ператвары́цца сов.
1. (принять другой вид, форму, изменить содержание) преврати́ться, обрати́ться;
2. преобрази́ться;
3. (в дело, в жизнь) претвори́ться, воплоти́ться;
4. (у каго, што) фольк. преврати́ться, оберну́ться (в кого, что, кем, чем)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ленд-лі́з
(англ. lend-lease, ад lend = пазычаць + lease = здаваць у арэнду)
сістэма перадачы ЗІПА ў пазыку або арэнду зброі, боепрыпасаў, сыравіны, харчавання краінам антыгітлераўскай кааліцыі ў час другой сусветнай вайны.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Gratia parit gratiam
Удзячнасць спараджае ўдзячнасць.
Благодарность порождает благодарность.
бел. Як аукнецца, так і адгукнецца. Як вы нам, так і мы вам.
рус. Долг платежом красен. Как аукнется, так и откликнется. Делай добро и жди добро. По заступке и спасибо.
фр. Qui bien fera bien trouvera (Кто добро сделает, добро и найдёт).
англ. Kindness begets kindness (Добро порождает добро).
нем. Ein Dienst ist des anderen wert (Одна услуга достойна другой).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
зляжа́цца і зле́жацца, злежыцца; зак.
Тое, што і злегчыся (у 1 знач.). — У гэтым месцы, дзе нам трубы ўкладваць, дно з вапны. І яна так зляжалася там, спрасавалася з ракавінкамі, чаротам, што ні ўкусіць, ні адрэзаць. Чыгрынаў. Паперы зляжаліся, прысталі адна да другой. Асіпенка. На страсе зверху тлела салома — не магла адразу заняцца агнём: злежалася. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жывёла, ‑ы, ж.
1. Усякая жывая істота, акрамя раслін. Дзікія жывёлы. Млекакормячыя жывёлы. // Усякая жывая істота ў процілегласць чалавеку. Ні чалавек, ні жывёла не можа ступіць на гэтыя нетры Гнілога балота. Колас.
2. зб. Свойская сельскагаспадарчая скаціна і птушка. Племянная жывёла. Пагалоўе жывёлы. Буйная рагатая жывёла. □ Другі гурток другой жывёлы, Дзесятак кур, пявун вясёлы Каля платоў чарвей шукалі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запява́ць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што і без дап.
1. Пачынаць песню, выконваць запеў (у 1 знач.). На другой ці трэцяй рэпетыцыі, калі Наташа больш-менш асвоілася ў хоры, Ала Міхайлаўна даручыла і ёй запяваць нейкую песню. Краўчанка.
2. Пачынаць спяваць. Пачынае запяваць сваю спрадвечную песню .. зязюля. Лынькоў.
запява́ць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
Незак. да запець 1.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абхва́т, ‑у, М ‑хваце, м.
Даўжыня па акружнасці, роўная адлегласці ад кончыкаў пальцаў адной рукі да кончыкаў пальцаў другой, калі абхапіць распасцёртымі рукамі што‑н. Непадалёку ад хаты, пры самым плоце, расла ў два абхваты ліпа. Сабаленка. // Таўшчыня чаго‑н., якая вымяраецца па акружнасці. Вышыня баабаба дасягае 25 м, а ствол да 45 м у абхваце.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ку́чка, ‑і, ДМ ‑чцы; Р мн. ‑чак; ж.
1. Памянш.-ласк. да куча (у 1, 2 знач.); невялікая куча. Кучкі саломы з-пад камбайна.
2. Невялікая група людзей, аб’яднаных агульнымі інтарэсамі. Кучка прыгнятальнікаў.
•••
Магутная кучка — група прагрэсіўных рускіх кампазітараў другой палавіны 19 ст. (Балакіраў, Барадзін, Кюі, Мусаргскі і Рымскі-Корсакаў), якія змагаліся за развіццё нацыянальнай музычнай культуры.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непрыя́зны, ‑ая, ‑ае.
Які недружалюбна настроены ў адносінах да каго‑, чаго‑н. Нічога добрага для настаўніка не было і ў другой, і ў трэцяй, і ў наступных кучках карт. То замешваўся нейкі злы і хітры мужчына, то непрыязная жанчына, то сумная дарога. Колас. // Які выражае або праяўляе непрыязнасць, недружалюбнасць. У голасе .. [Алі] Леанід пачуў непрыязную насмешку. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прытамі́цца, ‑тамлюся, ‑томішся, ‑томіцца; зак.
Разм. Стаміцца, прыстаць. У два рады пастаўлены тут лаўкі на роўнай адлегласці адна ад другой, каб было дзе пасядзець у добрае надвор’е людзям, калі прытомяцца шпацыруючы. Колас. Ужо і рукі ад цяжкага кошыка забалелі, і ногі прытаміліся, і адпачыць зноў захацелася, а знаёмай дарогі ўсё не было і не было. Сіняўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)