шчарбі́нка, ‑і, ДМ ‑нцы, Р мн. ‑нак; ж.
Памянш.-ласк. да шчарбіна. Усміхаўся.. [бацька] дзіўна, каб шчарбінка, што была ад выбітага ў дзяцінстве зуба, не кожнаму відна была. Сачанка. Камень нагрэўся на сонцы. У шчарбінках на ім рос мяккі.. мох. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ля I предлог с род.
1. (рядом — с определённой или нескольких сторон) во́зле, о́коло, у;
ля даро́гі ляжа́ў ка́мень — во́зле (у) доро́ги лежа́л ка́мень;
2. (при указании на объект действия) с; во́зле;
ля дзіця́ці мно́га рабо́ты — с ребёнком мно́го рабо́ты
ля II нескл., ср., муз. ля
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
па́зуха ж., в разн. знач. па́зуха;
за ~хай — за па́зухой;
палажы́ць за ~ху — положи́ть за па́зуху;
ло́бныя ~хі — анат. ло́бные па́зухи;
п. ліста́ — бот. па́зуха листа́;
◊ трыма́ць ка́мень за ~хай — держа́ть ка́мень за па́зухой;
як у Хрыста́ (Бо́га) за ~хай (жыць) — как у Христа́ за па́зухой (жить)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пхнуць сов., однокр.
1. толкну́ть, пихну́ть;
п. ка́мень з гары́ — толкну́ть (пихну́ть) ка́мень с горы́;
п. ло́кцем у бок — толкну́ть (пихну́ть) ло́ктем в бок;
2. (вложить что-л. внутрь чего-л.) су́нуть, засу́нуть, запихну́ть;
куды́ ты пхнуў гэ́ту кні́гу? — куда́ ты запихну́л (су́нул, засу́нул) э́ту кни́гу?
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Буглёўнік, буглёк ’месца, дзе багата дробных, адшліфаваных вадой каменьчыкаў’ (гродз., Яшкін). Няяснае слова. Можна толькі выказаць няпэўную дагадку пра нейкую сувязь з дзеясловам тыпу *аб‑угліць (да ву́гал). Параўн. яшчэ ўкр. (закарп.) бу́гол ’вялікі камень у рацэ’. Гл. Краўчук, БЛ, 1974, 5, 64.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вайлу́н ’цяльпук, маруда’ (КЭС). Да валіць; параўн. рус. валинь, валень, увалень ’няўклюда’, укр. вайло, вайлюка, валют, валяка ’лены чалавек, лежабока, гультай’, вайлуватий ’няспрытны, непаваротлівы’. Магчыма, таксама збліжэнне з валун ’вялікі камень’. Кароткае і — устаўны гук; параўн. бел. дыял. вайзелін, вайстрак ’лязо’ < востры.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
азуры́т
(ад фр. azur = блакіт, ад ар. läzavard = сіні камень)
мінерал класа карбанатаў блакітнага або сіняга колеру; медная руда.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
кардыеры́т
[ад фр. P. Cordier = прозвішча фр. геолага (1777—1861)]
мінерал класа сілікатаў, бясколерны або сіняга колеру, каштоўны камень.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
лі́тый
(н.-лац. lithium, ад гр. lithos = камень)
хімічны элемент, серабрыста-белы метал, які выкарыстоўваецца пераважна ў ядзернай энергетыцы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
петро́леум
(англ. petroleum, ад гр. petra = камень + лац. oleum = алей)
назва нафты ў англамоўных краінах (ЗША, Англіі і інш).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)