зяць, ‑я; мн. зяці, ‑ёў; м.
Муж дачкі. І хоць у кожным пісьме дачка з зяцем запрашала і прыехаць да іх жыць або хоць у госці, Аляксандра Пятроўна ўсё не згаджалася. Каршукоў. Зяць на двор — чарка на стол. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
athwart [əˈθwɔ:t] adv., prep. fml
1. упо́перак; наўско́с;
They put a table athwart the doorway. Яны паставілі стол упоперак дзвярэй.
2. су́праць, супро́ць; насу́перак;
His statement ran athwart what was previously said. Яго словы супярэчылі таму, што было сказана раней.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
уста́віць, -та́ўлю, -та́віш, -та́віць; -та́ўлены; зак., што.
1. у што. Паставіць, змясціць у сярэдзіну чаго-н.
У. шыбу ў раму.
У. зубы (штучныя). У. слова ў размову (перан.)
2. чым. Заняць, укрыць паверхню.
У. стол ядой.
3. перан., у каго-што і каго-што. Нерухома ўтаропіць на каго-, што-н. (вочы, позірк).
У. позірк у прастору.
|| незак. устаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. уста́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 1 знач.) і устаўля́нне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Вуцю́к ’качаня’ (Дразд.), вутюкы́ ’качаняты’ (стол., Жыв. сл.). Ад ву́ця, адносна суфіксацыі гл. Грынавецкене і інш., Балто-слав. сб., 381; Мартынаў, Деривация, 31 (пад уплывам балтыйскага ‑(i)ukas.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Выраза́ць (БРС, Касп., Яруш.), выры́звацца ’з’яўляцца (аб калоссях, усходах)’ (малар., стол., Выг. дыс.), вырэ́звацца ’ўзыходзіць (пра сонца)’ (Шатал.). Гл. рэзаць. Апошняе значэнне — украінізм; параўн. вирі́зуватися ’выходзіць (аб месяцы)’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
калья́н, ‑а, м.
У некаторых народаў Усходу і Афрыкі — курыльная прылада, у якой тытунёвы дым ачышчаецца, праходзячы праз ваду. Энрыка прыносіў і клаў на стол па загаду «свайго шэфа» папкі фатаграфічных здымкаў і распалены кальян, вывезены італьянцам калісьці з Афрыкі. Мікуліч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запля́міць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак., каго-што.
1. Пакрыць плямамі. Запляміць спадніцу. Запляміць стол чарнілам.
2. перан. Зганьбіць, абняславіць. Запляміць сябе ганебным учынкам. □ Пятро як бы баяўся, каб хто незнарок не абразіў, не запляміў яго светлых і чыстых пачуццяў. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
упрыты́к, прысл.
Разм. Блізка, без прамежку, шчыльна прымыкаючы да чаго‑н. Моцныя дубовыя дошкі, без адзінай шчылінкі, збітыя ўпрытык, апаясвалі сядзібу хутара. Лупсякоў. Стол быў пастаўлены насупраць акна, упрытык да падаконніка; на стале стаяла гліняная паліваная ваза з пажухлымі кветкамі. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чабурэ́к, ‑а, м.
Страва народаў Усходу — піражок з тонка раскачанага прэснага цеста, начынены баранінай. Лягчэй было Хрысціне крымскія чабурэкі падаць на стол, чым бульбу. Гроднеў. А Крым — гэта нешта карычневае, фіялетава-карычневае, спякотнае, і татары па станцыях прадаюць чабурэкі. Лобан.
[Цюрк.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яда́, ‑ы, ДМ ядзе, ж.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. есці.
2. Тое, што ядуць і п’юць; ежа. Застаўляе [пан] стол дубовы Сытаю ядою, Мёд, віно ў жбанах б’е пенай, Як бы мора тое. Купала. Хлеб ды вада — маладзецкая яда. Прыказка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)