адстра́т

(лац. adstratum = напластаванне)

моўныя з’явы ў мове карэннага насельніцтва, якія ўзніклі пад уплывам мовы прышэльцаў, а таксама сама мова прышэльцаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

literate [ˈlɪtərət] adj.

1. пісьме́нны;

About one tenth of the population is/are not literate. Прыкладна адна дзясятая насельніцтва – непісьменныя;

computer-literate які́ ўмее карыста́цца камп’ю́тарам

2. шыро́ка адукава́ны (асабліва ў літаратуры і мастацтве)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

spatial [ˈspeɪʃl] adj. fml

1. прасто́равы;

the changing spatial distribution of the population зме́нлівае тэрытарыя́льнае размеркава́нне насе́льніцтва;

We are temporal and spatial. Мы існуем у часе і прасторы.

2. касмі́чны;

spatial objects касмі́чныя аб’е́кты

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

індуі́зм

(англ. hinduism, ад санскр. hindumata)

рэлігія большасці насельніцтва Індыі, звязаная з культам багоў Вішну і Шывы.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

перасо́вачны, ‑ая, ‑ае.

1. Прыстасаваны для зручнага перасоўвання, перамяшчэння. Перасовачны столік.

2. Які пераязджае з месца на месца, каб задаволіць патрэбы насельніцтва на месцы жыхарства, працы і пад. Перасовачная бібліятэка. Перасовачная майстэрня. □ Непадалёк ужо аднастайна тахкаў рухавічок перасовачнай электрастанцыі. Броўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прыро́ст, ‑у, М ‑сце, м.

Павелічэнне ў колькасных адносінах; прыбаўленне. Прырост насельніцтва. Прырост прадукцыі. □ Людзі хапаліся за работу, каб выкарыстаць, покі не позна, кожную часіну, каб аддаць зямлі на захаванне і на прырост хоць малую колькасць збожжа і бульбы. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сяду́ра, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑ы, Т ‑ай (‑аю), ж.

Абл. Нерухавы, пасіўны чалавек; маруда. Гэтае мясцовае слова «сядура», распаўсюджанае сярод насельніцтва Калінаўшчыны, Злобіч нярэдка ўжываў, калі гаварыў пра якога-небудзь чалавека-маруду. М. Ткачоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узгадня́цца, ‑яецца; незак.

1. Прыводзіцца ў адпаведнасць з чым‑н.; быць узгодненым з кім‑, чым‑н. Сотні тысяч савецкіх патрыётаў пры самай актыўнай падтрымцы мірнага насельніцтва вялі партызанскую барацьбу, якая ўзгаднялася з аперацыямі Савецкай Арміі. «Полымя».

2. Зал. да узгадняць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апартэі́д

(англ. apartheid, ад афрыкаанс apartheid = раздзельнае пражыванне)

палітыка прымусовага размежавання насельніцтва ў краіне, заснаванай на расавай дыскрымінацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

рэзерва́цыя

(лац. reservatio = зберажэнне)

месца прымусовага пасялення карэннага насельніцтва краіны (існуюць у Паўночнай Амерыцы, Паўднёвай Афрыцы і Аўстраліі).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)