дэ́льта 1, ‑ы, ДМ ‑льце, ж.
Вусце ракі з наноснай раўнінай, разрэзанай шматлікімі рукавамі і пратокамі. Дэльта Волгі.
[Ад назвы грэчаскай літары «дэльта» (Δ) і якая мае форму трохвугольніка.]
дэ́льта 2, ‑ы, ДМ ‑льце, ж.
Назва чацвёртай літары грэчаскага алфавіта.
[Грэч. delta.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
крэ́сы, ‑аў; адз. няма; (звычайна ў спалучэнні з прым. «усходнія»).
Назва Заходняй Беларусі і Заходняй Украіны, якой карысталіся польскія шавіністы ў 1919–1939 гг., калі гэтыя землі былі захоплены буржуазнай Польшчай.
[Польск. kresy — прыгранічная вобласць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
русі́ны, ‑аў; адз. русін, ‑а, м.; русінка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. русінкі, ‑нак; ж.
Назва ўкраінцаў заходнеўкраінскіх зямель, якая мела найбольшае распаўсюджанне ў час іх знаходжання пад аўстра-венгерскім гнётам.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эалі́т, ‑у, М ‑ліце, м.
1. Устарэлая назва старажытнейшага перыяду каменнага веку (палеаліту), калі людзі выраблялі прымітыўныя каменныя прылады.
2. У геалогіі — камень з вострымі краямі, падобны на штучна апрацаваны камень.
[Ад грэч. ēōs — зара і lithos — камень.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
індаеўрапе́йцы, -аў, адз. -пе́ец, -пе́йца, м.
Агульная назва плямён — продкаў сучасных народаў, якія гавораць на мовах індаеўрапейскай сям’і.
|| прым. індаеўрапе́йскі, -ая, -ае.
Індаеўрапейская прамова.
○
Індаеўрапейская сям’я моў — агульная для многіх народаў Еўропы, Заходняй Азіі і Індастана сям’я моў, якая ўключае групы балтыйскую, германскую, грэчаскую, індыйскую, іранскую, кельцкую, раманскую, славянскую і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
індзе́йцы, -аў, адз. індзе́ец, -дзе́йца, м.
Агульная назва карэнных плямён і народнасцей (за выключэннем эскімосаў і алеутаў), якія насялялі амерыканскі мацярык да паяўлення еўрапейцаў і захаваліся да сённяшняга дня толькі ў некаторых раёнах Паўднёвай і Паўночнай Амерыкі.
|| ж. індыя́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак.
|| прым. індзе́йскі, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
бас, -а і -у, мн. басы́, -о́ў, м.
1. -у. Самы нізкі мужчынскі голас.
2. -а. Спявак з такім голасам.
Густы б.
3. -а. Агульная назва музычных інструментаў нізкага рэгістра.
4. толькі мн. Струны або клавішы музычнага інструмента, якія адзываюцца нізкім гукам.
Націснуць на басы.
|| прым. басо́вы, -ая, -ае.
Басовая партыя.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шпа́лы, шпал, адз. шпа́ла, -ы, ж.
1. Масіўныя папярочныя драўляныя або жалезабетонныя брусы, на якія ўкладваюць рэйкі.
2. адз. Неафіцыйная назва знака адрознення (у выглядзе прамавугольніка) на пятліцах у старшага каманднага саставу Чырвонай Арміі да 1943 г. (разм.).
З трыма шпаламі на пятліцах.
|| прым. шпа́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
tutor1 [ˈtju:tə] n.
1. ха́тні наста́ўнік, рэпеты́тар;
hire a tutor наня́ць прыва́тнага наста́ўніка
2. кіраўні́к гру́пы студэ́нтаў (у англійскіх універсітэтах); мало́дшы выкла́дчык вышэ́йшай навуча́льнай устано́вы (у ЗША)
3. кні́га з інстру́кцыямі;
a violin tutor шко́ла ігры́ на скры́пцы (назва падручніка)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
пераразлі́к м фін, бухг
1. (перавод у іншыя адзінкі) Úmrechnung f -, -en;
у пераразлі́ку на (назва валюты) úmgerechnet auf (A);
2. (новы разлік) Náchrechnung f; Náchzahlung f -; Dúrchrechnen n -s
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)