◎ Пераса́днік ’палісаднік’ (слаўг., Мат. Маг.), рус.калуж., маск., арл., брамак, пересадник ’гадавальнік’, пересадень ’гароднік каля хаты’, славен.presadnik ’тс’. Да перасадзіць < пера- і садзіць (гл.). Аб суф. ‑нік гл. Сцяцко, Афікс. наз., 55.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
піке́т
(фр. piquet)
1) невялікі ваенны вартавы атрад, застава (напр. конны п.);
2) група асоб, якія стаяць дзе-н. з мэтай дэманстрацыі грамадскага пратэсту (напр. пікеты каля будынка парламента).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ocierać się
незак.
1. выцірацца; абцірацца;
2. церціся; кранацца; ацірацца
ocierać się o kogo — ацірацца калякаго
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Marsch
I
m -es, Märsche
1) пахо́д, перахо́д, марш
sich in ~ sétzen — ру́шыцца ў пахо́д
2) спарт. хадзьба́
3) муз. марш
◊ j-m den ~ blásen* — разм. прагна́ць каго́-н. з трэ́скам
II
f -, -en урадлі́вая нізі́на (каля ракі, каля мора)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
obok
kogo/czego
1. поруч, побач; поплеч; блізка;
mieszkamy obok — мы жывём побач;
przeszła obok — яна прайшла побач;
2.каля, ля;
usiądź obok studni — сядзь каля студні;
obok siebie — побач; поплеч; плячо ў плячо; бок у бок
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ашо́сцік ’пярэдняя пляцоўка перад вусцем печы’ (Касп.), рус.пск.ашосток (Тр. прибалт. диал. конф. 1968 г., Тарту, 1970, 182). З а‑шосцік месца, якое знаходзіцца каля шастка (стаяка на прыпечку, які падтрымлівае казырок печы)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Каму́ш ’веранда’ (лун., Нар. сл.). Відаць, паходзіць з укр.комиш ’трыснёг’, якое з тур.kami$ ’тс’. Значэнню ’веранда’ папярэднічала значэнне ’сені’, ’прыбудоўка’ — прымітыўнае збудаванне каля франтона з крокваў і лат, пакрытых (як страха) трыснягом.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Прыкарэ́нкаваты (прыкорэ́нковатый) ’нізкі, каранасты’ (стол., Нар. лекс.). Утварэнне ад ко́рань (гл.) з развіццём семантыкі. Параўн. рус.дыял.прикорёнок ’тоўсты і маларослы чалавек’, укр.при́корень ’частка ствала каля кораня, пень; невялікі калок, убіты ў зямлю’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Рача́ліна ’балотная рэчка’ (Яшк.), ’месца стоку талай і дажджавой вады, ручаіна’ (мядз., Нар. словатв.), сюды ж рача́льнік ’затока каля рэчкі’ (віл., Сл. ПЗБ). Утварэнне з падвойнай суфіксацыяй рака + ал + іна. Накшталт балаціна ’забалочаная мясціна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
умасці́цца, умашчуся, умосцішся, умосціцца; зак.
1.Разм. Зручна размясціцца. Два грузчыкі .. умасціліся спераду, каля самай кабіны, тварам супроць ветру, які не пыліць ім у вочы, а толькі прыемна халодзіць.Брыль.Кругом сядзелі, ляжалі, хто дзе ўмасціўся.Лобан.Каля .. [Бабіцкай і Аксені] ўмасцілася кошка, мурлыкаючы сваю песеньку.Гурскі.
2.Абл. Уладкавацца дзе‑н. [Пракоп] кінуўся ў раён і ўмасціўся там за наглядчыка на рынку.Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)