«ВЕРАБЕ́Й»,

традыцыйны бел. танец. Цесна звязаны са шматлікімі карагоднымі варыянтамі, у аснове якіх кругавая пабудова, імітацыя рухаў вераб’я, суправаджэнне прыпеўкамі. Складаецца з 2 частак: 1-я ва ўмераным тэмпе, муз. памер трохдольны, 2-я — у хуткім, муз. памер 24. Уваходзіў у рэпертуар трупы І.Буйніцкага. Быў вядомы ў Віцебскай, Гомельскай і Магілёўскай абласцях.

Ю.М.Чурко.

т. 4, с. 92

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

матло́т

(фр. matelote, ад matelot = матрос)

1) французскі матроскі танец, блізкі да жыгі; узнік у 19 ст., у пач. 20 ст. атрымаў пашырэнне як бальны танец;

2) страва з кавалачкаў рыбы ў соусе з чырвонага віна і розных прыпраў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Unus flos non facit ver

Адна кветка не робіць вясны.

Один цветок не делает весны.

бел. Адным сэрцам свету не запаліш. Адна ластаўка вясны не робіць.

рус. Одна ласточка не делает весны. Первая пороша ‒ не санный путь.

фр. Une hirondelle ne fait pas le printemps (Первая/одна ласточка не делает весны).

англ. One swallow does not make a summer (Одна ласточка rie делает лета). One woodcock does not make a winter (Один вальдшнеп не делает зимы).

нем. Ein Mann macht keinen Tanz, eine Blume keinen Kranz (Один человек не делает танец, один цветок ‒ венок). Eine Schwalbe macht keinen Frühling (Одна ласточка не делает весны).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

бранль

(фр. branle = калыханне)

старафранцузскі народны танец, які выконваўся ў павольным тэмпе; папярэднік пазнейшай бальнай формы танца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гаво́т

(фр. gavotte)

1) старадаўні французскі танец, а таксама музыка да гэтага танца;

2) частка інструментальнай сюіты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фламе́нка

(ісп. flamenco = літар, фламандзец; цыган)

жвавы рытмічны танец іспанскіх цыганоў, а таксама музыка да гэтага танца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Ба́рынь ’пан’ (Шат., Янк. III), ба́рінь ’тс’ (Бяльк.). Запазычанне з рус. ба́рин ’тс’ (а гэта з боя́рин, гл. Фасмер, 1, 127; Шанскі, 1, Б, 44). Форма ба́рынь (замест ба́рын) узнікла пад уплывам слова бары́ня, таксама запазычанага з рус. мовы (параўн. ба́рыня ’пані’, Янк. III, Шат.; ба́ріня, Бяльк.; гэта слова азначае і танец’, што таксама ўзята з рус.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перага́саць (піріга́сыць) ’патаптаць’ (Юрч. СНЛ). Да пера- (гл.) і ‑гасаць, роднаснага з гойсаць (гл.). Параўн. чэш. hasati ’гойсаць’, ’несціся стрымгалоў’, hasot ’шумны танец, карагод’, ’гаўканне’, славац. hasať ’скакаць, вытанцоўваць’, польск. hasać ’тс’, ’бегаць, гарэзаваць’, укр. гаса́ти. Паводле Махэка₂ (162), звязана з hosati ’бегчы скокам’, якое з *hop‑s‑a‑ti. Генетычна роднасныя з бел. гойсаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

танцава́ць, ‑цую, ‑цуеш, ‑цуе; незак., што і без дап.

1. Выконваць які‑н. танец; прымаць удзел у танцы (танцах). Танцаваць вальс. □ Пайшоў танцаваць і пан падлоўчы са сваёю жонкаю. Колас. У калгасным клубе грымела радыёла, моладзь танцавала. Ваданосаў. // Умець выконваць які‑н. танец (танцы). [Пятро:] — Але лепш за ўсіх танцавалі Максім наш і Ліда доктарава. Шамякін. // Выконваць якую‑н. партыю ў балоце. Танцаваць Анежку.

2. перан. Не стаяць на месцы, пераступаць з нагі на нагу; ісці, падскакваючы (пра коней). Чорны конь пад .. [Лук’янскім] танцаваў у лёгкай хадзе. Чорны. // Рухацца (пра розныя прадметы). Бачыць [Тараска], паплавок танцуе неяк надта дробненька. Узяўся за вудзільна, падсек. Юрэвіч.

•••

Танцаваць ад печкі — пачынаць з прывычнага, простага, паўтараючы ўсе дзеянні з самага пачатку.

Танцаваць пад чыю дудку — тое, што і скакаць пад чыю дудку (гл. скакаць).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ДАНСА́НТНАСЦЬ

(ад франц. dansant танцавальны),

танцавальнасць, сукупнасць фармальных якасцей музыкі, якія робяць яе зручнай для танца і выяўляюць танец. Д. садзейнічае зліццю музыкі і танца ў адзінае маст. цэлае, прадугледжвае дакладнасць метрарытмічнай арганізацыі, падкрэсленую акцэнтоўку моцных доляў і апорных момантаў у мелодыі і акампанеменце. Развіваецца ў балеце гістарычна з узмацненнем сувязі балетнай музыкі са спецыфічнымі задачамі танца.

т. 6, с. 47

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)