, але Андрыян не адчуваў болю. Марціновіч.

4. у што. Імкліва ўвайсці, сілай уварвацца куды‑н. Раптам адчыніліся дзверы і за мной у хату ўскочылі ўзрадаваныя дзеці. Ляўданскі. Група прарыву ўскочыла ў лес і адным ударам выбіла адтуль фашыстаў. Новікаў.

5. у што. Трапіць, папасці выпадкова куды‑н. Спалоханыя коні рванулі наперад, але колы таратайкі.. ускочылі ў правал. Караткевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

drängen

1.

vt, vi (gegen A) напіра́ць (на што-н.); цясні́ць

j-n an die Wand ~ — прыці́снуць каго́-н. да сцяны́

2) падганя́ць; níemand drängt uns ніхто́ нас не го́ніць

die Zeit drängt — час не чака́е

2.

(sich) шту́рхацца, то́ўпіцца

sich durch die Ménge ~ — праціска́цца праз нато́ўп

sich in den Vórdergrund ~ — працісну́цца напе́рад

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

fort

adv

1) прэч

fort (mit dir)! — прэч!, пайшо́ў прэч!

~ damít! — забярд(це) гэ́та!

2) напе́рад

ich will mit der Sáche nicht ~ — у мяне́ не ру́хаецца [не ла́дзіцца] спра́ва

3) дале́й

nur ímmer ~! — праця́гвайце!, дале́й!

in éinem ~ — бесперапы́нна, без супы́ну

und so ~ і — гэ́так дале́й

4) у адсу́тнасці, далёка

sie sind ~ — яны́ пайшлі́ [пае́халі], іх няма́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)