по́пельніца, ‑ы, ж.

Спецыяльная пасудзіна для акуркаў і страсання попелу пры курэнні. [Мужчыны] паспелі ўжо добра пракурыць канцылярыю, уклаўшы ў попельніцу каля дзесяці акуркаў. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіні́чы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да сініцы, уласцівы ёй. Сінічы свіст каля двара, і з клёна, як з календара, лісты зрывае восень. Вялюгін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

слязні́ца, ‑ы, ж.

1. У старажытным Рыме — пасудзінка, у якую збіралі слёзы, калі плакалі па нябожчыку.

2. Слёзны мяшок каля вока, дзе збіраюцца слёзы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

таксі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Разм. Вадзіцель таксі. Да дачы .. [Яраш] не даехаў. Спыніўся каля канторы лясніцтва, сілком усунуў таксісту грошы і пайшоў пехатой. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хіхі́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Спадцішка або ціха смяяцца. Каля дуба нехта хіхікаў, баючыся засмяяцца ўголас. Пестрак. [Гараська] смяецца спачатку ціха, хіхікае, пасля рагоча. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шчарбі́ць, шчарблю, шчэрбіш, шчарбіць; незак., што.

Рабіць зазубрыны, шчарбіны на чым‑н. Іх [мячы] крыжаносцы на Русі шчарбілі, — З рук выбітыя, засталіся каля вежы. Лойка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пересека́ться возвр., страд. перасяка́цца; (перекрещиваться) перакрыжо́ўвацца; (скрещиваться) скрыжо́ўвацца;

паралле́льные ли́нии нико́гда не пересека́ются парале́льныя лі́ніі ніко́лі не перасяка́юцца;

доро́ги пересека́ются у ле́са даро́гі перасяка́юцца (перакрыжо́ўваюцца, скрыжо́ўваюцца) каля́ ле́су;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

around

[əˈraʊnd]

1.

prep.

1) вако́л; наво́кал, наўко́л(а), з усі́х бако́ў

around the garden — наво́кал гаро́ду

a coat around her shoulders — паліто́, накі́нутае на пле́чы

2) informal па

to walk around the town — хадзі́ць па го́радзе

3) informal блі́зка, каля́

Please stay around the house — Калі́ ла́ска, бу́дзьце блі́зка до́му

4) каля́, прыблі́зна

around five dollars — каля́ пяцёх даля́раў

around three o’clock — каля́ трэ́йцяе гадзі́ны

5) за

around the corner — за ро́гам; за рог

2.

adv.

1) наўко́ла, круго́м, наво́кал

to spin around — круці́цца наво́кал

2) у абхва́це

The tree measures five meters around — Дрэ́ва ма́е пяць мэ́траў у абхва́це

3) усю́ды, наво́кал

A dense fog lay around — Усю́ды была́ імгла́

4) informal тут, непадалёку

Wait around awhile — Пачака́йце тут не́дзе хвілі́ну

5) наза́д

Turn around! — Павярні́ся наза́д

I’ll see you around — Паба́чымся

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Прыкле́т, прыклёт, прыкле́ць, прыкле́цце, прыкле́так, прыкле́тнік ’прыбудова (звычайна да клеці, свірна); месца каля клеці, перад клеццю (іншы раз з насцілам і страхой); ганак (іншы раз з навесам) перад клеццю’ (ТСБМ, Нас., Гарэц., Байк. і Некр., Касп., Інстр. 2; чашн., ДАБМ; Юрч., Хрэст. дыял.; рэч., светлаг., б.-каш., чач., Мат. Гом.; мядз., в.-дзв., лун., Шатал.; Мат. Маг., Ян.; паст., віл., в.-дзв., рагач., Сл. ПЗБ), перакле́ць, пяракле́ць ’камора каля ганка клеці, звычайна пад адной з клеццю страхой’ (полац., Шн. 2; Гарэц.). Прэфіксальнае ўтварэнне ад клець (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ко́ўраты ’вароты’ (Мат. Маг., Бяльк., Юрч.) Укр. коворот ’вароты каля ўваходу ў сяло’, рус. коворат ’стоўб, да якога прымацоўваюцца вароты’. Магчыма, мы маем справу тут з прэфармантам ко‑, к-. Параўн. ЕСУМ, 2, 485.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)