вярту́н, вертуна, м.

1. Разм. Непаседа, вяртлявы чалавек. Ах, як Макоўчыку хацелася выказаць мне тое, што цяпер у яго душы кіпіць да гэтага вертуна, выказаць увесь гнеў, усю пагарду! Мележ.

2. Голуб штучна выведзенай пароды.

3. Невялікі вадзяны жук.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарбі́на, ‑ы, ж.

Выпукласць, акруглены выступ на чым‑н. Абшары балот змушалі людзей цесна сяліцца на гарбінах пясчаных выспаў, каб мець больш сухой зямлі пад пасевы. Дуброўскі. У сініх гарбінах гор, што цямнелі наводдаль.., збіраліся, дымячыся, навальнічныя хмары. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гардэро́б, ‑а і ‑у, м.

1. ‑а. Шафа для адзення.

2. ‑а. Месца ў грамадскім памяшканні, прызначанае для захоўвання верхняга адзення; раздзявальня. Многія гледачы заходзілі ў гардэроб, здымалі верхнюю вопратку. Мележ.

3. ‑у. Усё адзенне аднаго чалавека. Гардэроб артыста.

[Фр. garde-robe.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

авантуры́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Беспрынцыповы дзялок, прайдзісвет. [Чарнавус:] Гэта непаразуменне, што вы дырэктар установы. Вы — прайдзісвет і авантурыст! Крапіва. [Мяснікоў:] Мы і будзем змагацца! Толькі без панікі і не як авантурысты, а па ўсіх правілах ваеннай і партыйнай навукі. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адпіса́цца, ‑пішуся, ‑пішашся, ‑пішацца; зак.

Разм. Ухіліцца ад выканання чаго‑н., напісаўшы фармальны адказ. І пры ўсім тым.. [ліст] напісан не абы-як, не для таго, каб адпісацца, — на дзвюх старонках хворы пісьменнік [Кузьма Чорны] разабраў плюсы і мінусы абодвух апавяданняў. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акале́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

1. Змерзнуць, моцна азябнуць. — Ты ж акалеў, вунь пальцы якія. — смеючыся казала.. [леснічыха] Сяргею. Шамякін.

2. Памерці (часцей пра жывёлу). — А я думала, ці не акалеў часам! — пакпіла Ганна. — Стаіць, як слуп пры шляху! Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зво́ддалеку і зво́ддалек, прысл.

Разм.

1. Тое, што і зводдаль (у 1 знач.). Колышаў яшчэ зводдалеку заўважыў, што ў лагеры ідзе звычайнае жыццё. Мележ.

2. Тое, што і зводдаль (у 2 знач.). [Сымон] назіркам, як баючыся, рушыў за [дзяўчынай] зводдалеку. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

размо́раны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад размарыць.

2. у знач. прым. Знямоглы, абяссілены ад гарачыні і пад. Размораныя куры капаліся ў дарожным прыску. Б. Стральцоў. Драмаў .. [Васіль] нядоўга, абудзіўшыся, размораны ляжаў, заплюшчыўшы вочы, і нічога не думаў. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

саро́мны, ‑ая, ‑ае.

Які выклікае пачуццё сораму; сараматны. Зірнуў [Алесь] са страхам. Гатоў быў кожны момант кінуцца наўцёкі. Потым ужо гарэў, нібы яго злавілі на нечым саромным. Мележ. Цяпер сумненняў не аставалася — каханне ў іх [Лёдзі і Юркі] было бяскрылае, сляпое, саромнае. Карпаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сасо́ннік, ‑у, м.

Сасновы лес. Поле тут адразае чорна-зялёная сцяна густога цяністага сасонніку. Мележ. Дарога спускаецца ў глыбокі і доўгі лог, туды, дзе пад старымі панурымі ялінамі гусціўся сасоннік і ядловец, дзе было асабліва цёмна і сцішна. Вышынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)