Выдзёр ’упершыню апрацаваны ўчастак зямлі’ (Выг. дыс., бяроз.). Аддзеяслоўнае ўтварэнне ад выдзіра́ць ’карчаваць лес’. У семантычных адносінах параўн. рус. дерть, роздерть ’карчэўе’. Параўн. выдзірак 1, выдранка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ле́шы ’нячыстая сіла’ (Сцяшк., ТС). Рус. леший ’лясун, д’ябал’. Адсубстантыўны прыметнік lešjь. Да лес (гл.). Параўн. ст.-рус. лѣший ’парослы лесам’. Літаратуру гл. Фасмер, 2, 490.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ля́балацце, ляболацце, ля́балаць, лябалотнічча, ляву́збалаць, ля́збалацце, лябалоцічча, ляпоўзбалацішча, ляўзкалю́балацце, ля́ўзбалацце ’сенажаць, лес, кусты каля балота’ (слаўг., Яшк.). Да ля 2 + з‑ (‑уз‑, ‑паўз‑) і балота (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перава́жна, прысл.
Галоўным чынам, у большасці. Усю працу каля дому і ў хаце вяла пераважна маці. Глебка. Лес быў пераважна хваёвы — сасна, елка, піхта. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зле́ва, прысл.
З левага боку; проціл. справа. Злева ад лесапільні праходзіла праз лес чыгунка. Пестрак. Злева і справа бялелі камяніцы новых школ і клубаў. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кабе́чы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які мае адносіны да кабеты, належыць ёй; жаночы. Кабечы лёс. □ А спеў дзявочы і кабечы аж разлягаўся ў шчыры лес. Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
е́льнік, ‑у, м.
1. Яловы лес. Недзе ў гушчары маладога ельніку спявалі дразды. Новікаў.
2. зб. Насечаныя яловыя лапкі або дровы. Накласці ельніку ў вогнішча.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
загука́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
Пачаць гукаць. // Падаць гучны голас; гукнуць. І вось Міхась, як яго хто падбіў, узяў і загукаў на ўвесь лес. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
самаво́льшчык, ‑а, м.
Разм. Самавольна. Самавольшчыкі псуюць і пішчаць лес, сякуць яго абы-як, без разбору. Раз у год, перад святам, асабліва пакутуе ельнік. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Wald
m -(e)s, -wälder; лес
ein tíefer ~ — густы́ [дрыму́чы] лес
ein líchter ~ — рэ́дкі лес
durch ~ und Feld schwéifen [stréifen] — хадзі́ць па ляса́х і паля́х
◊ den ~ vor (láuter) Bäumen nicht séhen* — за дрэ́вамі не ба́чыць ле́су
wie es in den ~ hinéinschallt, so schallt es wíeder hináus — ≅ як гукне́ш, так і адгукне́цца
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)